SERIE
Henry VIII (Jonathan Rhys Meyers) is er eindelijk in geslaagd om zijn vierde vrouw, de hem opgedrongen Anna Van Kleef (Joss Stone), te scheiden, en hij heeft zijn oog laten vallen op een jong wulps hertje dat onmogelijk meerderjarig kan zijn, Catherine Howard (Tamzin Merchant). Het botert niet zo dadelijk goed tussen de nieuwbakken koningin en prinses Mary (Sarah Bolger), uit Henry's eerste huwelijk. De koning heeft echter nog de handen vol met het bedwingen van de opstandige Schotten, en de ietwat verwaarloosde Catherine begint aan het hof een relatie met hofmeester Thomas Culpepper (Torrance Coombs). Ze is bovendien met Culpepper niet aan haar proefstuk toe, want voor ze getrouwd was, had ze een op zijn best als vleselijk te omschrijven relatie met Francis Dereham (Allen Leech). Gek genoeg kan de koning het intussen best vinden met zijn ex Anna Van Kleef, en gaat hij regelmatig op haar uitnodigingen in om een avondje te komen kaarten en eten. Zonder bijbedoelingen.

Discretie was Catherine echter vreemd, en verschillende edellieden die op de hoogte waren van haar relatiemet Dereham en de andere leden van de seksclub, komen nu aankloppen voor een postje aan het hof, met als toppunt van brutaliteit Dereham zelf. En het duurt dan ook niet lang vooraleer er een "anonieme" brief op de zetel van de koning belandt, waarin de seksuele escapades van hare majesteit in geuren en kleuren uit de doeken worden gedaan. De koning is in alle staten en laat Culpepper en Dereham onthoofden, alvorens ook Catherine onder het hakblok belandt. Ondanks de zware depressie waarmee Henry te kampen heeft, is het lijk van Catherine nog niet koud, of hij heeft alweer een andere vrouw op het oog, de iets oudere en hopelijk iets bezadigdere Catherine Parr (Joely Richardson). Het voornaamste probleem is dat Catherines man nog niet overleden is, maar met zijn slepende ziekte is dat nog maar een kwestie van dagen. Henry hoopt dat met het huwen van een tien jaar oudere, tweevoudige weduwe er een relatieve periode van rust zal intreden aan het hof. Niets is echter minder waar: de keizer van Spanje tracht om de oude vriendschapsbanden met Engeland in ere te herstellen en vraagt aan Henry om samen ten strijde te trekken tegen de Fransen. Henry stemt toe en laat het dagelijks bestuur van het hof over aan Catherine, terwijl hij hoogstpersoonlijk de belegering van Boulogne leidt.

Het gaat echter zienderogen slechter met Zijne Majesteits gezondheid: de wonde aan zijn been blijkt niet te genezen, en ei zo na dreigt hij zijn leger te verliezen aan dysenterie. Een goed geplaatste tunnel met de benodigde hoeveelheid springstof doet echter de kans in de strijd keren, en Boulogne valt. De kwestie zal zijn om het te behouden. Henry benoemt de graaf van Surrey (David O'Hara) als landvoogd, maar de man is niet dadelijk een briljant strateeg, en na amper acht jaar moet Henry Boulogne weer afgeven. Wanneer Henry terugkeert naar Engeland, is zijn hof eens te meer in rep en roer. Zijn overijverige bisschop Gardiner (Simon Ward) is een inquisitie begonnen tegenover de protestanten die zich in de hofhouding van Henry ophouden. Omdat de anglicaanse Henry zijn onderdanen de toestemming heeft gegeven om zelf de bijbel te lezen, zijn er nogal wat groepjes die zich tegen het staatsgeloof keren, en onder meer de transsubstantie (het veranderen van het brood en wijn in het lichaam en bloed van Christus) in twijfel trekken. Gardiners voornaamste tegenstander is koningin Catherine zelf, die het protestantse gedachtengoed niet ongenegen is. Nadat Henry's trouwste adviseur, Charles Brandon (Henry Cavill) overlijdt, begint hij zich zorgen te maken over zijn eigen vergankelijkheid en vooral over wie hem op de troon moet opvolgen. Zijn zoon Edouard (Eoin Murtagh) lijkt de meest logische keuze, maar de jongen is minderjarig. Als hij bovendien de leeftijd van 18 niet zou bereiken en hij zelf geen nakomelingen zou verwekken (wat inderdaad gebeurd is), zou de troon naar de katholieke Mary gaan. Op de vooravond van zijn dood krijgt Henry in zijn hallucinaties het bezoek van zijn drie voormalige vrouwen die hem een kind hebben geschonken, Catharina van Aragon (Maria Doyle Kennedy), Anne Boleyn (Nathalie Dorner) en Jane Seymour (Annabelle Wallis), die alle drie een vernietigend oordeel klaar hebben over de heerschappij van Henry.

The Tudors onderscheidde zich in het begin van de reeks door het tonen van koning Henry VIII als een seksbeluste hengst waar de testosteron zo van afdroop, en die vooral in niets leek op de vette pafzak die we gewoonlijk ontwaren als we heden ten dage een schilderij van Zijne Majesteit schouwen. Op het einde van de reeks, wanneer Henry ziek en gebrekkig is, belast hij zijn hofschilder Holbein (Peter Gaynor) met het maken van een portret. Henry is er zeer ontstemd over dat hij wordt afgeschilderd als een... vette pafzak, maar de jaren hebben hun tol geëist en de overeenkomst tussen de Henry die Jonathan Rhys Meyers speelt en de historische Henry is eigenlijk nog niet zo ver gezocht. Alhoewel de waarheid waarschijnlijk nóg frappanter was, want Henry is gestorven aan een zware vorm van diabetes en had zowat elke mogelijke geslachtsziekte die in de 16de eeuw bekend was. The Tudors heeft niet de pretentie om aan saaie waarheidsgetrouwe geschiedvertelling te doen, maar in de seizoenen worden toch Henry's zes turbulente huwelijken beschreven met de nodige kleurrijke nevenpersonages die tegen elkaar op zitten te complotteren dat het een lieve lust is. Historische details, zoals de slag om Boulogne, worden vermengd met fictie, zoals het feit dat Charles Brandon op het slagveld een jonge Franse deerne leert kennen en haar prompt mee naar het hof zeult als maîtresse. Het vierde seizoen gaat echter vooral over Henry's relaties met zijn twee laatste vrouwen, die toevallig allebei Catherine heetten. Howard was de lichtekooi die omwille van haar liederlijk leven de koning geregeld horens zette, totdat de emmer overliep en de koning wel gedwongen was om maartregelen te nemen. Parr was dan weer diegene die Henry politiek in nauwe schoentjes wrong door haar impliciete steun aan het protestantse gedachtengoed. Het casten van Tamzin Merchant (die deze rol verkoos boven die van Daenerys Targaryen in Game Of Thrones) en Joely Richardson (veelgevraagd in kostuumdrama's maar toch vooral bekend uit Nip/Tuck) kan als maatstaf dienen hoeveel energie creator Michael Hirst in deze reeks heeft gestoken, door onder meer zorgvuldige selectie van de rest van de cast en het niet besparen op een centje wanneer het op rekwisieten aankomt. Hirst schreef ook de scenario's van Elizabeth en het vervolg, Elizabeth, The Golden Age, en The Tudors kan je onmogelijk anders beschouwen dan de kers op die taart.

BEELD EN GELUID
De algemene indruk die we bij het bekijken van deze Blu-ray hadden, was goed, en daarmee sluit de uitgave aan bij de vorige delen. Het beeld is scherp en contrastrijk, maar af en toe zit er toch te veel ruis in om te kunnen bekoren, zij het dat het schieten op grove korrel een bewuste artistieke keuze was. De gelaatstinten zijn erg levensecht, vooral tegen het einde van de reeks aan, wanneer de gezondheid van Henry te wensen overlaat, laat het beeld zeer goed zijn aftakelingsproces zien. De rest van de kleuren zijn natuurlijk maar worden slechts minimaal extra belicht, waardoor er nogal wat donkere momenten ontstaan, waarin de ruis weer iets te nadrukkelijk zegeviert. De Engelse DTS-HD MA 5.1-track klinkt robuust en stevig, wat het mogelijk maakt om de dialogen zonder al te veel moeite te verstaan. De laatste drie afleveringen van de reeks steken echter nog qua muziek boven de rest uit, waaruit nog eens mag blijken wat voor een keurig werk Trevor Morris heeft afgeleverd: de thema's blijven herkenbaar, maar worden door de dramatische gebeurtenissen nog eens extra onderstreept. Qua geluidseffecten mist onder meer de explosie onder de wallen van Boulogne zijn doel niet.

EXTRA'S
Aangezien de extra's identiek zijn aan die op de dvd, ga ik met Williams toestemming even zijn tekst overnemen. In de documentaire "Illicit Affairs: Secret Romance In Henry's Court" (13:08) vertellen een aantal historici over hoe het eraan toe ging aan het hof van Hendrik VIII en wijzen ze vooral op de seksuele escapades die het manvolk zich kon permitteren voor, tijdens en na het huwelijk, terwijl vrouwen forse straffen riskeerden (tot zelfs de doodstraf) als ze van het rechte pad afweken. Voorts wordt er aandacht besteed aan de figuur van Catherine Howard die niet alleen voor haar huwelijk met Hendrik VIII de regels van goed fatsoen meermaals had overtreden, maar ook tijdens haar huwelijk amoureuze relaties aanknoopte met andere mannen. In de documentaire "The Tudors After Henry's: The Royal Children Of Henry VIII" (12:52) vertellen de historici u hoe het afliep met Mary, Elisabeth en Edouard, de drie kinderen van Hendrik VIII, en hoe de Tudor-dynastie uiteindelijk van het toneel verdween ten voordele van de Schotse koninklijke familie. In de documentaire "Farewell To The King: Michael Hirst On The Tudors Final" (6:41) verdedigt bedenker Michael Hirst de manier waarop hij de laatste aflevering van de vier seizoenen heeft geconcipieerd en wijst hij vooral op het feit dat elke monarch er alles aan doet opdat het nageslacht hem als een held en een vader des vaderlands zou herinneren.

CONCLUSIE
Met het beëindigen van het vierde seizoen van The Tudors is de cirkel rond en valt het doek definitief. Creatieve bedenker Michael Hirst kan trots zijn op zijn reeks, maar de eer moet worden gedeeld door alle medewerkers aan de reeks, niet in het minst door de topcast. De Blu-ray is aanbevelenswaardig maar jammer genoeg is er althans op Blu-ray geen boxset uit met de vier seizoenen, waar dit op dvd wel het geval is.