Ik durf wedden dat weinig mensen weten waar deze disk eigenlijk kadert, dus hier is een woordje uitleg op zijn plaats. Toen op de BBC de legendarische succesvolle reeks Doctor Who ten einde liep, zocht men naarstig naar een volwaardig alternatief voor het vrijgekomen en drukbekenen zaterdagavondslot. Er was een gigantisch budget vrij, en men besloot om één van de grootste SF-boeken voor jeugd te gaan verfilmen met voor die tijd ongeziene speciale effecten - toch voor een BBC-jeugdreeks. Men opteerde voor een verfilming van The Tripods, een hier nagenoeg onbekende trilogie van de hier nagenoeg onbekende schrijver John Christopher. De reeks is een pakkende SF-thriller geworden, ondanks de opzet toch niet helemaal geschikt voor de allerjongste kijkers, en waarschijnlijk bij de jeugd onderverdeeld omdat, inherent aan het verhaal, de hoofdrolspelers allemaal jongeren zijn. Die drie boeken, The White Mountains, The City Of Gold And Lead en The Pool Of Fire zouden volgens de oorspronkelijke opzet in drie opeenvolgende jaren elk verfilmd worden tot drie dertiendelige reeksen. Het publiek - en niet alleen de jongeren - ging uit zijn dak, en ook de critici waren lovend! Helaas, tegen het einde van de tweede reeks bleek dat men bij de eerste twee reeksen iets té kwistig met de middelen was omgesprongen, en mee door enkele wijzigingen aan de top van de BBC werd de derde reeks afgeschoten, dus wie na de tweede reeks zal willen weten hoe het verhaal afloopt, zal de pocket moeten kopen.

 

Goed, het eerste seizoen, dus, is de verfilming van het eerste boek. Alhoewel we ons naar de toekomst begeven, naar 2089 om precies te zijn, lijkt de maatschappij terug te zijn afgegleden tot op het niveau van de feodale middeleeuwen. De oorzaak hiervan zijn de zogenaamde Tripods, gigantische machines van buitenaardse origine op drie poten - Christopher heeft zich duidelijk laten beïnvloeden door War Of The Worlds van H.G. Wells - die de mensheid hebben onderworpen. De mensheid vereert overigens de Tripods als goden; ze kunnen moeilijk anders, want op hun veertiende verjaardag worden ze 'gecapped', een overgangsritueel waarbij met enorm veel ceremonieel een driehoekig soort organische chip op de schedel wordt ingeplant, die de onderworpenen onvoorwaardelijk horig maakt aan hun nieuwe meesters. De reden dat deze 'cap' maar wordt ingeplant op de leeftijd van veertien jaar, is omdat anders de schedel barst bij het groeien, zoals men tot schade en schande heeft moeten ondervinden. Het 'cappen' is overigens voor een jongvolwassene ook niet geheel zonder risico, want bij een gebeurlijke mislukking is de hersenpan van het slachtoffer zodanig kortgesloten, dat deze stakker gedoemd is om de rest van zijn dagen te slijten als dwalende gek, een Vagrant.

In een plattelandsdorpje in Engeland heeft Will Parker (John Shackley) de leeftijd voor capping bereikt, alleen is hij niet zo tuk op het vooruitzicht. In een kroeg in het dorp maakt hij kennis met zo'n vreemde Vagrant, Ozymandias. Wanneer Will hem over zijn bedenkingen inzake capping vertelt, laat Ozymandias hem delen in het geheim dat hij met zich meedraagt: iedereen denkt dat hij een gek is, maar eigenlijk is zijn cap vals, en trekt hij van dorp tot dorp rond om jongens van Wills leeftijd te vinden die nog niet gecapped zijn. In de White Mountains (de Alpen) leeft er namelijk een volk dat als laatste op aarde de suprematie van de buitenaardsen tracht te bevechten, en zwervers als Ozymandias zijn constant op zoek naar nieuw bloed om hun rangen te versterken, en de jongens en meisjes tegelijkertijd te onttrekken aan de invloed der buitenaardsen. Will ziet wel wat in deze toch niet geheel risicoloze vlucht, en hij deelt zijn geheim met zijn neef Henry (Jim Baker). Will en Henry kunnen elkaar feitelijk niet luchten, maar ze zijn geen van beiden van plan om zich door de buitenaardsen te laten hersenspoelen. Daarom moeten ze hun persoonlijke geschillen opzij zetten, en samen proberen de White Mountains te bereiken, goed wetende dat ze vlak na hun vlucht al een team van magistraten op hun hielen kunnen verwachten, om hen desnoods geboeid terug te voeren naar de capping-ceremonie.

En zo geschiedt; op een morgen nemen ze daadwerkelijk de benen, terwijl Ozymandias voor een afleidingsmanoeuver zorgt. Ze bereiken redelijk veilig een haven in Engeland. Ze zweren bovendien dat als één van hen om de één of andere reden afziet van de verdere reis, deze de andere niet mag tegenhouden in zijn poging om toch nog de White Mountains te bereiken. In de haven beginnen de problemen pas goed, en na een banale caféruzie worden ze door een norse kapitein onder dwang aangemonsterd om naar Frankrijk te varen. Daar worden ze echter onderschept door de lokale autoriteiten, en gevangen gezet met het oog op een snelle en allesoplossende capping. In de gevangenis worden ze opgezocht door Beanpole (Ceri Seel), een slungelachtige jongen die ook niet gecapped is, en hen wel wil vrijlaten op voorwaarde dat hij mee mag. Na een spectaculaire ontsnapping begint pas de eigenlijke tocht van het kersvers gevormde drietal, richting Zwitserland.

Op gegeven ogenblik wordt Will zwaar gewond, en de drie zoeken noodgedwongen hulp op het Franse Chateau Ricordeau. De dochter van de hertog, Eloise (Charlotte Long), valt voor de charmes van de jonge Will, en plots is voor hem de tocht naar de White Mountains niet zo dringend meer. Terwijl Henry en Beanpole machteloos toezien hoe Wills vastberadenheid om te vechten voor zijn vrijheid ondermijnd wordt door zijn groeiende liefde voor Eloise, nemen ze zich voor om de oude eed gestand te doen, en te vertrekken, desnoods zonder Will. Wills verscheurende keuze wordt bovendien bemoeilijkt wanneer hij te weten komt dat Eloise wél gecapped is, en haar meenemen naar Zwitserland geen optie is. Zijn verliefdheid wint het echter, maar het noodlot zal weldra toeslaan. Wanneer, mee door zijn toedoen, Eloise op de lokale festiviteiten wordt verkozen tot schoonheidskoningin, weet hij niet dat hij hierdoor haar doem heeft veroorzaakt. De schoonheidskoninginnen worden namelijk door de Tripods meegenomen naar hun stad, al waar ze hun leven ter verfraaiing in een cryogene slaap moeten slijten als levend standbeeld - wat voor de gecappede mensen overigens als een hele eer wordt beschouwd. En vanaf dan is het voor Will, die definitief een kruis mag maken over zijn amoureuze plannen, dodelijke ernst; hij vervoegt zijn oude vrienden terug, en ze zullen wat hem betreft de stad in de White Mountains bereiken, mét of zonder dodelijke Tripods op hun weg.

The Tripods is niet meer of minder dan een cultklassieker. Er wordt meer dan deftig geacteerd, het scenario is mogelijk nog hallucinanter dan de roman, die al rustig op hetzelfde boekenschap mag staan als de werken van Asimov en Tolkien, en vooral de surrealistische uitwerking met enerzijds de middeleeuwse decors en anderzijds het afschuwelijke hypermoderne wapentuig van de buitenaardsen geeft de reeks een ongeziene dimensie. Op deze dubbele disc vind je de eerste reeks, zijnde de eerste dertien afleveringen van elk ongeveer een klein half uur, samen goed voor meer dan vijf uur vuurwerk van de bovenste plank!

BEELD EN GELUID

In 1984 was er - zeker voor een BBC-reeks die voor televisie gemaakt werd - absoluut geen sprake van een 16:9-beeld, dus moet je je maar tevreden stellen met het gewone klassieke TV-formaat. De transfer naar DVD is overigens vrij goed geslaagd, alleen zijn de kleuren af en toe erg somber, maar dat kan ook aan de stijl van de film liggen. Toch zitten er hier en daar een paar kleine onzuiverheden in het beeld, maar deze zijn blijkbaar niet te wijten aan de transfer naar DVD, maar wel aan de gebrekkige kwaliteit van de originele opname. Gezien de ouderdom ervan had waarschijnlijk niemand ooit verwacht dat dit materiaal anno 2001 op DVD zou opduiken, en in dat opzicht is het een geslaagd document geworden. Let op, de disc is in het geheel niet voorzien van ondertitels, ook niet van Engelse close captions, maar het feit dat er een onberispelijk Engels in wordt gesproken (en niet één of ander cockney), gecombineerd met de goede 2.0-geluidmix maakt dat iedereen met een beetje basiskennis Engels geen moeite zou mogen hebben om de dialogen te begrijpen. Let ook eens op de spine-chilling muziekscore van Kenneth Freeman, en dan vooral op het hallucinante, spooky beginthema.

 

Helaas, niets is voor het nageslacht bewaard (voor na de invasie van de buitenaardsen, weet je wel?)

 

Voor wie geen problemen heeft met de Engelse taal, is dit een klassieker die elke SF-liefhebber in huis zou moeten hebben. Laat je ook niet afschrikken door de hoge aanschafprijs, deze stijlvolle en vakkundig gemaakte reeks is zijn geld waard tot de laatste centiem. Laat ons hopen dat de BBC de tweede reeks, die mogelijk nog een tikkeltje spectaculairder was, en waarin de helden uit het eerste verhaal proberen de stad van de buitenaardsen binnen te dringen met het oog op het zoveel mogelijk verzamelen van informatie over de vijand, ook nog op DVD uitbrengt.