SERIE
In 2002 werd Fox Mulder (David Duchovny) ter dood veroordeeld voor moord - niemand wilde geloven dat zijn slachtoffer een alien bounty hunter was - maar vooraleer het vonnis kon worden uitgevoerd, nam hij de benen, geholpen door zijn eeuwige partner Dana Scully (Gillian Anderson). Het was meteen de plot van The Truth, de slotaflevering van het negende en laatste seizoen van de cultfavoriet The X-Files. In de bioscoopfilm van 2008, I Want To Believe, werd Mulder echter gerehabiliteerd op voorwaarde dat hij zou meewerken aan een onderzoek naar een vermiste FBI-agente. De film kreeg gemengde kritieken en sloot eerder aan bij de monster of the week-afleveringen, in tegenstelling tot de de eerste bioscoopfilm, Fight The Future, die baadde in het sfeertje van samenzweringstheorieën en een poging tot verovering van de aarde door een buitenaardse substantie die bekend staat als de black oil.

We zijn intussen in 2016 aanbeland; de grote buitenaardse invasie die aangekondigd werd op de mythische datum 21 december 2012, het einde van de wereld volgens de Maya-kalender, is er niet gekomen. Mulder leeft ergens in een hut in the middle of nowhere, en Scully heeft haar job bij het FBI opgezegd om misvormde kinderen te behandelen in een katholiek ziekenhuis. Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan, en nadat het duo gecontacteerd wordt door Tad O'Malley (Joel McHale), een fervent aanhanger van samenzweringstheorieën, wordt het duo door zijn oude baas Walter Skinner (Mitch Pileggi) opnieuw ingelijfd bij het FBI. De Verenigde Staten zijn echter niet meer wat ze geweest zijn: de overheid moet draconische middelen inzetten om de terreurdreigingen het hoofd te bieden, en drones schenden voortdurend de privacy van de gewone burger. Aliens zijn dan nog het minste van de zorgen van de geheime dienst... alhoewel er overheidspersoneel rondloopt dat blijkbaar méér weet dan het wil toegeven.

 

My Struggle

Drijvend op de tendens van het heropstarten van oude, succesvolle franchises zoals Heroes en binnenkort ook 24 en Prison Break, is het nu de beurt aan The X-Files, dé fetisjreeks bij uitstek voor liefhebbers van knettergekke samenzweringstheorieën en hete roodharige MILF's, waardoor de season ten-stripreeks in één klap gedegradeerd is tot een apocrief evangelie, doch dit terzijde. Het tiende seizoen van The X-Files, ook wel betiteld als de Event Series, is feitelijk een mini-seizoen van zes afleveringen, waarin nog eens een encore wordt gegeven met alle vertrouwde elementen uit de reeks, zij het dat volgens mijn beste herinneringen de bierbuik van Mulder daar niet bij hoorde. Na het negende seizoen bleven fans nog op hun honger zitten wat onder meer het lot betrof van William, de zoon van Mulder en Scully, of het wedervaren van John Doggett (Robert Patrick) en Monica Reyes (Annabeth Gish), die in de bioscoopfilm van 2008 verdacht afwezig waren. Patrick liet verstaan dat hij bedankte voor de eer; Gish was wel bereid om één aflevering aan te treden, en ook de eeuwige antagonist C.B.G. Spender, beter bekend als de Cigarette Smoking Man (William B. Davis), tekent present, ondanks het feit dat hij in de laatste aflevering van seizoen 9 aan gort werd geschoten. Laten we het erop houden dat A. plastische chirurgie wonderen kan doen, en B. roken dan toch niet zo slecht voor de gezondheid is als soms wordt beweerd. Met de komst van agenten Miller (Robbie Amell) en Einstein (Lauren Ambrose) probeert bedenker Chris Carter duidelijk ook nieuwe personages aan het X-verse toe te voegen, maar het feit dat het duo duidelijk een doordrukje is van de originele twee protagonisten, en het feit dat het origineel altijd beter is dan de kopie, werkt in hun nadeel. Carter zet blijkbaar graag twee spelers op de reservebank, in het geval dat Duchovny en Anderson geen zin meer hebben in season eleven. Zelfs de (in de reeks overleden) Lone Gunmen hebben een cameo, zij het in een scène waarin Mulder aan de hallucinogene middelen zit; het feit dat de vertaler die de ondertiteling heeft geschreven, hun naam betitelde als 'de eenzame schutter', doet vermoeden dat Fox voor de ondertitels iemand heeft ingehuurd die voordien hooguit twee afleveringen van de reeks heeft gezien en daarnaast hoogstens de persmap vluchtig heeft doorbladerd.
 

 

De zes afleveringen ademen weliswaar dezelfde sfeer uit als de reeks, zij het dat deze greep te kort is om aan een serieuze verhaalopbouw te doen. Er zitten mythology-afleveringen in (de openings-en slotaflevering My Struggle), klassieke standalone episodes (Founder's Mutation en Home Again), en zelfs een sarcastische humoraflevering (het potsierlijke Mulder And Scully Meet The Were-Monster), die eerder hetzelfde sfeertje uitademt als een aflevering zoals José Chung's From Outer Space uit seizoen 3. Met de overgebleven aflevering, Babylon, slaat de reeks evenwel een nieuwe richting in, en met een openingsscène waarin twee moslimterroristen een zelfmoordaanslag plegen in een winkelcentrum, sluit de aflevering gruwelijk dicht aan bij de actualiteit; de politieke dimensie is een hellend vlak waar Carter en de zijnen tot nog toe wijselijk niet op waren gekropen, maar anderzijds toch erop wijzen dat zelfs een monument als The X-Files met zijn tijd moet meegaan.

My Struggle II (niet toevallig is de vertaling in het Duits Mein Kampf) eindigt echter met een zodanig grote cliffhanger dat een vervolg zich opdringt. De lauwe kritieken hebben hier echter een hypotheek op gelegd.

202. My Struggle
Veertien jaar na het afsluiten van de X-Files worden agenten Mulder en Scully benaderd door de rechtse samenzweringsaanhanger Tad O'Malley, die een internetvlog onderhoudt waarop hij zijn theorieën spuit dat de regering het vrije wapengebruik wil beperken, zodat de weerstand verwaarloosbaar zal zijn zodra een schimmig conglomeraat van bedrijven de feitelijke macht in de Verenigde Staten overneemt. Vreemd genoeg houdt een deel van zijn theorie steek: hij kan tegenover Mulder bewijzen dat er bij het Roswell-incident in 1947 wel degelijk een vliegende schotel is neergestort, maar dat alle zogezegde ontvoeringen door aliens in werkelijkheid in scène zijn gezet door de regering zelf, die de buitenaardse technologie zélf is beginnen exploiteren. Als klap op de vuurpijl neemt hij Mulder mee naar een testlabo waar een volledig operationeel model staat van een stealth-ufo die zijn energie onttrekt aan gravitatiegolven, en zichzelf onzichtbaar kan maken. O'Malley is van plan om in zijn show uit te pakken met de getuigenis van een zekere Sveta (Annet Mahendru), die herhaaldelijk door UFO's ontvoerd is geweest. Vooraleer O'Malley met zijn ontdekking naar buiten kan komen, lijkt het er echter op dat iemand hem het zwijgen heeft opgelegd en alle bewijzen vernietigd zijn. Mulders voormalige baas, Skinner, worstelt intussen met het feit dat de veiligheidsdiensten ingrijpend zijn veranderd na 9/11, en hij overweegt Mulder en Scully opnieuw aan te nemen.

203. Founder's Mutation
Nadat dr. Sanjay (Christopher Logan), een medewerker van een onderzoeksfaciliteit naar genetische afwijkingen, zelfmoord pleegt door een briefopener in zijn oor te steken, gaan Mulder en Scully op jacht naar de bezieler van het centrum, dr. Augustus Goldman (Doug Savant), die het blijkbaar niet zo nauw heeft genomen met de medische werkethiek. Dr. Goldman heeft een kliniek voor kinderen met genetische geboorteafwijkingen, en Mulder en Scully vermoeden dat buitenaards DNA aan de basis van de mutaties ligt. Door de zaak raakt het verleden weer op, toen ze hun zoon William voor adoptie hebben afgestaan.

 

204. Mulder & Scully Meet The Were-Monster
Na tien jaar dossiers over verschijningen van vreemde wezens te hebben bestudeerd, meent Mulder dat zowat alle sightings van monsters uit de hand gelopen studentengrappen zijn. Zijn verbazing is dan ook groot als hij samen met Scully achter de verschijning van een soort weer-hagedis (Rhys Darby) aan moet, nadat die in een bos twee junks heeft aangevallen. Het wezen heeft klaarblijkelijk al enkele slachtoffers de keel overgebeten, en de lokale wildopzichter (Ryan Beil) doet het bijna in zijn broek. Maar de waarheid is nét ietsje anders...

205. Home Again
Wanneer een projectontwikkelaar, Daryl Landry (Daryl Shuttleworth), een vervallen wijk wil uitzuiveren van daklozen om er een gloednieuwe appartementsblok te zetten, worden één voor één zijn medewerkers vermoord door een soort van golem (John DeSantis) die uit een graffiti-kunstwerk kan komen, en die zich als verdediger van de daklozen heeft opgeworpen. Scully krijgt intussen een telefoontje met het bericht dat haar moeder (Sheila Larken) een fatale hartaanval heeft gehad, en op het laatste moment vooraleer ze in de coma gleed, vroeg naar Charlie (Andrew Morgado), de van de familie vervreemde broer van Scully.

Disk 2:
206. Babylon
Twee moslimterroristen blazen een museum in Texas op waar een oneerbiedige afbeelding van Mohammed werd tentoongesteld. Eén van de twee overleeft de aanslag, alhoewel 'overleven' een groot woord is: hetgeen van hem overblijft, wordt nog aan een machine in leven gehouden. De twee agenten belast met het onderzoek, Miller en Einstein roepen de hulp in van Mulder en Scully: ze vermoeden namelijk dat er een tweede, nog veel grotere aanslag op til is, en zoeken een manier om met de comateuze terrorist te kunnen praten. Scully stelt aan Miller voor om de terrorist te laten antwoorden op enkele simpele ja-neevragen en dan het gedrag van zijn ECG te volgen. Mulder stelt aan Einstein echter een veel driestere methode voor: hij wil zelf hallucinogene paddestoelen innemen om in de 'nevenwereld' met de terrorist te kunnen praten.

207. My Struggle II
Tad O'Malleys theorie dat via een vaccinatieprogramma zowat de complete mensheid is besmet met een variant van de miltvuurbacterie, schijnt steek te houden. Voormalig X-Filesagente Monica Reyes neemt contact op met Scully, en bekent dat ze, weliswaar onder dwang van Cigarette Smoking Man, heeft meegewerkt aan de epidemie. Evenwel zou Scully's buitenaards DNA kunnen aangewend worden om een vaccin te maken. De afgrijselijk verminkte CSM openbaart dat het de bedoeling is de mensheid 'uit te zuiveren', maar hij biedt Scully en Reyes een plaats in het contingent overlevers. Scully houdt echter de boot af wanneer blijkt dat Mulder dodelijk ziek is, en waarschijnlijk alleen zal kunnen overleven met een stamceltransplantatie van hun spoorloos verdwenen zoon William.

BEELD EN GELUID
Faut le faire! Nog geen jaar geleden verscheen er op de internationale markt een ultieme X-Files-Bluray-box, waarbij de hele reeks een HD-transfer heeft gekregen - wat een pain in the ass moet zijn geweest, aangezien alle special effect-shots moesten worden overgedaan - en in zijn grote wijsheid heeft Fox deze box voorzien van een hele reeks ondertitels, waaronder uiteraard weer eens niet het Nederlands. In de box is bovendien plaats voorzien voor dit tiende seizoen; aangezien ik mijn box in het Verenigd Koninkrijk kocht (de Amerikaanse versie heeft dunnere doosjes), dacht ik er goed aan te doen om van seizoen 10 de UK-versie te kopen. Deze uitgave is echter een dun doosje, heeft een slipcase, en past met geen mogelijkheid in de box. Tegen alle wetten van de logica in heeft deze versie echter wél Nederlandse ondertitels. Fox Benelux heeft de release in onze contreien, die normaal pas voor september 2016 gepland was, met twee maanden vervroegd, omdat de reeks blijkbaar massaal geïmporteerd werd.

Evenwel is met de beeld- en geluidskwaliteit van dit tiende seizoen niets mis, integendeel. De gehanteerde filmstijl, soms met groezelige beelden waar de kleur lijkt uitgezogen door een buitenaardse vampier, sluit naadloos aan bij de eerste vijf seizoenen van de reeks - seizoenen 6 tot 9 werden in Canada gefilmd en zijn visueel iets meer helder. In donkere scènes, zoals in de aflevering Mulder And Scully Meet The Were-Monster, die zich omwille van de inhoud vooral 's nachts afspeelt, is voldoende detail aanwezig; het beeld wordt net soft genoeg gehouden om de speciale effecten niet té doorzichtig te maken. De compressie is excellent en toont - soms iets té onthullend - dat de tand des tijds David Duchovny niet gunstig gezind was, én dat de man waarschijnlijk een abonnement op de botox-kliniek heeft. De reeks heeft een erg filmisch aandoend uiterlijk, en het tiende seizoen is wat dat betreft consistent met de vorige negen. De DTS-HD MA 5.1-track is afdoende, en scènes zoals in Babylon waarin twee terroristen zichzelf opblazen, klinken indrukwekkend, maar de sounddesigners zijn net niet tot het uiterste gegaan. Al bij al een prijzenswaardig technisch rapport.

EXTRA'S
Chris Carter is nooit gierig geweest met bonusmateriaal, en dat is op deze miniseizoen niet anders. Drie afleveringen zijn voorzien van een kwalitatieve audiocommentaartrack: Founder's Mutation door Chris Carter en James Wong, Mulder & Scully Meet the Were-Monster door David Duchovny, Gillian Anderson, Komail Nanjiani en Darin Morgan, en My Struggle II door Chris Carter en Gabe Rotter. De tweede schijf bevat verder nog twee verwijderde scènes (5:21) uit My Struggle en Babylon; daarna volgt de uitstekende, vijfdelige documentaire 43:45: The Making of a Struggle (53:35) waarin u alless te weten komt over het idee achter deze reboot. 14 documentaires Season X (1:23:16) bevat één langere bijdrage over Carters visie op de reboot, en dertien kortere documentaires over thema's die de over oude en nieuwe afleveringen heen lopen, zoals de eeuwige knipperlichtrelatie tussen Mulder en Scully, Scully's geworstel met haar geloof, en enkele scène-specifieke bijdragen over onder meer Mulders drugtrip. Deze documentaires zijn van zeer goede kwaliteit en diepen de afleveringen enorm uit. Een gag reel (9:38) kan uiteraard niet ontbreken, en Monsters of the Week: A Recap of the Wildest and Scariest from the Original Series (10:54) overloopt vlogger Kumail Nunjiani wat voor hem de negen griezeligste monsters - één per seizoen - uit de reeks waren, een beetje in de stijl van het bekende Youtube-kanaal WatchMojo, en dit ter promotie van de seizoen 1-9 Blu-raybox. The X-Files: Green Production (2:44) promoot het ecologisch bewustzijn bij de productie van de serie, en als uitsmijter krijgen we de kortfilm Grace (9:36), een kortfilm van de hand van de scriptcoördinator van de reeks, Karen Nielsen, over een meisje (Jena Skodje), dat samen met haar hond tracht te overleven op een door oorlog verscheurde aarde, en op een avond een vreemdeling (Daniel Arnold) bij haar kampvuur toelaat.Graag wilde ik u adviseren deze laatste niet te bekijken vlak voor of na het eten.

CONCLUSIE
De doorstart van The X-Files heeft goeie momenten, maar is te kort en te afgeraffeld om volledig aansluiting te vinden bij de briljante serie. Evenwel zijn de technische kwaliteiten van seizoen 10 bovengemiddeld goed en is het pakketje bonusmateriaal overtuigend. Aan de vertegenwoordigers van Fox: waar blijft die Nederlands ondertitelde Blu-raybox met de eerste negen seizoenen? Ontvoerd door de aliens?