NORWEGIAN WOOD
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2011-11-03
FILM
Als z’n vriend Kizuki zelfmoord pleegt in z’n garage probeert de 19-jarige Watanabe een goede kameraad te zijn voor diens liefje Naoko. Op haar 20ste verjaardag geeft hij haar een cadeautje en gaat hij met het meisje naar bed. Het voorval brengt Naoko in verwarring, want ze heeft daarbij gevoelens voor Watanabe die ze nooit voor haar jeugdvriend Kizuki had tijdens hun lange vriendschap en verlovingsperiode. Bij Watanabe is er sprake van een ontluikende liefde, maar de dag nadien is Naoko uit haar flatje verdwenen zonder een bericht na te laten. Via haar ouders schrijft hij haar een lange brief waarop pas veel later een antwoord komt: ze heeft zich laten opnemen in een psychiatrische instelling omdat ze het verlies van haar verloofde niet aankon. Over een periode van twee jaar zal Watanabe haar opzoeken in het revalidatiecentrum en ondertussen van z’n studentenhome in Tokio verhuizen naar een klein appartementje in de hoop dat Naoko daar na haar herstelperiode met hem zal willen samenwonen.
Ondertussen maakt Watanabe in Tokio op de universiteit kennis met de aantrekkelijke Midori. Ze komt aan z’n tafeltje zitten tijdens de lunch en flirt met hem. Eenzaamheid en onzekerheid drijven Wanatabe in haar richting, maar van heftige emoties kan voorlopig geen sprake kan zijn, want Midori is al een paar keer flink gekwetst en haar uiterlijke stoerheid camoufleert angst en innerlijke onzekerheid. Bovendien beweert ze een vriend te hebben. Ja, ik heb ook iets met een meisje, zegt hij, maar het is ingewikkeld. Meer wil hij niet kwijt. De situatie is verward en een beetje uitzichtloos en Midori maakt het eigenlijk alleen maar erger. Aan z’n kamergenoot Hatsumi heeft Watanabe ook niet veel. Die heeft een vaste relatie, maar slaapt met elk meisje dat in z’n buurt komt, tot groot verdriet van z’n vriendin Nagasawa. Ze weet dat ik nooit wil trouwen, verweert hij zich als Wanatabe hem naar z’n bedoelingen vraagt. Ze kan met een ander in het huwelijk treden als ze dat wil. Ze ziet maar. Zo is het leven. Wat Nagasawa twee jaar later ook zal doen na het vertrek van Hatsumi naar het buitenland. En nog eens twee jaar later pleegt ze op een ochtend zelfmoord.
Vanuit de psychiatrische inrichting komt middelerwijl slecht nieuws over de geestelijke gezondheid van Naoko: ze praat niet meer met haar kamergenote en begeleidster Reiko, ze hoort stemmen en ze is vaak heel erg afwezig. Als ze op een keer Watanabe op eigen verzoek met de hand masturbeert, vertelt ze achteraf aan Reiko dat ze het niet gedaan hebben omdat Wanatabe’s penis te groot en te stijf was en er bij haar niet in kon. Ze giechelt verlegen, ze went zich af. Ze is al niet meer van deze wereld. Voor Wanatabe is het verwarrend en pijnlijk, want ondanks de vele vrouwelijke aandacht is hij eenzaam, een buitenstaander die zich geen houding meer weet te geven. En Reika’s ongewenste toenaderingspogingen maken het allemaal nog erger.
Norwegian Wood is gebaseerd op de gelijknamige cultroman van de Japanse schrijver Haruki Murakami uit 1987, een coming-of-ageverhaal over verlies en seksuele ontluiking waarvan in Japan miljoenen exemplaren over de toonbank gingen. Vreemd genoeg trok het Japanse productieteam de Vietnamese regisseur Tran Anh Hung aan om Murakami’s boek naar het witte doek te vertalen, alsof Japan over onvoldoende talent zou beschikken. Maar de maker van The Scent Of Green Papaya (1993) leek hun duidelijk de meest geschikte figuur voor een degelijk intimistisch drama. En na een aantal mindere films die West-Europa in sommige gevallen zelfs niet eens bereikten, is Tran Anh Hung terug met een stevige productie waarmee hij bewijst de stiel niet te hebben verleerd. Hij maakt van Norwegian Wood een prachtig visueel spektakel waarin de bloedmooie Japanse natuur gecombineerd wordt met fraaie acteerprestaties van de hoofdrolspelers. De soms desolate en vaak bedroefde sfeer van het boek weet hij perfect in ruime beelden om te zetten, met schaarse dialogen en af en toe een toepasselijk streepje muziek.
Jammer genoeg is het precies de grote aandacht van de regisseur voor het visuele aspect van de film die het resultaat negatief beïnvloedt, want z’n hoofdfiguren Watanabe, Naoko en Midori blijven meer dan twee uur lang vrij afstandelijke figuren met wie de toeschouwer zich moeilijk kan identificeren. Tran Anh Hung beschrijft z’n hoofdpersonages eerder dan dat hij probeert om ze te typeren en de motieven die hun leiden voor de kijker te verklaren. Wellicht sluit die keuze perfect aan bij de Japanse mentaliteit en zijn de soms openhartige (seksuele) ontboezemingen van de hoofdpersonages al verregaand onmatig naar oosterse normen; voor westerlingen blijft het allemaal te veel op afstand en is er sprake van te weinig diepgang en daar kan een cruciale en ontroerende scène bijna op het einde van de film nog maar weinig aan veranderen.
BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit van deze film is zo goed als perfect. De opnamen zijn scherp en gedetailleerd en het realistisch kleurenpalet is divers wegens de vele locaties in verschillende seizoenen. Van ongerechtigheden is hoegenaamd geen sprake en de transfer is uitstekend uitgevoerd. Het geluid staat in een 5.1-versie, maar heel veel valt er in deze eerder stille film niet te beleven. Norwegian Wood van The Beatles krijgt u te horen in de originele versie op het einde van de film, een rariteit, want materiaal van The Fab Four wordt zelden of nooit ter beschikking gesteld voor producties van derden.
EXTRA’S
Als extra’s krijgt u een iets ruimere Director’s Cut van 145 minuten (op dvd 2), doch de toevoegingen zijn niet essentieel voor de voortgang van het verhaal, maar eerder verklarend. Interessanter is de bijna een uur durende Making-of waarin de hoofdacteurs en de regisseur zeer uitgebreid aan het woord komen over de verschillende personages, over het debuutoptreden van Kiko Mizuhara (Midori), de keuze van de locaties, de sets, de attributen en het uitblijven van de sneeuw in het hooggebergte op het moment dat de belangrijkste opnamen gepland waren. Heel veel tijd krijgt ook de producer van de film om uit te wijden over de keuze van de regisseur, diens samenwerking met de Japanse cast & crew en het aanleggen van het langste travelingspoor uit de filmgeschiedenis. Tot slot zijn er nog een paar Andere Trailers.
CONCLUSIE
Norwegian Wood is een mooie film waaraan veel zorg is besteed. De opnamen zijn prachtig, de acteerprestaties uitstekend, maar de Vietnamese regisseur Tran Anh Hung slaagt er niet in om van z’n personages mensen van vlees en bloed te maken. Misschien speelde de taalbarrière daarin een rol (hij sprak Frans, de cast alleen Japans), maar de indruk bestaat dat Norwegian Wood eerder met het hoofd dan met het hart gemaakt is. De dvd-uitgave is zeer verzorgd met een extra dvd waarop u de Director’s cut van de film kan bekijken. Bovendien is de making-of veelzijdig en interessant.