FILM
Broer en zus David (Tobey Maguire) en Jennifer (Reese Witherspoon), twee typische restafvalprodukten van de MTV-generatie, zijn allerminst elkaars beste vrienden. Wanneer hun moeder, die na haar scheiding wanhopig probeert te bewijzen dat ze nog jong is, hen een avondje alleen thuis laat, hebben ze kletterende ruzie over de afstandsbediening, totdat die in onzacht contact komt met de muur. Terwijl Jennifer met één of andere oververhitte no­zem van school naar een concert wou kijken, wou David zich net installeren voor een marathonheruit­zending van zijn favoriete feuilleton, Pleasantville, een zwart-wit "familier­eeks" uit de jaren '50 die overloopt van de naïviteit en de perfectie, waarin de plot draait rond ongemeen spannende gebeurte­nis­sen zoals het redden van een poesje uit een boom of een bezoekje aan de kapper, en die bevolkt wordt door een bende ongelofelijke sullen, maar waarin het leven eenvoudig is en onveran­derlijk voortkabbelt.




Een myste­rieuze oude TV-reparateur geeft hen een andere afstands­bediening, waardoor ze in het programma gezapt worden, en ze plots Bud en Mary Sue worden, twee van de protagonis­ten uit de TV-reeks. In afwachting dat ze terug naar hun eigen wereld kunnen, proberen ze maar het beste te maken van hun situatie, en vooral Jennifer heeft in deze compleet aseksuele wereld problemen om haar hormoon­spiegel onder controle te houden. En onvermijdelijk veroorzaken de twee dat Pleasantville niet langer zo gelijkmoedig meer zal blijven als weleer. Sommige bewoners gooien de eentonigheid van zich af, stellen zich vragen over de wereld buiten Pleasantville, kunnen genieten van kunst, moderne muziek en seks, terwijl ze als grappig neveneffect stilaan 'ingekleurd' worden. Elk mes snijdt natuurlijk aan twee kanten, en de aanvankelijke verwondering slaat om in een diepe verdeeldheid, wanneer er bijna een rassenoorlog uitbreekt tussen de 'kleurlingen' die zich niet langer willen conformeren, en de zwart-witten, die liefst Pleasantville terug in zijn oorspronkelij­ke staat zouden willen herstellen.




Pleasantville is een leuke, onderhoudende film zonder al te veel pretenties, met enerzijds wel hier en daar een flinke lik moraliserende saus, maar anderzijds op het gepaste ogenblik oprecht komisch zonder in vulgariteiten te vervallen, en dat is tegenwoordig al heel wat. De scene met de brandende boom en de reactie van de brandweermannen deed ons spontaan terugdenken aan de "Don't Panic"-sequentie uit Chicken Run! De gebruikte symboliek is leuk maar soms een beetje te doorzichtig (het plukken van de appel bijvoor­beeld die de zondeval moet voorstellen). Het is een leuk fantasiever­haal, soms misschien iets té conformistisch, maar de vele rake oneliners en vooral de leuke speciale effecten waarbij zwart-wit en kleur door elkaar gebruikt worden houden de film meer dan zomaar overeind. Tobey Maguire en Reese Witherspoon zijn tenandere erg goed op elkaar ingespeeld als kibbelende broer en zus. Regisseur Gary Ross, ook bekend van films als Dave en Big! was bij het maken van deze film duidelijk in zijn betere doen.




BEELD EN GELUID
Pleasantville verscheen eertijds op dvd bij het ter ziele gegane H.O.M. Vision, en u mag al van geluk spreken dat u een exemplaar kan vinden in het tweedehandscircuit. Warner heeft in de Verenigde Staten een regiovrije Blu-rayversie uitgebracht die alleszins als substituut kan dienen. De gimmick van de film is natuurlijk dat er shots zijn die gedeeltelijk in kleur en gedeeltelijk in zwart-wit zijn geschoten, en de kleuren hebben een heel hoog technicolor-gehalte, waardoor ze wat lijken op de experimenten die men heeft gedaan om bijvoorbeeld oude Laurel en Hardy-films in te kleuren. In zijn geheel is dit een mooie, scherpe transfer die de visuele effecten goed ondersteunt. De trucages, zoals een welbepaalde scène waarin een tiental basketballers quasi tegelijkertijd de bal door het net gooit, zijn levensecht, en er is flink werk gestoken in het evoceren van de jaren '50. De geluidstrack is uitgevoerd in DTS-HD MA 5.1, en er wordt spaarzaam maar effectief gebruik van gemaakt: de brandweer die uitrukt om een poesje uit een boom te halen, een woedende menigte of een ontploffende boom brengen wat kleur aan het soundscape. De muziek in deze film is overigens van de hand van niemand minder dan Randy Newman; alleen spijtig dat zijn bijdrage beperkt is gebleven tot de instrumentale score en niet, zoals bij Toy Story, tot gezongen nummers. U krijgt ondertiteling in een handvol talen waaronder Engels CC, maar géén Nederlands.




EXTRA'S
Het bonusmateriaal is quasi identiek aan dat van de dvd. Er is een audiocommentaar door regisseur Gary Ross alsook een geïsoleerde muziekscore met audiocommentaar door Randy Newman. The Art of Pleasantville (32:37) is een uit vijf segmenten bestaand filmpje over de speciale effecten. Vooral deze documentaire geeft de disk meerwaarde; er zit namelijk een scène in de film waarin Tobey Maguire zijn moeder, die voor de buitenwereld moet verbergen dat haar huid is gekleurd, gaat grijs schminken, en achteraf bezien was die scène ondanks zijn schijnbare eenvoud toch één van de moeilijkere om te doen. Ook wordt in het filmpje de conceptuele schilder­kunst belicht die door Jeff Daniels wordt gebruikt in zijn rol van de uitbater van de lokale fast-foodketen die als een van de eerste inwoners van Pleasantville existentiële vragen heeft over zijn monotone leven, en de schilderijen als uitlaatklep voor vrije expressie beschouwt. Als kers op de taart een videoclip (4:30) van het nummer Across the universe van Fiona Apple, alsook een trailer (2:32).

CONCLUSIE
Eigenlijk is Pleasantville na al die jaren mooi gerijpt, zodanig zelfs dat ik de inhoudelijke score een puntje optrek tegenover twintig jaar geleden. Een onderhoudend filmpje zonder veel franje, dat misschien niet de filmgeschiedenis zal ingaan als de spectaculairste komedie ooit, maar anderzijds ook geen noemenswaardige zwakheden vertoont. Iets te banaal om artistiek te zijn, maar te beduidend om in de grote grijze massa verloren te gaan.