FILM
Bavo Defurne bouwde de laatste twee decennia een stevige reputatie op als kortfilmmaker. Rode draad in zijn oeuvre is zonder meer de ontluikende seksualiteit van homojongeren. Het komt dus niet als een verrassing dat ook zijn eerste langspeler dat thema aansnijdt. Noordzee, Texas is gebaseerd op André Sollies roman Nooit gaat dit over en heeft de timide Pim als hoofdrolspeler. De jongen is al van jongs af aan op zichzelf aangewezen omdat zijn moeder 's avonds accordeon speelt in café Texas en graag blijft hangen. Daardoor spendeert hij veel tijd bij de kinderen van de buren. Tegen zijn vijftiende heeft Pim een stevige verliefdheid ontwikkeld op de stoere oudste jongen van het gezin, Gino. En die lijkt ook wel wat te voelen voor Pim. Hun amoureuze uitstapjes worden echter steeds minder frequent en Gino neemt zelfs een Française als lief, tot ergernis van Pim.

Dat de film gebaseerd is op een jeugdboek straalt kortom iets te nadrukkelijk af op de plot. De naïviteit is af en toe aandoenlijk, maar werkt minstens even vaak op de zenuwen. Zeggen dat het scenario de zwakste schakel van de prent is, is een understatement. Noordzee, Texas is namelijk dol op clichés: de zatte moeder en haar amoureuze impresario, het schuchtere buurmeisje, de nobele moeder die de eindjes aaneenknoopt door zakjes suiker op te sparen, allemaal passeren ze de revue. Een bijkomend probleem is dat de film slechts met horten en stoten voortgaat. Zo gebeurt de ontluikende romance tussen Pim en Gino wel erg bruusk en toveren scenaristen Defurne en Verbraeken in het laatste kwartier een bijzonder ongeloofwaardige en saaie deus ex machina te voorschijn. Of dat het gevolg is van een problematische bronroman kan ik niet inschatten - ik las het boek niet - maar feit is dat de prent heel wat scènes bevat die misschien werken op papier maar niet op het witte doek. Vooral een scène waarin de protagonist naakt richting de zee rent terwijl hij het alfabet reciteert, is op dat vlak veelzeggend.

Dat betekent echter niet dat Noordzee, Texas een slechte film is. Er zijn voldoende elementen aanwezig die de kijker aangenaam verrassen. Met name de regie van Bavo Defurne springt eruit. Sommige recensenten noemden hem al de Vlaamse Almodóvar, maar hoewel dat een brug te ver is, zijn er zeker parallellen. Een production design dat schippert tussen kitsch en nostalgie bijvoorbeeld (de film speelt zich af in de jaren zestig) of de aandacht voor kleur in de beeldcompositie, maar vooral de gave om ogenschijnlijk banale scènes in pakkende beelden te vertalen. Zo beklijft een dialoog tussen Pim en Gino op het winderige strand des te meer omdat Defurne die filmt als was ie gedraaid door een impressionistische schilder. De keerzijde van de medaille is dat de cineast in zijn beelden te vaak de homo-erotische clichés opzoekt. Naakte jongenstorso's zijn strakke T-shirts zijn aan de orde van de dag, terwijl wuivend gras en ritselende boombladeren keer op keer als metafoor het beeld overspoelen zodra de protagonisten de herenliefde bedrijven.

De acteerprestaties overkomen gelukkig deels die clichés. Jelle Florizoone is niet de meest spraakzame Pim, maar hij vindt een gelaagdheid in het personage die de timiditeit overstijgt. Het gebrek aan echte karakterontwikkeling is een probleem (bij alle personages overigens), maar dat kan je de acteur niet aanwrijven. Ook Matthias Vergels is geloofwaardig als het object van Jelles affectie. De interne strijd tussen het imago van stoere jongen dat hij wil uitdragen en de gevoelens die hij heeft voor Jelle komen prima tot uiting in Vergels' vertolking van Gino. Over de rest van de cast kunnen we minder lovend zijn. Eva Van der Gucht voegt niets nieuws toe aan de moeder die liever geen kind had, terwijl Katelijne Damen de intensiteit iets te fel internaliseert als Gino's moeder. Luk Wijns lijkt bovendien wel direct van de set van De Backeljaus te stappen. Van de volwassenen maakt alleen Thomas Coumans een prima indruk als Zoltan, de zelfzekere kermisartiest die af en toe met Pims moeder het bed deelt.

Noordzee, Texas is niet de beste Vlaamse film van de voorbije jaren, maar op visueel vlak hoort hij zeker thuis in het koppeloton. De prent zou je nog het beste kunnen omschrijven als een Brokeback Mountain voor jongeren. De verhaallijn sluit soms zelfs zo dicht aan bij die van Ang Lees film dat je bijna van plagiaat kan spreken, ook al bezit de prent van Defurne een heel andere stijl. Die universaliteit is dus de grootste troef van Noordzee, Texas en zorgt ervoor dat de film een groter publiek kan en moet aanspreken dan alleen holebi's. Als er echter één ding is dat alle goede bedoelingen ondergraaft in nagenoeg iedere scène, is het het gekunsteld Algemeen Beschaafd Nederlands dat de acteurs hanteren. Dat maakt van hen allerminst personages van vlees en bloed, maar eerder gestileerde poppetjes in een aangenaam maar weinig diepzinnig rollenspel.

BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit is degelijk maar verre van perfect op deze schijf. Het valt op in de daglichtscènes dat de helderheid te hoog ligt, terwijl in de nachtelijke sequenties contrast ontbreekt. Daar staat tegenover dat de kleurenweergave prima oogt, dat van compressiefoutjes of filmgrain nauwelijks sprake is en dat ook de zwartniveaus hoge ogen gooien. De soundtrack is wel een voltreffer. De mix focust voornamelijk op de voorste boxen, maar subtiele achtergrondgeluiden en muziek dragen toch bij tot een aangename, ruimtelijke sfeer.

EXTRA'S
Op een tweede schijf van deze release krijgt de kijker vier kortfilms van Bavo Defurne te zien die aantonen dat Noordzee, Texas de logische culminatie is van de thema's, verhaallijnen en stijlen die de cineast al 20 jaar verfijnt. Kampvuur (21 min.) lijkt zelfs wel een proefdruk van Noordzee, Texas, met zijn, iets te clichématige plot over twee Scoutsleiders die op kamp elkaar seksueel ontdekken in een tentje, maar nadien niet weten hoe daarmee om te gaan. Matroos (17 min.) grossiert dan weer in iconische homobeelden van matrozen en felle kleuren, terwijl Particularly Now, In Spring (8 min.) ideaal is voor fetisjisten van blote jongensbasten. Saint (10 min.) is de meest atypische kortfilm: een woordenloze zwart-witfilm die de marteldood van de Heilige Sebastiaan verbeeldt. Ook hier voert weinig subtiele homo-erotiek echter de boventoon. De tweede disk bevat daarnaast nog een Engelstalig Interview met Bavo Defurne (11 min.) en een Fotogalerij. Op de eerste disk staan enkel wat Cross-promotionele Trailers.

CONCLUSIE
Noodzee, Texas is een visueel interessant coming-of-ageverhaal over twee jonge homo's aan de Vlaamse kust, maar een te weinig onderbouwd scenario en clichépersonages voorkomen dat je volledig meegesleept wordt door de verdrongen seksualiteit op het scherm. Het degelijke beeld bevat een aantal jammere tekortkomingen, terwijl de soundtrack subtiel uit de hoek komt. In de bonussectie springen vooral de vier kortfilms van de cineast in het oog.