SERIE
Man is the cruelest animal.

2012. Voormalige politieinspecteurs Marty Hart (Woody Harrelson) en Rustin Cohle (Matthew McConaughey) worden ondervraagd over de modus operandi van een seriemoordenaar die ze zeventien jaar daarvoor te grazen hebben genomen. De twee hebben elkaar leren kennen toen ze een moord onderzochten waarbij het slachtoffer, Dora Lange (Amanda Rose Batz), herhaaldelijk verkracht werd en vervolgens, getooid met een hertengewei, aan een boom werd vastgebonden. Vooral Rust, die een woelige carrière achter de rug heeft als undercoveragent bij narcotica, onderzoekt het spoor van één of ander heidens ritueel en linkt de zaak aan diverse andere verdwijningen die in de chaotische nasleep van de doortocht van de orkaan Katrina niet altijd even goed gedocumenteerd werden. Gouverneur Sam Tuttle, familie van de invloedrijke dominee Billy Lee Tuttle (Jay O. Sanders), probeert de twee detectives de pas af te snijden door een speciale task force in het leven te roepen die misdaden met een anti-christelijke inslag in kaart moet brengen. Atheïst en nihilist zijnde nadat zijn dochtertje van twee jaren geleden van de weg gemaaid werd door een automobilist, heeft Rust zo zijn twijfels bij het onpartijdige karakter van de task force en hij blijft koppig zijn eigen ding doen, wat hem een uitgebreide schare aan uitbranders van zijn oversten oplevert met als centraal modewoord insubordinatie. Samen met Marty weet hij echter de schuilplaats van de moordenaars te vinden en nog twee kinderen levend uit hun gruwelhuis te redden, waardoor ze plots de helden van de dag worden. De druk op hun privéleven heeft tegen dan echter epische proporties aangenomen: Marty bedriegt zijn vrouw Maggie (Michelle Monagnan) keer op keer, en bij Rust, die een reputatie opbouwt als bikkelharde ondervrager, blijft het gevoel knagen dat hij alleen maar de staart van de bende te pakken heeft gekregen. Nadat hij acht jaar van de radar is verdwenen en in 2012 weer een lijk wordt gevonden met dezelfde kenmerken als die van de Lange-moord in 1995, wordt Rust beschuldigd door detectives Gilbough (Michael Potts) en Papania (Tory Kittles) dat hij zelf betrokken zou zijn bij de moorden. De uit elkaar gegroeide detectives verenigen nog éénmaal de krachten om de elusieve Yellow King, volgens de schaarse overlevende getuigen het brein achter de moorden, op te sporen.




Detective. Ik ben opgegroeid met detectives op televisie en heb altijd ondervonden dat je het genre ruwweg in twee klassen kan onderverdelen. De Amerikaanse soort moet het hebben van brutaal geweld, schietpartijen, bordkartonnen personages en altijd weer dezelfde herkauwde plots, terwijl de Europese variant, waaronder Morse en Derrick eerder de psychologische kaart trekt en het moet hebben van een uitgebreide karakterontleding van dader én speurder. Een Amerikaanse whodunit die eerder kenmerken van de tweede soort vertoont is eerder zeldzaam, maar True Detective valt daar onder. De Amerikaanse televisiestations met HBO op kop verlaten wat feuilletons betreft overigens meer en meer het concept van seizoenen van 20 of meer afleveringen, en opteren voor kleinere, kwaliteitsvollere runs. True Blood telt 10 of 12 afleveringen, Game Of Thrones 10 en zelfs het nieuwste seizoen van 24 wordt beperkt tot 12 afleveringen. Deze HBO-reeks waarin in amper 8 afleveringen één volledige case wordt onderzocht kende vorig jaar een onverwacht succes, alhoewel de reeks op geen enkel ogenblik commercieel een knieval maakt. De eerste twee afleveringen zijn zelfs zodanig traag dat ik op gegeven moment bijna heb afgehaakt; maar ik ben des te blijer dat ik het uiteindelijk niet gedaan heb. De quasi onbekende scenarist Nic Pizzolatto, die tot dan toe enkel een tweetal afleveringen van de Amerikaanse remake van The Killing op zijn conto had geschreven, komt met een heel sterk scenario opzetten. Alhoewel: de opzet van de eerste afleveringen is redelijk uniek en groots, maar uiteindelijk landt de plot toch weer in het moeras van het klassieke verhaal van de einzelgänger-politieagent die door zijn oversten aan de grond gehouden wordt omdat hij de verkeerde vragen aan de verkeerde personen gaat stellen, en dan vervolgens het onderzoek maar op zijn eentje afrondt. De reeks heeft alle kenmerken van een policier noir: de detectives zijn zelf geen onbesproken blad. Harts ideeën over seksuele moraal veranderen naarmate hijzelf de bevoordeelde of benadeelde partij is, en Cohle heeft zelf al een strafblad om u tegen te zeggen, waarbij hij onder meer een drugsdealer koudweg heeft vermoord omdat hij drugs inspoot bij zijn minderjarige dochter.




De meerwaarde van True Detective zit in twee bijkomende randvoorwaarden vervat. Eerst en vooral zijn, atypisch voor een feuilleton, alle afleveringen door slechts één regisseur in beeld gebracht. In casu Cary Joji Fukunaga, een jong en beloftevol talent dat de broeierige sfeer van Louisiana perfect weet te capteren. Van de groezelige nachtclubs waar zowat elke perverse fantasie in de praktijk kan worden omgezet als er maar genoeg voor gedokt wordt, tot de trailer parks waar een hoop hillbillies zich inlaat met allerlei voodoopraktijken en het consumeren van liters van de foute soort bier: eens de statige moerasplaatjes zijn weggekrabt, ziet Louisiana er door zijn lens uit als het voorgeborchte van de hel. De fotografie doet onwillekeurig denken aan de stijl die David Fincher hanteerde voor Se7en en Fight Club. De tweede belangrijke asset is het acteursduo Woody Harrelson-Matthew McConaughey. Eens te meer wordt bewezen dat gerenommeerde filmacteurs niet langer hun neus ophalen voor televisiewerk, wat ongetwijfeld ook komt doordat de kwaliteit van wat er op het kleine scherm te zien is sinds de millenniumwissel steil de hoogte is ingegaan. Woody Harrelsons Marty Hart houdt de schijn hoog van een brave familiehuisvader te zijn, en kan je ondanks zijn vele gebreken niet onsympathiek noemen. Toch drinkt hij méér dan goed voor hem is, bedriegt hij zijn vrouw voortdurend - zelf voert hij het lamentabele excuus aan dat hij de spanningen van zijn werk op die manier niet meer naar huis brengt - en ontpopt hij zich met regelmaat tot de klok tot een nietsontziende geweldenaar. Wanneer op gegeven moment twee meerderjarige jongens met zijn zeventienjarige dochter hebben liggen rampetampen, laat hij de jongens de keuze: ofwel vervolgt hij hen wegens ontucht met minderjarigen, daarbij schetsend welk lot zedendeliquenten in de gevangenis doorgaans moeten ondergaan, ofwel geeft hij ze hier en nu al meteen hun straf: hij slaat ze als rechter, jury én beul eigenhandig meedogenloos in elkaar. Matthew McConaugheys Rust Cohle is een marginalere, complexere persoonlijkheid. Hij krijgt de bijnaam the tax man omdat hij tijdens zijn ondervragingen al zijn notities op een map maakt die veelal wordt gebruikt door belastingcontroleurs. Rusts huwelijk is op de klippen gelopen door de accidentele dood van zijn tweejarig dochtertje, hetgeen hem op een pad naar zelfdestructie heeft geleid. Waar de normale periode voor infiltranten in het drugsmilieu rond de elf maandens schommelt heeft hij vijf jaar van zijn leven de gevaarlijkste kartels bestreden. Hij is daarbij zo diep undercover gegaan dat hij ook de nodige dosissen geestverruimende middelen heeft geslikt, gespoten en gesnoven om zijn façade geloofwaardig te laten; toch is hij daarbij altijd gefocust gebleven op zijn einddoel: boeven pakken! Rust heeft een bijzondere afkeer van misdaden waarbij minderjarigen zijn betrokken en als hij zijn prooi heeft geroken, is er geen stoppen aan. De enige die hoogte kan krijgen van Rust is Marty; in 2002 loopt hun persoonlijke samenwerking op de klippen omwille van een zeer zware aanvaring in de privésfeer; toch bundelen ze dan in 2012 nog één keer de krachten om de job af te maken die ze in 1995 begonnen zijn. Tegenwoordig verandert alles wat Matthew McConaughey aanraakt spontaan in goud. De acteur heeft zijn huid van onnozele heartthrob uit films zoals How To Lose Your Audience In 10 Minutes definitief afgeworpen en zich met zijn Oscarrol in Dallas Buyers Club ontpopt tot één van de meest veelzijdige acteurs van het moment.




True Detective heeft een niet-lineaire vertelstructuur die in het begin wellicht even de wenkbrauwen zal doen fronsen. De eerste vijf afleveringen situeren zich in een politiebureau waar Marty en Rust onafhankelijk van elkaar worden ondervraagd door Gilbough en Papania. Flashbacks voeren ons terug naar 1995, maar ook daarin worden de zaken niet altijd op lineaire wijze verteld. Zo is er een scène waarin Rust voor de eerste keer komt eten bij de familie van zijn partner maar daar compleet in beschonken toestand arriveert omdat het de verjaardag van zijn overleden dochtertje is, waarna er een flashback-binnen-een-flashback volgt waarin we komen te weten hoe hij in dergelijke benevelde toestand is geraakt. Ruwweg halverwege de vijfde aflevering worden de flashbacks vooruitgespoeld naar 2002 en wordt ook Marty's vrouw Maggie door de twee nieuwe detectives op de rooster gelegd. De laatste twee afleveringen, waarin Rust en Marty besluiten om nog één keer samen te werken, zijn dan weer wél lineair verteld. Uiteindelijk zijn de verschillende tijdlijnen nog het best te identificeren aan de hand van de alsmaar meer wijkende haarlijn van Woody Harrelson. True Detective is geen hapklare brok en vergt voortdurend zeer veel aandacht; uiteindelijk wordt de zaak opgelost aan de hand van een ogenschijnlijk belachelijk detail uit het dossier dat je waarschijnlijk bij een eerste visie gemist zal hebben. True Detective blijft desondanks toegankelijk omdat de reeks enkele thema's aanboort die de laatste jaren veel deining hebben veroorzaakt in de media, waaronder kindermisbruik door geestelijken en de daar onvermijdelijk mee gepaard gaande doofpotoperaties op last van hogerhand.




De korte looptijd van het feuilleton maakt ook dat er bijzonder weinig filler material wordt gebruikt om de lengte aan te dikken; dus veel vlees en weinig vet. De karakteruitwerking en de plot nemen al een substantieel deel van de koek in, en zelfs dan is True Detective naar de gemiddelde maatstaf erg trage televisie. Het verhaal wordt ook volledig afgerond; er zijn geen loshangende eindjes meer te bespeuren en je krijgt nergens het gevoel dat je overdonderd wordt door een veelheid van personages waarvoor je bijna een lexicon nodig hebt. Alhoewel er een tweede seizoen van de reeks beloofd is, zal dit naar verluidt iets worden met een compleet andere setting en andere acteurs. Voor een eventueel vervolg heeft Pizzolatto de lat alvast vrij hoog gelegd.

BEELD EN GELUID
De technische kwaliteiten van HBO-uitgaven zijn zelden niét terug te vinden in de bovenste 5 % van het spectrum; als men zich in een reeks als True Detective zoveel moeite getroost om een verhaal te vertellen middels de uitgekiende fotografie en de onheilspellende sfeerschepping, dan zou het een afknapper van formaat zijn als hier een belabberde beeldkwaliteit tegenover stond. True Detective heeft een mooie strakke beeldcompositie met een rijkdom aan details, waarbij de kleurenpaletten variëren van levendig natuurpracht tot doffe ellende telkens als Cohle weer eens onderduikt in de zelfkant van de maatschappij. Op het einde van de vierde aflevering speelt zich een jachtige sequens af waarin Cohle zich al schietend een weg moet banen bij een confrontatie tussen twee rivaliserende drugkartels; de beelden lijken zo te zijn geëxtraheerd uit een first person shooter zoals Doom, met dat verschil dat de rijke detaillering de confrontatie uiterst realistisch maakt. Er wordt voortdurend gespeeld met de scherpte van het beeld, zo bijvoorbeeld op het einde van een aflevering wanneer er wordt uitgezoomd op één van de beruchte vogeltraps, vlechtwerken van takken en twijgen die het handelsmerk van de seriemoordenaar blijken. In de DTS-HD MA 5.1-track wordt er vooral gebruik gemaakt van immersieve geluiden zoals moerasgeluiden, chaotisch geroezemoes in bars van bedenkelijk allooi en de onprettige galm op de stenen van een gedelapideerd kerkgebouw. De dialoog is duidelijk maar soms moeilijk te verstaan door het dialect dat in de meer marginale kringen van Louisiana gebezigd wordt. Dé sterkhouder van de soundtrack is de muziekscore van blueslegende T Bone Burnett, die zich recent vaker inlaat met soundtracks zoals die van Crazy Heart. True Detective zal echter de geschiedenis ingaan als die serie waarvan het nummer Far From Any Road van The Handsome Family als beginthema gebruikt werd.




EXTRA'S
De hoeveelheid bonusmateriaal van True Detective is niet overdadig groot, een fenomeen dat we bijvoorbeeld ook al zagen bij het laatste seizoen van True Blood. Slechts twee van de afleveringen zijn voorzien van een audiocommentaartrack, namelijk de vierde en de vijfde. De tracks werden ingesproken door scenarist Nic Pizzolatto en componist T Bone Burnett, in de tweede track aangevuld met producent Scott Stephens. Pizzolatto is het overduidelijk niet gewoon om commentaartracks in te spreken, en er vallen regelmatig ongemakkelijke pauzes. Áls er dan wat gezegd wordt, dan is het meestal redelijk interessant, maar de informatie zou beter tot zijn recht komen in featurettes. En ook daar schiet de reeks wat te kort. Elk van de acht afleveringen wordt voorzien van een featurette Inside the episode (samen 36:01) waarin Pizzolatto en zijn medewerkers en acteurs het onder meer hebben over de betekenis van de titel van elke aflevering, en daarnaast inhoudelijke aspecten vermengen met anekdotes van op de set. Afleveringen 3 en 8 bevatten elk nog een verwijderde scène (9:57) die aan het begrip van de reeks niets toevoegen. De documentaire Making True Detective (15:02) is eigenlijk te kort om erg veel diepgang te bieden, en is dan ook nog eens hopeloos onderverdeeld in kleine stukjes. In Up close with Matthew McConaughey and Woody Harrelson (8:03) vertellen de acteurs over hun personages aan de hand van enkele cruciale scènes waarin ze ofwel samen zitten te vreten, te zuipen of met elkaar op de vuist gaan. Tenslotte is er A conversation with Nick Pizzolatto and T-Bone Burnett" (14:25), inhoudelijk niet helemaal disjunct met de audiocommentaartracks maar iets consistenter omwille van de montage van het geheel, waarbij de dode momenten er vakkundig werden uitgeknipt. Mijn oordeel over de extra's? Een onvoldoende wegens te weinig.




CONCLUSIE