FILM
Na twee eerdere films die nog erg dicht aanleunden bij het ironisch-satirische Monty Python's Flying Circus, voerde de Brits-Amerikaanse kliek komieken haar ambitie op voor Life of Brian. Niet alleen zou de film plotgewijs hun meest coherente werk worden, het onderwerp leek ook gekozen om zoveel mogelijk christenen voor het hoofd te stoten. De prent vertelt namelijk, zoals de titel al aangeeft, over Brian, een doodgewone joodse dertiger die in het jaar 33 per ongeluk wordt verward met de Messias. Toen de film ruim dertig jaar geleden uitkwam zorgde dat voor fikse controverse en zelfs rellen. Anno 2012 lijkt de kans klein dat iemand nog aanstoot neemt aan de grappen die gemaakt worden (temeer daar de religieuze ondertoon daarvan eigenlijk verrassend minimaal is). We kunnen Life of Brian dus puur op zijn verdienste bekijken. En het moet gezegd: wat er te zien is, oogt ook nu nog erg goed en vers en is vooral bijzonder grappig.

De geslaagde grappen beginnen al vanaf de eerste minuut als de drie wijze mannen bij Brians geboorte per ongeluk aan zijn kribbe staan in plaats van die van Jezus. Na de fantastische begingeneriek - met grootse en groteske tekeningen van Terry Gilliam en een parodiërende titelsong die qua kracht en pompeusheid niet had misstaan in een Bondfilm - springt het verhaal ruim dertig jaar vooruit in de tijd, naar het Judea van het jaar 33, meer bepaald naar een zaterdag rond theetijd. Brian is nu een onzekere snackverkoper in het plaatselijke colosseum, die onder de knoet van zijn dominate en promiscue moeder ligt. Een toevallige ontmoeting met het revolutionaire Volksfront van Judea zorgt echter voor een keten van gebeurtenissen die zijn saaie leven een bruuske wending geeft en die zal leiden tot zijn ongewilde rol als Messias.

Louter omwille van de anarchistische, chaotische aard van de humor in Monty Python And The Holy Grail zal dat altijd wel mijn favoritie Python-film blijven, maar Life of Brian ligt niet veel achter. De prent neemt rustig de tijd om het verhaal op te bouwen, doet een remarkabele poging om een levensecht portret te schilderen van de Romeinse bezetting van Jeruzalem en bezit een indrukwekkend doelmatig scenario. Die 'artistieke volwassenheid' zorgt ervoor dat de humor veel organisischer in de plot verwerkt zit, waardoor de kijker zich geen moment verveelt. Bovendien heeft dit - misschien verrassend - geen nefast effect op de kwaliteit van de grappen. De film bevat een handvol onvervalste klassiekers (een Romeinse tekst op de muren met foutieve naamvallen, de lispelende landvoogd, een hilarische steniging, de vergadercultuur van het Volksfront van Judea,...) en nog talloze andere goede vondsten. In een prent met zoveel humor van divers pluimage - van onder de gordel tot high-brow - is het veelzeggend dat slechts één sequentie niet werkt: een kort interludium met een UFO (waarschijnlijk een gevolg van de Star Wars-gekte in de periode dat de film gedraaid werd).

Naar goede gewoonte nemen de Pythons zelf het bulk van de sprekende rollen voor nhun rekening. Hoewel het steeds overduidelijk is wie onder de pruiken en de make-up zit, slagen de acteurs er toch in herkenbare typetjes te creëren, met een unieke stem en de hint van een goed uitgewerkt karakter. Hoogtepunten zijn onder meer Eric Idles revolutionair Stan (die eigenlijk Loretta wil zijn), John Cleese als de besluitloze leider van het Volksfront, Michael Palins lispelende Romeinse landvoogd, Terry Gilliams bizarre cipier en Terry Jones als de moeder (!) van het titelpersonage. Primus inter pares is echter Graham Chapman als Brian. Hij vertolkt als enige een personage waar geen stevige hoek af is (de 'straight man' te midden alle waanzin) en doet dat uitstekend. Ook op visueel vlak zet Life of Brian overigens een stevige stap voorwaarts. Naast een voor de groep behoorlijk ingetogen production design (op die vermaledijde sciencfictionpassage na uiteraard) is ook de regie in de eerste plaats functioneel. Alleen al de wijze waarop de grap met de Romeinse naamvallen en verbuigingen visueel getoond wordt, geeft aan dat Terry Jones een onderschat regisseur is.

Dat Life of Brian zijn plaats in de filmgeschiedenis stevig gebetonneerd heeft, heb ik in de vorige alinea's hopelijk al voldoende bewezen, maar voor wie nog niet overtuigd is, volstaat wellicht de vermelding van Always Look on the Bright Side of Life. Wie anders dan Monty Python zou het moment waarop de protagonist aan het kruis hangt aangrijpen om met een vrolijk, makkelijk mee te neuriën deuntje de deuren van de film achter zich dicht te trekken. De prent mag de kijker dan continue van de ene glimlach naar de andere loodsen, het is in die laatste 5 minuten dat Life of Brian zijn status van klassieker volwaardig kracht bijzet door een glimlach op het gelaat van de kijker te toveren die lang na het einde van de slotgeneriek nog steeds rond de mondhoeken van deze recensent te zien is.

BEELD EN GELUID
Over het algemeen kan je niet anders dan tevreden zijn met de beeldtransfer op deze Blu-ray. De heldere luchten boven Judea vertonen weliswaar stevige tekenen van grain, maar scherpte, contrast en kleurenpalet stellen nooit teleur. De enige scène die niet ideaal uit de verf komt, is het sciencefictionintermezzo. De soundtrack komt geregeld bombastisch uit de hoek (onder meer tijdens het openingsnummer) maar geeft ook prima de intiemere scènes weer. Bij slotnummmer Always Look on the Bright Side of Life weerklinkt het gefluit helaas iets te diffuus. Een goede soundtrack dus, maar zeker geen perfecte.

EXTRA'S
De schijf bevat twee verschillende audiocommentaren. Op het eerste komen Terry Gilliam, Terry Jones en Eric Idle aan het woord, het tweede spoor geeft het woord aan John Cleese and Michael Palin. Zoals te verwachten is van een bende Pythons, zijn de commentaren het beluisteren meer dan waard, ook al vallen er af en toe stiltes. Intrigerend is dan weer de audio-opame van de Script Read Through, vergezeld door storyboards. De featurette duurt bijna 2 uur en biedt een goed inzicht in het creatieve proces van een film. De documentaire The Story of Brian (60 min.) doet nog eens netjes de volledige ontstaansgeschiedenis van de prent uit de doeken. Leuk gevonden zijn 4 radiospots om de film te promoten en in een Fotogalerij worden ons enkele beelden van achter de schermen getoond. Vijf Verwijderde Scènes (samen 13 min.) maken nogmaals de ongebreidelde fantasie van Monty Python duidelijk. De scènes zijn ook te bekijken met een audiocommentaar van de overlevende Pythons. Ten slotte bevat de schijf enkele Cross-promotionele Trailers.

CONCLUSIE
Monty Python's Life Of Brian bevat enkele van de beste grappen uit de recente filmgeschiedenis en mag met recht en reden de geschiedenisboeken ingaan als de meest coherente en professionele film die de Pythons ooit gemaakt hebben. Beeld en geluid halen een meer dan degelijk niveau en ook de bonussectie kan bekoren.