FILM
Het hart van menig cinefiel klopt sneller als men het over Italiaanse cinema heeft. In de jaren 60 en 70 was dat immers het land waar je 's werelds grootste cineasten kon vinden. Heel wat van deze cinefiele pareltjes zijn eerder door Homescreen op dvd uitgebracht en nu zijn enkele van deze midprice-dvd's in vier aparte boxen verzameld. De naam onthult meteen wat deze films met elkaar gemeen hebben, het zijn allemaal Italiaanse meesterwerken.



Kaos
Je kan gerust Paolo en Vittorio Taviani perslievelingen noemen. Het modale filmpubliek vindt hun films meestal maar niks, doch vallen de twee broers op de diverse filmfestivals steevast met iedere release in de prijzen. Zo veroverde Cesar Must Die vorig jaar nog de Gouden Beer in Berlijn. Hun bekendste films zijn ongetwijfeld Padre Padrone (in 1977 bekroond met een Gouden Palm) en het sublieme La Notte Di San Lorenzo .

Deze broers die aanvankelijk journalisten waren, kunnen als geen ander de schoonheid van het Italiaanse landschap tot een film omtoveren. Een mooi voorbeeld daarvan is de in 1984 verschenen film Kaos die
is gebaseerd op vier kortverhalen van de Italiaanse schrijver Luigi Pirandello (1867-1933). Het zijn eenvoudige verhaaltjes over Italiaanse verschoppelingen. Een moeder die haar twee geëmigreerde zonen mist blijft alleen achter met een derde verstoten zoon. Een boerenzoon is als baby behekst door de maan. Een grootgrondbezitter kan maar niet beslissen tussen het leven van zijn oom en het behoud van een enorme kruik. Een dorpsoverste wil op zijn land worden begraven en stuit op verzet van de baron.

Het zijn vier kleine parabels over arme, onwetende sukkelaars die zijn overgeleverd aan de niet te stoppen hebzucht van de grootgrondbezitters. De taferelen zijn weliswaar mensonterend, doch verpakken de Taviani's ze in een bijna sprookjesachtige sfeer. De Italiaanse landschappen lijken wel door Van Gogh geschilderd en de meelijwekkende personages worden door de Taviani's tot heroïsche protagonisten getransformeerd. Kaos is geen moeilijke film, maar wel een prent die zeer veel inspanning vergt van de kijker. De film duurt immers net geen drie uur en dat is wel heel lang. De lengte was trouwens de reden waarom Kaos in de jaren 80 bijna geen enkele bioscoopzaal haalde. Gelukkig bestaat er een stoptoets, want de cinefiele pracht die je voor je geduld krijgt is immens. Let trouwens ook op de fenomenale soundtrack van Nicola Piovani, want deze Morricone-achtige score is een van de mooiste Italiaanse filmcomposities die je kan vinden.

BEELD EN GELUID
Jammer genoeg is deze release dezelfde als deze die enkele jaren terug werd uitgebracht. Dat betekent dus een kopie die bol staat van vervelende krassen en andere storingen. Het is een contradictie om vast te stellen dat de grootste gedrochten met de meest geavanceerde technieken worden opgesmukt, terwijl zo'n cinefiel meesterwerk als een inferieure B-film wordt behandeld.

De volledige bespreking van collega William vindt u hier.



Roma
De in 1920 geboren Federico Fellini mag je gerust een kameleon noemen. Niet alle films van de Italiaan zijn hoogvliegers, doch is iedere prent van hem een unieke belevenis. Fellini is een instituut waar niemand om heen kan. Hij won in zijn carrière zowaar vijf keer een Oscar voor de beste buitenlandse film. Ook Roma werd voorgedragen, maar uiteindelijk haalde hij niet de selectie. Net als in Satyricon gebruikt de Italiaanse grootmeester zijn bekende collagetechniek. Er is geen sprake van een echt verhaal en het enige personage dat overblijft is Rome zelf. Roma is een autobiografische film waarin je zowel de liefde als de afschuw voor de grootstad terugvindt. Het decadente Rome staat loodrecht tegenover de mondaine badstad Rimini alwaar de jonge Fellini opgroeide. Rome is niet enkel de broeiplaats van de rijke cultuur, het is tevens de plaats waar het fascisme ontstond. Het leuke aan een Fellini-film is dat deze situatie nooit wordt bekritiseerd; Fellini drijft er gewoon de spot mee waardoor het absurdisme plots kunst wordt. Een mooi voorbeeld daarvan is de scène waarin hij de kerk en zijn machthebbers in hun blootje zet. De paus is uitgenodigd op een modeshow waar de nieuwe toekomstige kledij voor pastoors en nonnen wordt voorgesteld. Plots krijg je priesters op rolschaatsen of bisschoppen in lichtgevende kleren te zien.

Roma is zeker geen eenvoudige film, want Fellini voert je van de ene scène naar de andere zonder dat die iets met elkaar hebben te maken. Het enige wat de verhaaltjes (als je ze al verhaaltjes kan noemen) bindt is dat alles zich in Rome afspeelt. Het is meteen een beeld van een grootstad die de modale toerist niet kent. Je ziet wel de wereldberoemde monumenten, maar net als een voyeur toont Fellini ons een glimp van wat er zich achter de muren afspeelt. Roma is echter geen documentaire, wel een zeer eigenzinnige (en aparte) visie van één van 's werelds grootste arthouseregisseurs.

BEELD EN GELUID
Het beeld is weliswaar opgesmukt, toch is het geluid niet simultaan met de lipbewegingen. Het geluid is standaard met alweer een briljante compositie van Nino Rota.

De volledige bespreking van collega William vindt u hier.



Una Giornata Particolare
Een film die zonder twijfel de titel van Italiaans meesterwerk verdient is de in 1977 verschenen Una Giornata Particolare van Ettore Scola. In zijn welgevulde carrière maakte deze Italiaan welgeteld veertig films. Menig filmkenner is ervan overtuigd dat deze film zijn meesterwerk is. Dat is niet alleen te danken aan de briljante vertolkingen van zowel Sophia Loren als Marcello Mastroianni, maar ook aan de aparte regie van Scola. De film is weliswaar in kleur, maar dankzij de medewerking van Technicolor zorgde Pasqualino De Santis ervoor dat ze bijna volledig uit de film werd geweerd. Dat heeft natuurlijk alles te maken met de achtergrond van het verhaal, de film speelt zich immers af op 8 mei 1938. Een uiterst belangrijke dag voor de Italiaanse fascisten, want het was toen dat Hitler zijn bondgenoot Mussolini een bezoekje bracht.

Emanuele (John Vernon) is een fascistische macho die apetrots is op het feit dat zijn vaderland Duitsland als bondgenoot heeft. Hij is zelfs van plan om zijn zevende kind Adolfo te noemen. Zijn echtgenote Antoinetta (Sophia Loren) heeft ook het volste vertrouwen in de Duce en als een toegewijde fan verzamelt zij alle krantenknipsels van de Italiaanse dictator. De arme sloof is er zich nog niet van bewust dat de fascistische leider datgene verdedigt wat zij het meest verfoeit, namelijk dat de haard de enige plaats is waar een vrouw thuishoort. Terwijl iedereen uit de huurkazerne naar de parade trekt om een glimp op te vangen van de Führer blijft Antoinetta alleen achter. Wanneer plots haar beo ontsnapt en op het terras van haar overbuur terechtkomt, ontdekt zij de gruwelen van het fascisme. Haar buur Gabriele (Marcello Mastroianni) "geniet" van zijn laatste vrije dag, want hij zal 's avonds naar een werkkamp in Sardinië worden gebracht. Gabriele is namelijk homo en dat is verboden.

De in Rome geboren Sophia Loren mag dan wel al een ronkende naam zijn, toch is het aantal goede films waarin zij speelt op één hand te tellen. Vaak was zij de ster van leuke (maar weinig interessante) Hollywoodproducties zoals Houseboat of El Cid. In Scolas film toonde la Loren zich echter van haar beste kant, alhoewel ze na dit aangrijpend melodrama nooit meer een grote rol te pakken kreeg. Ook Mastroianni werd alom gelauwerd voor zijn vertolking; hij werd zelfs genomineerd voor een Academy Award voor de beste mannelijke rol (de film zelf kreeg ook een nominatie voor de beste niet-Engels gesproken productie, ofschoon geen enkele nominatie werd verzilverd). De film wordt bijna volledig door het spel van de acteurs gedragen. Opmerkelijk is ook dat één van de kinderen wordt gespeeld door een kleindochter van Benito Mussolini, zijn zoon was immers getrouwd met een zus van Sophia Loren.

De volledige bespreking van collega William vindt u hier.

EXTRA'S
Er staan geen extra's op deze dvd's.

CONCLUSIE
Deze box bevat drie Italiaanse klassiekers die iedere cinefiel in zijn leven moet zien. De diversiteit van de drie cineasten toont meteen ook aan hoe gevarieerd de Italiaanse cinema tot aan het eind van de jaren 80 wel is. Jammer genoeg zijn de drie films gewoon heruitgaven van vroeger verschenen schijfjes en dat merk je aan de kwaliteit,  vooral Kaos schreeuwt om een grondige restauratie.