EDDERKOPPEN (THE SPIDER)
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2013-03-28
TV-SERIE
De jonge journalist Bjarne Madsen werkt sinds kort op de redactie van Sociaal Democraten, de krant van de socialistische vakbond. Hij is 22 en vol idealen, maar verder dan interviews met auteurs van onbelangrijke boeken en reportages over onbelangrijke fait divers is hij nog niet gekomen. In Kopenhagen net na de Tweede Wereldoorlog is er evenwel heel wat te doen, want de plaatselijke gangsters hebben schijnbaar de handen vrij wegens een weinig actief politieapparaat en corrupte politiechefs die hun een hand boven het hoofd houden. Bjarne trekt z’n stoute schoenen aan en rijdt naar een opslagplaats in de haven waar illegale alcohol uit Zweden wordt opgeslagen en geeft zich uit voor een geïnteresseerde koper. Als hij stiekem foto’s probeert te maken van de alcoholvoorraad en de mannen die in de opslagplaats aan het werk zijn, wordt hij betrapt, flink in elkaar geslagen en op straat gegooid. Met moeite krijgt hij een paar regels in de krant, want noch zijn baas, noch zijn collega’s schenken veel geloof aan z’n verhaal. Bovendien heeft hij zich op het terrein begeven van z’n oudere collega en misdaadverslaggever H.C. Vissing. Bjarne mag naar een vergadering van de vrouwenvereniging en opnieuw naar een boekenschrijver die niemand kent.
Bjarne Madsen geeft zich evenwel niet gewonnen: hij wil z’n lezers harde feiten brengen over de mistoestanden die zich overal voordoen. Die kans komt als hij op een dag van een informant een tip krijgt over een grootschalige illegale actie in de haven. Hoofdredacteur Taulov en collega Vissing doen het af als een cowboyverhaal, maar dan spoelen er twee lijken aan en een taxichauffeur beweert dat hij eerder twee mannen naar de haven heeft gebracht die nooit van een nachtelijk boottochtje terug zijn gekeerd. Vissing, die altijd keurig met de politie heeft samengewerkt, laat zich voor een keer overtuigen en volgt Bjarne Madsen naar de haven waar hij zelf vast kan stellen dat er twee politiemannen bij de illegale import van Amerikaanse auto’s betrokken zijn. Tot Bjarnes verbijstering is evenwel ook z’n oudere broer Ole van de partij, die na een afwezigheid van 10 jaar onlangs is teruggekeerd uit Amerika, waar hij z’n toevlucht had gezocht toen bleek dat z’n nazisympathieën in Denemarken niet echt op prijs werden gesteld. Bjarne gaat ervan uit dat z’n broer niet beseft in welk gevaar hij zich begeeft door zich in de buurt van booswichten op te houden, maar alles wijst erop dat hij zich vergist en dat Ole wel degelijk weet waarmee hij bezig is. Een confrontatie tussen beide broers lijkt onvermijdelijk. Ondertussen blijkt een boekenschrijver en weldoener die wel heel erg graag met Bjarne over zijn werk praat, maar ook over de stand van zaken in de wereld en de kwaliteit van de Deense democratie, toch interessanter dan verhoopt, want ook hij beschikt over informatie die de top van de Kopenhagense politie in verband brengt met corruptie. Het duurt even vooraleer Bjarne beseft dat achter de alcoholsmokkel een strijd woedt om veel meer, met name om minstens 2000 ton goud van de nazi’s dat kort na de oorlog via Denemarken spoorloos is verdwenen…
De Deense serie The Spider/Edderkoppen stamt al uit 2000 en heeft daardoor de Scandinavische misdaadserierage in onze contreien gemist. Gelukkig brengt JustBridge ze nu uit op twee dvd’s met op elke schijf drie afleveringen van een uur en wie van dit soort producties houdt mag deze serie in geen geval missen, want het thema van The Spider/Edderkoppen is niet alleen boeiend en intrigerend, het is bovendien op een snoeiharde en tenenkrommende manier in beeld gebracht met af en toe flink wat bloed en geweld. In elke aflevering komt de schijnbaar onbevreesde jonge journalist Bjarne Madsen een stapje dichter bij de geheimzinnige Zemich, de spin waarvan sprake in de titel, en gaandeweg wordt het duidelijk dat hij kan profiteren van interne afrekeningen tussen voormalige verzetsstrijders en gevaarlijke criminelen die eertijds op de een of andere manier met de nazi’s hebben gecollaboreerd om aan inlichtingen te geraken die het voor de buitenwereld onbekende netwerk stukje bij beetje ontrafelen. De blonde acteur Jakob Cedergren neemt de rol van Bjarne Madsen voor zijn rekening en hij houdt de kijker zes afleveringen lang op het puntje van zijn stoel met een gedreven acteerprestatie. Hij maakt van het hoofdpersonage een koppige, vastberaden en pientere misdaadverslaggever die zich alleen beschermd weet door z’n perskaart, maar die er desondanks niet voor terugdeinst om z’n eigen veiligheid in gevaar te brengen. U herkent Jakob Cendergren beslist nog als Phillip Dessau uit The Killing (2007-2012), een serie waarvoor overigens een beroep is gedaan op meerdere acteurs uit The Spider/Edderkoppen: Lars Mikkelsen als Bjarnes oudere broer Ole, een fysiek en emotioneel zeer moeilijke rol waarin de acteur z’n grote vakmanschap bewijst, Bent Mejding als de oudere misdaadverslaggever H.C. Vissing, een man die altijd volgens het boekje heeft gewerkt, maar die door de werkwijze van z’n jongere collega verplicht wordt om het roer om te gooien, en ten slotte Bjarne Henriksen als de corrupte zakenman die de politiechef en het grootse deel van het Kopenhagense politiekorps in z’n macht heeft.
Ook de relatie tussen Bjarne en z’n oudere broer Ole krijgt ruime aandacht in de zesdelige serie. De broertjes hebben elkaar tien jaar niet meer gezien, want Ole was na de oorlog naar de Verenigde Staten gevlucht om aan represailles van weerstanders en aan een gevangenisstraf wegens collaboratie met de nazi’s te ontsnappen. Bjarne neemt hem zijn verleden kwalijk, maar Ole pleit overmacht, want hij was toen zestien en dus nog een kind. Hij wil een jazzclub in Kopenhagen openen want hij heeft saxofoon leren spelen in de VS, maar Ole maakt verkeerde keuzes en komt in de netten van het misdaadsyndicaat terecht waardoor hij Bjarnes werk uiteraard bemoeilijkt. Bjarne op zijn beurt wordt verliefd op Lisbeth, de verwende dochter van Ingvar Gordan, de hoofdcommissaris van politie die hij van corruptie verdenkt, opnieuw een zeer moeilijke situatie, want uiteraard wekt hij de indruk haar te misbruiken om informatie in te winnen over haar vader. Lisbeth op haar beurt wordt onder druk gezet door haar vader die de spion niet in z’n buurt of z’n huis wil zien rondsnuffelen en het scheelt niet veel of zij wordt zelf het slachtoffer van een niets of niemand ontziend misdaadsyndicaat waarvan de leden elkaar naar het leven staan en elke hindernis op hun pad meedogenloos opruimen. Bjarnes oudere collega H.C. Vissing ten slotte heeft de voorbije jaren nagelaten om in de krant de toenemende corruptie in de stad aan te klagen, maar daar heeft hij een goeie reden voor, zij het dat hij in de ogen van Bjarne persoonlijke problemen boven het algemeen belang heeft gesteld.
In afleveringen van elk zestig minuten krijgen de scenaristen de kans om lange verhaallijnen te ontwikkelen en kleinere nevenverhalen minutieus uit te werken. Bovendien is er op die manier ook ruimte om een aantal hoofdfiguren grondig te karakteriseren waardoor de kijker zich moeiteloos met de personages kan identificeren. Dat de acteerprestaties van zeer hoog niveau zijn helpt uiteraard ook, evenals een scenario dat geen verveling toestaat omdat de actie zich tegen een hoge snelheid ontspint zonder dat de geloofwaardigheid ook maar een keer hapert.
BEELD EN GELUID
Dit soort tv-series doet uiteraard z’n voordeel met een film noir-aanpak (donkere kleuren, veel schaduwen, tegenlicht, etc.) en dat krijgt u in The Spider/Edderkoppen dan ook 6 uur lang geserveerd, met af en toe wat kleur in de liefdesscènes tussen Bjarne en Lisbeth en in het riante huis van Ingvar Gordan, doch voor de rest veel grijze en bruin tinten en veel donker, zij het dat de details altijd zichtbaar blijven. Van ongerechtigheden of digitale vervorming is geen sprake. Het geluid is van de hand van Soren Hyldgaard en het bevat alle elementen om de beangstigende sfeer van de serie in de verf te zetten. Het muziekje in de scènes met Bjarne en Lisbeth is een beetje aan de zoete kant, maar het zorgt wel voor momenten van rust in een serie die voor de rest grossiert in spanning en geweld.
EXTRA’S
Geen
CONCLUSIE
De zesdeligeproductie The Spider/Edderkoppen mogen liefhebbers van Scandinavische misdaadseries in geen geval missen, want ze biedt alles waaraan tv-series uit het hoge noorden hun naam en faam te danken hebben. Het acteerwerk is uitstekend, het scenario is ijzersterk en de technische afwerking van de serie is onberispelijk. Bovendien ligt de 2-delige dvd-box tegen een zeer democratische prijs in de winkelrekken en dat is leuk meegenomen.