E.T. - THE EXTRA-TERRESTRIAL (UHD)
Bespreking door: Didier - Geplaatst op: 2022-11-26
FILM
Iedere brave burger wiens leeftijd uit twee cijfers bestaat en waarvan de eerste aanvangt met minstens een vijf zal wel een verhaal hebben over
E.T., of voluit (zoals het hoort)
E.T.: The Extra-Terrestrial. In de jaren '70 schreef Spielberg al geschiedenis om met een
rubberen mechanische haai die meer defect was dan dat die werkte, de term van zomerblockbuster te lanceren, een truc die hij (weliswaar in de wintermaanden) in 1982 magistraal overdeed door de hele wereld te charmeren met een buitenaards wezen dat er wel lieflijk uitziet, maar ook wel wat lijkt op een gerimpeld oud ventje.
Het verhaal is ondertussen overbekend, en zelfs zij die de film nog nooit hebben gezien zullen wellicht wel weten waarover het gaat. In een buitenwijk van San Fernando Valley (het gebied waar je op Mulholland Drive het Hollywood-bord vindt) gebeuren rare dingen. Een ruimteschip dat er wat uitziet als een frietketel met lichtjes landt er, maar doordat de buitenaardse wezens opgejaagd worden door wetenschappers van de Amerikaanse overheid, moeten ze het op een lopen zetten, en zijn ze genoodzaakt om één van hun vriendjes achterlaten, E.T. dus. Het buitenaardse wezen wordt opgemerkt door de tienjarige Elliott Taylor (Henry Thomas), maar zoals dat altijd gaat in de films is er niemand uit het gezin die de jongen wil geloven. Stilaan beseft Elliot dat hij de vinder is van een buitenaards wezen met magische krachten (die gloeiende vinger, weet je wel), en tussen de twee ontstaat één van de mooiste sprookjes in de filmgeschiedenis over vriendschap .
In 1982 was de wereld nog een heel klein beetje anders, zeker op filmbeleving. De jonge lezers kunnen het zich moeilijk voorstellen, maar toen was er geen internet en moest de reclame komen van de weekbladen, de televisie (wat voor Vlaanderen niet meer was dan de BRT en zijn Franse varianten) en wat je opving via je correspondentie met je penvrienden uit het buitenland als je die had. Het was zelfs zo dat er geen sprake van was dat de bioscoopreleases simultaan verliepen met die uit Amerika waardoor
E.T.: The Extra-Terrestrial in de Benelux, en zelfs het Verenigd Koninkrijk een hele poos later uitkwam. De merchandise was wel al gearriveerd, en de supermarkten lagen dan ook volgestouwd met pluchen buitenaardse mannetjes of speelgoed-aliens wiens vinger rood werd als je in hun rug een knopje induwde. Kinderen hadden via de Figurine Panini-stickers zelfs een heel plakboek vol, waarin de film van begin tot einde werd verklapt. In 1982 bestond het woord spoiler nog niet, maar de wereld was wel voorbereid op de invasie van
E.T., en hoe!
De film had nog meer troeven, en één daarvan was Steven Spielberg, samen met Alfred Hitchcock zowat de enige regisseur die iedereen van naam kent, zelfs zij die nog nooit een film zagen, niet dat zo'n mensen bestaan. Een jaar daarvoor had Spielberg immers
Indiana Jones And The Raiders Of The Lost Ark gemaakt, waarmee duidelijk was dat, indien hij het slim aan boord legde (en dat deed hij), één van de weinige filmmakers zou zijn die volledig zijn zin zou mogen doen. Spielberg liep al jaren rond met het idee om een sciencefictionfilm te maken waarin buitenaardse wezens anders afgeschilderd werden. Niet de moorddadige wezens uit
War Of The Worlds, maar eerder wezens die op zoek zijn naar contact met de mensheid. Dat idee werd grotendeels gelanceerd met
Close Encounters Of The Third Kind uit 1977, maar Spielberg wilde ook een sprookje brengen wat hem de bijnaam van eeuwig kind opleverde, ook al is de man de één van de meest veelzijdige regisseurs uit de hele Hollywood-geschiedenis, waardoor zijn fans ook wel eens een verplicht nummertje krijgen, zoals de matig onthaalde remake van
West Side Story.
Het script van
E.T.: The Extra-Terrestrial werd grotendeels geschreven tijdens de filmpauzes van
Indiana Jones And The Raiders Of The Lost Ark,
waarbij Steven Spielberg het verhaal dicteerde aan scenariste Melissa Mathison, die daar ook was omdat zij verloofd was met Harrison Ford, die later haar man zou worden. Er bestaat zelfs een scène waarin Harrison Ford een cameo had als de schooldirecteur van Elliot, maar die scène haalde nooit de film. Volgens Spielberg vormde
E.T. een tweeluik met
Poltergeist, de Spielberg-productie die geregisseerd werd door Tobe Hooper, maar waarvan iedereen gaat uit dat het waarschijnlijk Spielberg was die achter de camera stond.
Poltergeist is volgens Spielberg de nachtmerrie van de voorsteden, terwijl
E.T.: The Extra-Terrestrial daar de dromerige kant van is.
Tegenstanders (en die bestaan) zullen
E.T.: The Extra-Terrestrial niet meer dan een veredelde jeugdfilm vinden. En om de kaak aan je vijand aan te bieden, kan je stellen dat die nog gelijk hebben ook. Maar om diezelfde vijand zelf een kaakslag te verkopen, kun je stellen dat de film zoveel meer is dan dat. Het is de sfeer over vriendschap die je nu terugvindt in
Stranger Things, en nu zo gemist wordt in hedendaagse producties, ook al heeft veel met nostalgie te maken, zo moet je aan een vijftienjarige maar eens uitleggen wat een BMX-fiets is. Spielberg transformeerde in
E.T.: The Extra-Terrestrial (en in feite in al zijn eightiesfilms) de jongensdroom (meisjes zijn niet per se uitgesloten) op het witte doek, en dat kon hij als geen ander; perfecte magie die zijn voltooiing kreeg door de iconische soundtrack van John Williams, die een filmpersonage op zich werd. Hoewel Spielberg zeer goed wist dat hij moest scoren met het sentiment (die traan die iedereen wel voelde wegvloeien langs zijn gelaat toen hij het einde zag), maar nooit resulteerde in het melige, wel in een perfect evenwicht van meesterlijke Hollywoodcinema en het feit dat het leven nog verdomd mooi kan zijn.
E.T.: The Extra-Terrestrial is dan ook zo'n film die de perfecte uitleg vormt als men je vraagt waarom cinema zo'n belangrijke impact heeft in het leven.
BEELD EN GELUID
Door de alsmaar evoluerende techniek (wie had ooit gedacht dat er ooit 4K zou komen toen hij dvd's begon te kopen) is het moeilijk te voorspellen, toch denken we niet dat het resultaat beter kan worden dan wat je op dit schijfje te zien krijgt. Wel dient gezegd te worden dat het beeldtechnisch bekeken om dezelfde 4K-release gaat die al in de 35th anniversary edition zat. De film bevat een korrellaag die eigen is aan de film. Dat is nooit storend, en geeft de film zelfs dat extra tintje meer. Dat merk je in de duistere opnames, maar de detaillering is steeds optimaal net zoals de opnames bij daglicht die zich bijna steeds in de buitenwijk afspelen. We namen de som op de proef en plaatsten de Blu-ray in de lader die in dit combopack zit, en het verschil zie je overduidelijk. De film oogt meer dynamisch, en vertoont een betere helderheid. De film wordt gepresenteerd in 1.85:1 en ook al is deze film één van de grootste klassiekers uit de jaren '80, merk je dat nooit in het kleurenpalet dat eerder sober lijkt met veel grijze, maar vooral realistische tinten. Het geluid kreeg wel een update en dat met een DTS:X-audiomix, hoewel je een zeer goed gehoor, en dito geluidsapparatuur, moet hebben om het verschil te merken tussen dit en zijn DTS-HD-tegenhanger, die ook al fenomenaal was. Het belangrijkste aan deze geluidsband is de monumentale score van John Williams, waarbij de indrukwekkende instrumentatie volledig tot zijn recht komt, en dat in perfecte balans met de dialogen die je perfect kan verstaan. De geluidsband heeft een indrukwekkend surroundgeluid, zoals bijvoorbeeld het geluid van auto's of van het ruimteschip.
EXTRA'S
Het lijkt er wel op alsof Universal om de vijf jaar een nieuwe editie wil uitbrengen van dit tijdloos sprookje. Zo was er één naar aanleiding van de 35e verjaardag, en nu dus eentje voor de 40ste. De disk had het op de sociale media meteen vrij hard te verduren door de spuuglelijke cover, waar blijkbaar ook iemand geld voor heeft gekregen. De grootste ontgoocheling was dat de langere director's cut die bestaat, niet te vinden is op deze disk, zoals door de fans werd gehoopt. Kwatongen beweren dat dit nooit het geval zal zijn omdat Spielberg deze versie als een vergissing ziet, en het nooit zal toelaten dat het publiek die zal zien. Maar goed, het leuke aan deze editie het niet gaat om een combo-pack (ook al zit de Blu-ray er ook in) waarbij je de extra's alleen maar op je Blu-ray vindt. Alle extra's staan dus op het 4K-schijfje, en de meeste zijn ook naar 4K-normen opgepoetst, en met zelfs twee nieuwe extra's die goed zijn voor net geen uurtje extra bonusmateriaal. Deze zijn
TCM Classic Film Festival: An Evening with Steven Spielberg, wat een Q&A is met de regisseur in het TCL Chinese Theatre in Hollywood, alsook
40 Years of E.T.: The Extra-Terrestrial waarin beroemdheden als Leonard Maltin of J.J. Abrams een betoog houden over het belang van deze cultklassieker. Voor de rest zijn het dus allemaal bonusfilmpjes die je ook al vond op eerdere edities, maar wel een slotsom oplevert van meer dan 4 uur materiaal en waarvan het meeste meer is dan zo maar wat bijeengescharrelde promotalk, maar veel filmgeschiedenis bevat waar iedere cinefiel van zal smullen.
In
Steven Spielberg & E.T. vertelt de regisseur over hoe de film is ontstaan en de ontwikkeling ervan. Daarnaast heeft hij het over de positieve reacties op de film, maar ook over de rol van Melissa Mathison en waarom de hele film zo gefocust is op Elliot.
The E.T. Journals is een documentaire van net geen uur die bestaat uit beelden achter de schermen, die samengebracht worden met interviews op de set met de cast en crew, waardoor je een zeer interessante blik krijgt op het filmverloop. Er zijn
twee weggelaten scènes, en neen, niet die met Harrison Ford, wel één waarbij E.T. op de weegschaal moet staan.
A Look Back is een andere documentaire die reeds op de de 20th Anniversary Edition-dvd uit 2002 stond en hier is overgenomen, maar wel één van de weinige extra's is die niet in HD staan. Dat is ook het geval voor
The Evolution and Creation of E.T. die van diezelfde dvd komt en wat overbodig is omdat je de meeste van deze beelden in featurettes ziet op deze disk die wel in HD zijn. De rest van de featurettes zijn dus wel in HD. Je hebt de
The E.T. Reunion, waarin Spielberg, Thomas, MacNaughton, Barrymore, Dee Wallace, Peter Coyote en producer Kathleen Kennedy opnieuw samenkomen en gedurende 20 minuten wat herinneringen ophalen. Er is
The 20th Anniversary Premiere, waarin John Williams met een symfonieorkest de muziek speelde uit de film, en waar je wat stukjes van ziet. Een wat jammerlijke beslissing, want iedere soundtrackliefhebber had natuurlijk graag de volledige score gehoord. Williams komt ook nog eens aan het woord in
The Music of E.T. Liefhebbers van
galerijen hebben allerminst reden tot klagen, want in een reeks van zes krijgen ze 45 minuten ontwerpen, foto's en leuke prullaria uit de marketing te zien. Tenslotte is er nog een
trailer en een
tv-spot.
CONCLUSIE
Ofschoon het een uitdaging blijft om woorden te vinden over
E.T.: The Extra-Terrestrial die nog niet zijn geschreven, is de essentie dat dit stukje filmmagie van Spielberg na 40 jaar nog niks van waarde heeft moeten inboeten.
E.T.: The Extra-Terrestrial is perfecte Hollywoodcinema die volgepropt zit met tijdloze nostalgie. Een filmmonument, maar dat wist je wellicht wel.