FILM
Of David Bowie daadwerkelijk de belangrijkste muzikant ooit was, laat ik in het midden, want dat is per slot van rekening niet meer dan een kwestie van smaak. Wel staat het buiten kijf dat Bowie de grootste popster aller tijden was was, een man die zichzelf steeds heruitvond. Een popster die altijd in de belangstelling stond, en dat in tijden waar er geen sprake was van social media. Controversieel, sexy en innoverend. Maar naast een genie ook een zakenman, die perfect wist waarmee hij bezig was, en zich steeds wist te omringen met mensen die het verschil maakten, zoals Nile Rodgers, Brian Eno en Trent Reznor.




Toen Bowie op 10 januari 2016 overleed, werd het pas duidelijk wat voor een impact de Brit op de popcultuur had. Een popster die net niet (ofwel net wel) op de troon naast God mocht zetelen. Hij was een icoon waar al ontelbare (en vaak overbodige) boeken over zijn geschreven. Hetzelfde kan gezegd worden over de vele documentaires die over hem bestaan. Ontzettend gaaf voor de fans, maar één voor één vertellen ze keer op keer hetzelfde verhaal. De moeilijkheden die hij in de jaren '60 had om door te breken, de baanbrekende Ziggy Stardust-periode waarmee de glamrock werd geboren, het trieste verhaal van zijn schizofrene broer, de turbulente tijd die hij met Iggy Pop in Berlijn doorbracht, Live Aid en natuurlijk zijn laatste huzarenstukje waarbij hij zijn eigen dood regisseerde.

Het kan niet anders dan dat Moonage Daydream hetzelfde patroon volgt, toch is deze film van Brett Morgen die eerder al Cobain: Montage Of Heck maakte, anders. Moonage Daydream is dan ook geen documentaire. Op wat flarden interviews met Bowie na kom je bijna niets over hem te weten, wel is het een meer dan twee uur durende trip, waarbij Morgen via heel wat ongebruikte beelden laat zien welke fenomenale invloed Bowie had op de popcultuur, en vooral hoe hij met het concept daarvan speelde.




Af en toe krijgt je wat inzicht in zijn persoonlijke ziel, die te reduceren is tot een geniale narcistische eenzaat die vond dat je geen enkele dag onbenut moest laten. Bowie was een artiest die altijd perfect de touwtjes in handen had, en één van de weinige muzikanten die kon bepalen wat journalisten over hem schreven, zelfs toen hij in het midden van de jaren '80 niet meer was dan een duur reclamebord van Pepsi.

Natuurlijk moet je een heel klein beetje fan zijn van Bowie om Moonage Daydream naar waarde te schatten. Niet alleen omdat het een ode is zonder het minste woordje kritiek, maar ook omdat je twee uur in het gezelschap bent van een artiest die zichzelf larger than life vindt, wat hij trouwens ook is.




Naast flarden uit videoclips, concerten en tv-shows gebruikt Morgen ook scènes uit films waar Bowie mee dweepte (van 2001:A Space Oddysey ot Nosferatu), en wordt er eveneens aandacht geschonken aan het feit dat Bowie naast muzikant ook schilder en acteur was. Waarom er zo veel fragmenten uit zijn mislukte toneelversie van The Elephant Man zitten, is ons niet onmiddellijk duidelijk, net zoals het feit dat er iets te veel fragmenten uit Roeg's The Man Who Fell To Earth zijn gebruikt.

Maar dat is niet meer dan mierenneuken. Wat wel jammer is, is het feit dat de jaren '80 in een tiental minuten worden afgerond. Artistiek gezien was het weliswaar zijn minste, maar samen met Michael Jackson was hij wel de populairste popster uit de eighties. Ook de jaren '90, die hem artistiek terug op de been brachten, worden nauwelijks belicht, en van Black Star is er zo goed als geen sprake. Het zijn minpunten die ervoor zorgen dat Moonage Daydream net niet de ultieme muziekfilm is geworden. Maar wie zich daar kan van loswrikken, heeft met Moonage Daydream zowat de mooiste ode die ooit voor Bowie is gemaakt in huis.




BEELD EN GELUID
De beeldvoering van deze transfer is ronduit spectaculair. Omdat het soms om obscure, of gewoon stokoude beelden gaat, krijg je af en toe wel wat filmgrain te zien, maar het is sowieso één van de meest kleurrijke ervaringen die je je televisie cadeau kan doen. Wel is het zo dat Morgen zijn beeld aanpast aan de tijdsgeest, zo zijn de jaren '70 getekend door de flamboyante kleuren en krijgen de eighties-beelden vaak een VHS-filter, waardoor het lijkt alsof je naar een videotape kijkt. De geluidsband is een meesterlijke DTS-HD MA 5.1 die op een paar gesproken zinnen van Bowie na volledig uit zijn muziek bestaat, en vaak gaat het om alternatieve demo-opnames die de bekende nummers in een ander daglicht brengen.

EXTRA'S
We konden het amper geloven maar als je over één muzikant massa's bonusmateriaal kan vinden dan is het Bowie wel, maar hier valt niets te rapen, zelfs geen trailer.




CONCLUSIE
De Britse pers schonk Moonage Daydream bijna unaniem een plaatsje in hun eindejaarslijstje van 2022. Hoewel je een heel klein beetje fan moet zijn van de man, is dit een geniale trip, ook al is het jammer dat het verhaal bij de Earthling-plaat zo goed als stopt.