The Purple Rose Of Cairo maakt deel uit van de Woody Allen Collection, een box-set die alle 19 speelfilms van de cineast bundelt uit de periode 1971-1991 en daar nog het latere Melinda And Melinda (2004) aan toevoegt. De overige films in de collectie zijn: Bananas, Everything You Always Wanted To Know About Sex (But Were Afraid To Ask), Sleeper, Love And Death, Annie Hall, Interiors, Manhattan, Stardust Memories, A Midsummer Night's Sex Comedy, Zelig, Broadway Danny Rose, Hannah And Her Sisters, Radio Days, September, Another Woman, Crimes and Misdemeanors, Alice en Shadows And Fog.

FILM
The Purple Rose Of Cairo is niet alleen een van de kortste films die Woody Allen draaide in zijn carrière, het is in mijn ogen ook de beste prent die hij ooit maakte. De tweede film in zijn officieuze trilogie over de belangrijkste entertainmentgenres in de eerste decennia van de twintigste eeuw focust namelijk op de films zelf en blijkt een onverhulde liefdesbrief te zijn aan de manier waarop de zevende kunst in staat is om je de zorgen van het dagelijkse leven eventjes te laten vergeten.

Dat is in ieder geval zo voor hoofpersonage Cecilia. Middenin de Grote Depressie moet ze de eindjes aan elkaar knopen met een slechtbetaalde serveersterjob. Bovendien is ze gehuwd met een brute vent, die haar amper affectie toont. Maar eenmaal ze het plaatselijke filmtheater binnenstapt, vergeet ze eventjes de problemen van de dag en geniet ze van de romantiek en de humor op het witte doek. De film die op dat moment in de bioscoop draait - The Purple Rose Of Cairo, een typische romantische komedie uit de jaren dertig, met een vleugje avontuur - wordt al snel een favoriet wanneer Cecilia ontslagen wordt. Ze zoekt dan ook troost in een hele namiddag voor het cinemascherm. Dat valt ook Tom Baxter op, een van de hoofdpersonages uit de film. HIj is zo geïntrigeerd dat hij letterlijk uit het doek stapt en met Cecilia door de stad trekt, tot consternatie van de rest van het publiek.

Het is een ongelooflijk goede vondst van Allen om op deze manier de grens tussen fictie en realiteit op te heffen. In de eerste plaats omdat het heel wat komisch potentieel heeft. Zo weten de andere acteurs, die nog steeds gevangen zitten in de film, niet wat te doen en kan Tom Baxter maar niet begrijpen dat er in de werkelijkheid geen kuise fade-out volgt na een kus. Ook de gevolgen voor de filmstudio en voor Gil Shepard (de acteur die het personage speelt) zorgen voor behoorlijk wat gegrinnik. De studio is er als de dood voor dat het personage een misdaad begaat, waardoor zij ongetwijfeld een zware schadeclaim zou mogen ophoesten. En Shepard vraagt zich vooral af welke gevolgen dit alles heeft voor zijn carrière: is de ontsnapping van het personage een teken dat hij een goed acteur is of dat hij te rebels is voor Hollywood?

Maar de magisch-realistische gimmick is vooral een ontroerende metafoor voor de wijze waarop fantasie ons helpt omgaan met de moeilijkheden die we in het dagelijkse leven tegenkomen. Cecilia, prachtig vertolkt door Mia Farrow in haar beste rol sinds Rosemary's Baby, krijgt immers de kans om haar oude leven vaarwel te zeggen door mee te gaan in het naïeve escapisme dat zowel Tom Baxter als acteur Gil Shepard (die beiden verliefd op haar worden) haar beloven. En hoewel ze niets liever wil, is ze realistisch genoeg om in te zien dat die droom vermoedelijk een droom zal blijven. Ook de andere mensen met wie Baxter in contact komt valllen als een blok voor zijn romantische ideaalbeeld van de wereld, in het volle besef dat de realiteit toch een ander paar mouwen is. Zo schetst Woody Allen al bij al een zeer bitterzoet beeld van filmisch escapisme: ja, het kan je even je zorgen laten vergeten, maar eenmaal je de bioscoopzaal uitstapt, wacht de grote boze wereld weer en sta je er opnieuw alleen voor.

Maar, zoals de heerlijke, wrange, maar hoopvolle slotscène aantoont: de kracht van dat escapisme blijft nagenoeg ongeëvenaard. In die finale vijf minuten geeft Woody Allen treffender de magie van films weer dan eender welke prent die ik ooit heb gezien (uigezonderd misschien de al even briljante boodschap over entertainment in Sullivan's Travels). Geruggesteund door de meeslepende muziek van Cheek to Cheek en de miraculeuze danspassen van Fred Astaire en Ginger Rogers herinnert Woody Allen er ons aan waarom we keer op keer weer verliefd worden op de zevende kunst. De cineast gaf zelf al meermaals aan dat hij The Purple Rose Of Cairo bovenaan zijn filmografie plaatst. Maar daarmee doet hij zichzelf tekort. De film verdient een plaatsje in de hoogste regionen van eender welke filmografie. Want dit is gewoonweg een van de meest entertainende, ontroerende, verrassende, originele en meeslepende goudklompjes die de Amerikaanse cinema ooit voortbracht.

BEELD EN GELUID
Dit was de laatste film die Woody Allen draaide met z'n legendarische cameraman Gordon Willis, maar diens meesterschap over licht en schaduw komt te weinig tot zijn recht in de dvd-transfer. In de schaduwen is het contrast namelijk problematisch, waardoor heel wat nuances verloren gaan. Ook de scherpte is niet optimaal, terwijl de print ook niet vrij is van kleine beschadigingen. Het sepiakleurenpalet wordt degelijk weergegeven. De monosoundtrack geeft de dialogen correct en helder weer, zonder meer.

EXTRA'S
De enige extra is een Trailer voor de film.

CONCLUSIE
The Purple Rose Of Cairo is de parel in de kroon van Woody Allens filmcarrière: een inventieve, meeslepende en ontroerende ode aan de zevende kunst die treffend weergeeft waarom films nog steeds een enorme aantrekkingskracht hebben op mensen als u en ik. Beeld en geluid scheren helaas geen al te hoge toppen op deze release, terwijl de bonussectie louter een trailer bevat.