FILM
2 juli. Van achter de maan verschijnt plots een gigantisch ruimteschip dat niemand had zien aankomen. Boven de aarde breken er verschillende ronde schijven met tientallen kilometers diameter uit, en de schotels positioneren zich boven de voornaamste machtscentra van de aarde. De immens impopulaire president Thomas Whitmore (Bill Pullman) geeft, ondanks het feit dat ze de schijn tegen hebben, de aliens nog aanvankelijk het voordeel van de twijfel, maar wanneer telecommunicatie-operator annex amateurwetenschapper David Levinson (Jeff Goldblum) ontdekt dat de schotels naar iets aan het aftellen zijn - en het is niet het Chinees nieuwjaar - kan hij ternauwernood de president overtuigen om het Witte Huis te evacueren. En op het gewraakte moment breekt inderdaad de pleures los: in een gecoördineerde aanval weet het buitenaards invasieleger zowat 85 % van de militaire slagkracht van de aarde aan gort te rijten. Nadat New York, Washington en Los Angeles getransformeerd zijn tot een hoopje rokend puin, verplaatsen de schotels zich naar andere steden om de klus af te maken. Ook Moskou, Londen en tal van andere grootsteden worden zonder boe of ba van de kaart geveegd, en er blijft verwaarloosbaar weinig overeind staan.




Terwijl duizenden buitenaardse gevechtstoestellen de Amerikaanse luchtmacht platslaan als muggen, weet kapitein Steven Hiller (Will Smith) toch één dergelijk toestel te doen crashen, en hij slaagt erin de alien gevangen te nemen. De president heeft intussen van zijn militaire adviseurs te horen gekregen dat de crash in Roswell in de jaren 50 en het bestaan van Area 51 géén verzinsels zijn van conspiracy theorists, en dat wetenschappers al veertig jaar aan het knutselen zijn aan een neergestort ruimteschip, dat pas één dag opnieuw actief is geworden door aanwezigheid van het moederschip in de stratosfeer. Een poging om informatie te onttrekken aan de gevangengenomen alien, draait uit op een bloedbad, maar de president heeft wel een glimp gekregen van wat de aliens met de aarde van plan zijn. Het zijn een soort intergalactische sprinkhanen, die planeten bezetten, de inwoners uitroeien, vervolgens alle natuurlijke rijkdommen plunderen en dan weer verder trekken, en de aarde was gewoon de volgende planeet op hun lijstje. De president besluit op 3 juli om kernwapens in te zetten, maar ook die geraken niet door het ondoordringbaar krachtschild van de buitenaardsen.




De laatste hoop bestaat erin dat Hiller en Levinson met het Roswell-toestel het moederschip infiltreren met een computervirus, dat het verdedigingsschild onklaar maakt, zodat de verzamelde legers ter wereld een window of opportunity krijgen om de aliens de vernietigende klap toe te brengen. Het is intussen 4 juli, Independence Day, en de Amerikanen zullen eens even snel hun militair overwicht manifesteren...

Dit laatste zinnetje is waarschijnlijk kenschetsend voor het bijzonder stroperig laagje patriottisme dat over het scherm gutst ("druipt" is in deze context waarschijnlijk een te zwak werkwoord). Om het realismegehalte in deze popcornflick van Emmerich te kunnen ontwaren, volstaat het sterkste vergrootglas niet, en hebben we zelfs twijfels of een electronenmicroscoop soelaas zou bieden. Naast een blatante plug voor de Amerikaanse oorlogsmachine én de meest onrealistische reclamespot voor Apple-computers ooit, die blijkbaar zelfs compatibel zijn met buitenaardse informaticasystemen, maar op onze nederige aarde pijnlijk inadequaat blijken als het alleen al gaat om compatibiliteit met Windows- of Linux-systemen, lijkt de nevenplot waarin een zatte sproeivliegtuigpiloot (Dennis Quaid) op één namiddag wordt klaargestoomd om als kamikaze in een F-18 te kruipen, in verhouding nog realistisch. Israëli's en Palestijnen vallen elkaar broederlijk in de armen opdat ze samen de aliens op hun primaire mannelijke voortplantingsorganen zouden kunnen geven. De enige realistische quote is waarschijnlijk dat het Belgisch leger in de één of andere woestijn in het Midden-Oosten tot fricassee is vermalen - daar kan ik me wel nog iets bij voorstellen. Van enige karakterontwikkeling daarentegen is geen sprake: de ergerlijke clichés vallen elkaar over de voeten. Compleet politiek incorrect is dat de ietwat verwijfde homo (Harvey Fierstein) bijvoorbeeld één van de eersten is die door de aliens gebarbecued wordt, bestaat de volledige entourage van de president uit kontlikkers met een verborgen agenda, en blijkt het ietwat schlemielige joodse personage (Judd Hirsch) uiteindelijk de enige raadgever van de president met nog gezond verstand, alhoewel hij er uitziet alsof hij al een maand niet meer in bad is geweest, en is de vraag hoe hij in godsnaam langs de security is geraakt, mogelijk nog een groter mysterie dan de universele compatibiliteit van de Apple-computer. De alchoholicus wordt uiteraard opgeofferd als kamikaze, want met een doorzopen lever dien je toch verder voor niets meer. Zwarten zijn dan alleen maar weer good als cannon fodder, tenzij je een over een uitgebreide thesaurus aan krachttermen beschikt zoals Will Smith, wiens groot bakkes volstaat om in volle crisistijd een helikopter te carjacken om op zoek te gaan naar zijn lief. En wanneer de first lady (Mary McDonnell) overlijdt aan haar verwondingen, is het plots personal voor de president, die zonder verpinken achter de stuurknuppel van een gevechtsvliegtuig kruipt.




Dé reden waarom u natuurlijk wél naar Independence Day moet kijken, is omdat kicking the shit out of aliens, fun is. Dé reden waarom 20th Century Fox deze twintig jaar oude invasiepoging nog eens van onder het stof heeft gehaald, is dan weer tweeërlei. Enerzijds dient de film als ideaal opstapje om het nieuwe 4K-formaat te promoten, maar anderzijds hoopt Fox natuurlijk u allemaal naar de zalen te lokken voor de terugwedstrijd, Independence Day: Resurgence. Independence Day was wel een trendsetter voor zowat elke rampenfilm die erna gevolgd is, vooral dan die over buitenaardse invasies. De herbekijkbeurt heeft me wel doen inzien dat de speciale effecten op twintig jaar compleet zijn achterhaald: de scène waarin de hond van Will Smiths vriendin nog op het nippertje in de onderhoudskoker van een brandende tunnel kan springen, schreeuwt greenscreen over het hele breedte van het scherm, en ook de scène waarin de Empire State Building wordt opgeblazen, maakt duidelijk gebruik van een maquette. Op dvd viel zulks eertijds niet echt op, maar op Blu-ray (en ik vermoed dat het in 4K nog erger is), worden de technische tekortkomingen spijtig genoeg duidelijk. Tegen alle politieke correctheid in steekt Will Smith - die met zijn comic relief gelukkig de doodernstige toon van de film wat weet af te vijlen - steevast een sigaartje op; wat in de sequel allicht niet meer het geval zal zijn, want Smith bedankte voor de eer. Én je mag niet meer roken, natuurlijk.

VERSIE
Heel lang geleden, toen de dieren nog spraken, en 20th Century Fox nog de onbetwiste marktleider was met het uitbrengen van 2-diskversies die bol stonden van het bonusmateriaal, was de dvd van Independence Day in alle opzichten een trendsetter. De schijf maakte als één van de eerste gebruik van de zogenaamde seamless branching-techniek, waarbij je op één zelfde schijf zowel de theatrical cut als de extended edition van de film kon bekijken, waarbij de gemeenschappelijke scènes dan naadloos vermengd werden met de aparte stukjes. Een tweede schijf bevatte een plejade aan bonusmateriaal. Toen kwamen de budgettiteltjes, en werd de film opnieuw uitgebracht in een vanilla-versie met daarop enkel de extended cut en geen bonusmateriaal van betekenis. De titel was tevens één van de eerste van 20th Century Fox die op het Blu-rayformaat werd uitgebracht, maar dan ontdaan van zowat al het bonusmateriaal behalve de commentaren en de trivia track, een ergerlijke trend waar majors als Universal, Warner én 20th Century Fox zich tegenwoordig wel vaker aan bezondigen. De verrassing is dan ook groot dat deze 20th Anniversary Edition al het gestripte bonusmateriaal voor deze release opnieuw herneemt, er nog wat aan toevoegt (u moet immers toch naar de sequel gaan, remember?), beeld-en geluidskwaliteit helemaal weer op poten heeft gezet, én u de trotse bezitter van dit alles wordt voor minder dan een tientje.




BEELD EN GELUID
En oh boy, net als de film zelf, mocht het dit keer bij 20th Century Fox iets kosten. We weten niet welk pressiemiddel Roland Emmerich tegenover de studio kan aanwenden, maar de égards waarmee Independence Day op technisch vlak wordt behandeld, mogen er zijn. Zelfs voor een "gewone" Blu-ray is de beeldkwaliteit opgepoetst van op een nieuwe 4K-scan die de originele filmbeleving zo goed mogelijk benadert, waarvan het enige gebrek is dat sommige knullige speciale effecten iets té nadrukkelijk fake blijken, en er in welbepaalde scènes bewust geopteerd wordt voor een softere look om de technische mankementen te verdoezelen. Dit is echter allerminst een tekortkoming van de transfer zelf: de textuur van de aliens, vooral de scène waarop er één op de biopsietafel ligt, de detaillering van de vervaarlijk uitziende vliegende schotels, het rauwe beeld door de nachtkijker nadat de president heeft bevolen om kernwapens in te zetten... de transfer van Independence Day is ongemeen scherp. Ook andere scènes zijn piekfijn in orde: de zwerm buitenaardse toestellen die de luchtmachtbasis van El Toro onder vuur nemen, is zo'n onmiskenbaar hoogtepunt. De huidtinten zien er natuurlijk uit, en van de extreme weersomstandigheden boven de Mojave-woestijn straalt de warmte af. De donkere scènes zijn net een beetje te grainy om een maximumscore te rechtvaardigen. Met een 4K-release die om de hoek komt piepen, is het een beetje verwonderlijk dat de geluidstrack 'slechts' in DTS-HD MA 5.1 is uitgevoerd, terwijl net veel verwacht wordt van het nieuwe DTS:X-formaat waarvoor deze Independence Day het vlaggenschip zou worden. In de Verenigde Staten waren de kopers bovendien misnoegd omdat op de hoes van de schijf stond dat het om een 7.1-track zou gaan, terwijl u zich zal moeten tevreden stellen met 5.1. Fox Benelux heeft tenminste wél de juiste coverinformatie, en laat ons eerlijk zijn, de track is gewoon goed. Een film over een buitenaardse invasie met gargantueske ruimteschepen: heeft Fox eigenlijk nóg een excuus nodig om voluit te gaan? Ik dacht van niet. De track is van begin tot einde een agressieve knaller van formaat waarin de ruimtetuigen alle hoeken van de kamer uit zoeven, en naast het Witte Huis en enkele Newyorkse wolkenkrabbers waarschijnlijk ook uw ruiten sneuvelen als u het volume maximaal openzet - uw verzekering tegen glasbraak zal allicht niet aannemen dat het de schuld van de aliens was.

EXTRA'S
Tot mijn grote vreugde kan ik u meedelen dat al het materiaal van de 2-disk dvd opnieuw is opgevist. De eerste disk bevat twee commentaartracks, één van Roland Emmerich en Dean Devlin, en één van special effects-coordinatoren Volker Engel en Doug Smith. Emmerich en Devlin sommen onder meer op welke andere films ze met die van hen 'eer willen betonen' - goed gepikt is altijd beter dan slecht verzonnen - maar er valt al wel eens een dood momentje in hun uiteenzetting. De tweede track is eerder een sec opsomming van de diverse scènes met speciale effecten in. Naast deze twee tracks is er een trivia track "ID4 Datastream" met diverse weetjes over de film. De enige nieuwe feature op de eerste schijf is - natuurlijk - een trailer (2:07) voor Independence Day: Resurgence. Yup, de aliens zijn terug, en wat hebben we geleerd van hun eerste bezoek? Bupkiss!




Disk twee bevat al het promotiemateriaal van weleer, zij het dat de 'oude' featurettes niet in HD zijn, maar u hoort me niet klagen. Creating Reality (29:19) toont ons vooral de creatie van de aliens en hun ruimteschepen, maar er wordt ook wat aandacht besteed aan de vele, vele gebouwen die de aliens tot ontploffing doen brengen. The ID4 Invasion (21:57) is een reel met faux nieuwsverslaggeving over de aankomst van de aliens, compleet met analyse van commentatoren. The Making of Independence Day (28:29) is een promotionele, maar vrij goed gedocumenteerde algemene making of, met als gastheer acteur Jeff Goldblum die ons rondleidt op de set, en interviews met cast en crew. De overlap met de andere documentaires is evenwel niet nul. De enige nieuwe feature is de recente documentaire Independence Day: A Legacy Surging Forward (30:40), een vrij eerlijke reflectie over de impact die de film twintig jaar geleden had, maar uiteraard ook met een half oog op de sequel gericht - op zo'n moment is het natuurlijk makkelijk om de cast van weleer opnieuw samen te brengen. Ook het alternatief einde met optioneel commentaar van Dean Devlin (4:16) en de gag reel (2:05) zijn bewaard, alhoewel me bij die laatste van het hart moet dat de hele cast niet aan de zuurstof moest toen ze hoorden dat een Apple compatibel was met een buitenaardse computer. U krijgt ook nog 7 galerijen met storyboards, origineel artwork en productiefoto's, 12 clips "Combat Review" (9:04) - essentieel een compilatie van alle fragmentjes waarin er iets in de lucht vliegt -, 22 clips "Monitor Earth Broadcasts" (51:08) met de volledige versies van alle nieuwsfragmenten die in de film gebruikt worden, een trailer (2:30), drie teasers (5:08) en acht TV-spots (3:55).




CONCLUSIE
Independence Day is ondanks het feit dat het Amerikaans patriottisme er afgutst, en dat het realismegehalte gevaarlijk dicht het absolute nulpunt benadert, een stukje filmgeschiedenis, waarin Roland Emmerich een masterclass geeft in rammelende rampenfilms in zijn eigen gepatenteerde stijl. 20th Century Fox verdient een pluim omdat ze het goede voorbeeld geven en een ietwat oudere film in alle glorie herstellen, de hopen bonusmateriaal inclusief. En wat zeggen we dan? Ja, mijnheer den alien. Da's zeker, mijnheer den alien. Merci, mijnheer den alien!