FILM
De Pirate Captain (Hugh Grant) droomt ervan om in zijn trofeeënkast naast zijn discutabele onderscheiding voor Beste Mop Waarin Een Inktvis Voorkomt de prestigieuze Pirate Of The Year-award te kunnen zetten, maar helaas voor hem ziet het er naar uit dat het voor de 21ste (of 22ste?) keer weer noppes wordt. Zijn piratenbende is namelijk niet dadelijk de slimste bemanning aller tijden, en met het overvallen van spookschepen en schepen vol lepralijders komt het broodnodige goud niet in het bakje. Op een dag lijken Captains kansen te keren wanneer hij het schip van wetenschapper Charles Darwin (David Tennant) overvalt. Darwin wijst de kapitein er namelijk op dat zijn papegaai Polly feitelijk een uitgestorven geachte dodo is. Met de ontdekking zou de kapitein op een wetenschapscongres in Londen de eerste prijs kunnen halen. Als de piraten tenminste levend en wel in Londen geraken, want koningin Victoria (Imelda Staunton) steekt haar viscerale afkeer voor het piratengilde niet onder stoelen of banken. Met een ongelofelijke smoes bluffen de piraten zich een weg naar binnen, en winnen, ondanks de herhaalde pogingen van Darwin om hen de dodo afhandig te maken voor eigen gewin, de eerste prijs. Groot is dan ook de teleurstelling wanneer dit niet zoals verhoopt een geldbedrag is, maar een belachelijk kleine beker en een vierentwintigdelige, weliswaar in leer gebonden, encyclopedie. Captain ziet echter zijn kans schoon om bij de koningin gratie te vragen, en laat zich omkopen om de vogel bij haar achter te laten in ruil voor een massa goud, waarmee hij ongetwijfeld de Pirate Of The Year-titel zal kunnen verwerven. De bemanning is er echter niet over te spreken dat Captain zijn piratenziel, of liever Polly, heeft verkocht. Tot overmaat van ramp blijkt de koningin geen enkele wetenschappelijke interesse in de dodo te hebben, want het dier moet dienen om op een exclusief staatsbanket voor de wereldleiders op het exquisiete menu te staan, geserveerd met appelsienen. Zal Captain toelaten dat Polly het hoofdgerecht wordt? Allicht niet...

Wars van alle tendenzen blijft Peter Lord van de Aardman-studio's inzetten op ambachtelijke tekenfilms waarin stop-motionanimatie van plasticinefiguurtjes de unique selling position van de studio moet onderstrepen. Werkt dat? Alleszins heeft het in het verleden gewerkt. Naast de fijne televisieserie Wallace And Gromit leverde dit in 2000 een eerste langspeelfilm, Chicken Run, op, gevolgd door een avondvullend avontuur van de eerstgenoemde uitvinder en zijn hond in The Curse Of The Were-Rabbit in 2005. Een samenwerking met Dreamworks voor de computeranimatiefilm Flushed Away (2006) waarin de figuurtjes nog steeds naar de kleipoppetjes gemodelleerd zijn maar uiteindelijk weergegeven werden in computeranimatie, leverde niet het commercieel verhoopte resultaat op, en Dreamworks zegde het oorspronkelijk contract voor vijf films eenzijdig op. Een grotere tegenslag overviel Aardman echter in 2005, toen de studio's in Engeland afbrandden en er op één paar Wallace en Gromit-poppen eigenlijk niets meer van Aardman overbleef. Peter Lord en Nick Park bleven echter niet bij de pakken zitten, en bouwden hun tekenfilmstudio terug vanop de grond op. Naast een nieuwe Wallace And Gromit-short is het eerste wapenfeit nu in 2012 deze The Pirates! Band Of Misfits, een terugkeer naar het oude recept.

De visueel erg aantrekkelijke prent is een verfilming van het boek met de compleet onwaarschijnlijke titel The Pirates! In An Adventure With Scientists van de Britse schrijver Gideon Defoe. De man, wiens persoonlijke website bol staat van de geeky humor zoals die in deze film wordt gepresenteerd, heeft ook nog boeken op zijn actief staan met ronkende tiels als The Pirates! In An Adventure With Whaling en The Pirates! In An Adventure With Communists, dus voor Aardman is alvast de pret voor de volgende jaren verzekerd. Defoes oeuvre is niet echt op kinderen gericht en zijn chaotische stijl sluit nog het best aan bij die van Douglas Adams (The Hitchhiker's Guide To The Galaxy).

We ontwaren in de film vooral het bizarre wereldbeeld van de Pirate Captain, die zich gevaarlijker voordoet dan hij feitelijk is, getuige daarvan de armoedige beloning die wordt uitgeloofd voor zijn gevangenname. De kapitein heeft het ook maar voortdurend over hoe fijn hij het wel vindt om mensen in stukken te hakken en te verminken, maar uiteindelijk doet hij geen vlieg (of dodo) kwaad. Toch geniet de man een zekere status bij zijn manschappen, voor wie de plundertocht van het piratenschip eerder op een cruise met entertainment lijkt. Het boek is nogal vrij getrouw verfilmd, met behoud van details zoals de onverzadigbare honger van de piraten naar ham en het feit dat de piraten individueel nergens bij naam genoemd worden maar aangesproken worden met een korte omschrijving ("the pirate with gout"). Als nieuwe distributeur werd de animatie-arm van Sony Pictures bereid gevonden om de film te verdelen. Pirates is een luchtige avonturenfilm die zich niet dadelijk onderscheidt in originele thematiek, maar wel in een zeer strakke uitwerking. De kleipoppetjes zijn charmant en ambachtelijk, maar vooral de rijk gevulde detaillering van de film valt op, waarbij het op de achtergrond krioelt van visuele grapjes, gaande van rare straatnamen en wegwijzers ("dodo! bunnies! scorpions!") tot compleet misplaatste aankondigingsaffiches (prijs op het hoofd van de Pirate Captain: 12 dukaten en een gratis pen!). De visuele flair waarmee er gretig met dit soort grappen wordt rondgestooid verantwoordt tegelijkertijd meerdere kijkbeurten. De humor is tegelijkertijd subtiel en minder subtiel, want voor elke welgemikte woordspeling krijgt er wel iemand ongegeneerd een zwaard in zijn kont geprikt

Voor de stemmencast deed men onder meer beroep op Hugh Grant, die zijn stem eerder nog nooit leende voor een animatiefilm (als we de televisieserie Shakespeare: The Animated Tales even niet meerekenen wegens niet voor de bioscoop). Grant heeft met zijn stotterende, onbeholpen stijl en zijn improvisatietalent de Pirate Captain perfect onder de knie, en hij weet zowat elke scène te stelen waarin hij voorkomt. In de rest van de rolverdeling herkent u onder meer David Tennant als Darwin en Martin Freeman als de Captain's eerste stuurman, maar ook de flamboyante Britse acteur Brian Blessed als de Piratenkoning - de grap zijnde dat Blessed nogal vaak Shakespearekoningen speelt, maar zijn personage er voor deze gelegenheid meer uitziet als The King Elvis. De meest in het oog springende bijrol is voor Imelda Staunton (Harry Potter And The Order Of The Phoenix) als Queen Victoria, waarbij het blijkbaar gemeengoed is geworden om mevrouw Staunton op te bellen als men een mean old hag nodig heeft.

BEELD EN GELUID
Met veel minder dan een presentatie op Blu-ray kan een film van dit kaliber niet verkocht worden. De eerlijkheid gebiedt me om te zeggen dat dit de eerste film is waarbij ik de resolutie van Blu-ray van 1080 beeldlijnen nog niet voldoende vind om de vele visuele grappen waar deze film mee te koop loopt, te vatten. Niet alle straatnaambordjes, affiches en opschriften zijn namelijk even leesbaar, zelfs niet in freeze frame-modus, en bij de aftiteling, waarbij ons een uitgebreide blik wordt geboden op de rekwisietenkast, merk je dat er met een hogere resolutie nog zaken aan het licht zouden komen die nu nog verborgen blijven. Het is een afkalvend proces: het bronmateriaal werd op een 5K-resolutie geschoten (5120 beeldlijnen), en de masterprints werden al eens naar 2K (2048 lijnen) gereduceerd. Wat we dus hier op Blu-ray zien is nog eens de helft daarvan. Binnen het kader van de technische beperkingen van het Blu-rayformaat heeft men wel gestreefd naar een optimale en scherpe print, met een uitstekend contrast en een goede kleurverhouding. Het ietwat schokkerige beeld heeft natuurlijk alles te maken met het gebruikte animatieproces, maar na vijf minuten vind je deze manier van werken gegarandeerd charmant en wil je niets anders meer. De Engelse geluidsmix is uitgevoerd in DTS-HD MA 5.1, en deze biedt meer dan voldoende ruimte om de foley-artiesten hun uitgebreide werk te laten doen en een soundstage te bouwen die het grootse geheel kan vatten. Voorbeeldje hiervan is de scène met de aanspoelende walvis, die veel groter wordt geacht te zijn dan het decor van de maquette.

EXTRA'S
Jammer genoeg schiet het departement bonusmateriaal wat te kort om deze release te verheffen tot topstatus. Wel bevat de disk een prachtige audiocommentaartrack van Peter Lord en enkele van zijn collega's en leveren daarmee een bijdrage die voor liefhebbers van dit soort animatiefilms puur goud is. Voor de rest laat Aardman het achterste van hun gepatenteerde tong niet echt zien. Twee korte documentaires moeten toch een tipje van de sluier oplichten over de manier van werken bij dit soort films. From stop to motion (20:52) toont ons algemeen hoe de poppetjes, de rekwisieten en de decors worden gebouwd, en iets meer in diepte vertelt Creating the bath chase sequence (8:22) ons hoe de desastreuze vernietiging van Darwins huis in zijn werk ging. Het spelletje "Pirate disguise dress-up game" is zoals meestal op deze releases zijn geld niet waard, en de cross-promotionele trailers zijn eerder een verschraling na het eten van zo'n copieuze maaltijd. Internationaal gezien worden we weer eens ferm genaaid, want de buitenlandse releases bevatten vaak nog twee ongerelateerde Peter Lord-shorts.

CONCLUSIE
Inhoudelijk valt er op The Pirates: Band Of Mitfits niets aan te merken, zij het dat de film maar beperkte exposure in de zalen heeft gekregen (mijn favoriete bioscoop draaide zelfde de origineel gesproken 2D-versie met Nederlandse ondertitels niet). De film overtroeft zonder al te veel problemen de Dreamworks- en Pixarconcurrentie (die dit jaar niet veel soeps was). Alhoewel deze Blu-ray het beste op de markt is om de grandeur van de film weer te geven, zijn de technische specificaties nog altijd niet voldoende om de film in zijn volle detail te bekijken. De extra's zijn wat miniem, op de uitstekende commentaartrack na, maar door het toevoegen van een schare aan overbodige dubbingen verliezen we ten opzichte van buitenlandse versies bonusmateriaal, en dát is onaanvaardbaar. Hoog koopadvies en hoge replay-waarde!