FILM
Professor in oude talen Coleman Silk (Anthony Hopkins) heeft van de éne dag op de andere een klacht wegens racisme aan zijn been. Hij had namelijk twee studenten die nog nooit in zijn les waren komen opdagen, "spooks" genoemd, bedoeld als "geesten", terwijl dit ook een scheldwoord voor Afro-amerikanen is, en - uiteraard onintentioneel, want hij had de studenten nooit daarvoren gezien - hen zo "beledigd" heeft. We zijn immers 1998, en politieke correctheid is een hot issue geworden nadat ene Monica L. bij de president van de Verenigde Staten op een creatieve manier een sigaar aan het roken geweest is. Dit zou een farce zijn, ware het niet dat Silk in de loop der tijd veel vijanden heeft gemaakt, en dat die nu hun kans schoon zien om een mes in zijn rug te steken. En alsof dat nog niet genoeg was, kan zijn vrouw Iris (Phyllis Newman) de stress niet meer aan, en sterft drie maanden later. Silk neemt ontslag en is van plan zijn memoires te boek te stellen. Hij komt in contact met de uit de maatschappij teruggetrokken schrijver Nathan Zuckerman (Gary Sinise), en begint een affaire met poetsvrouw Faunia Farley (Nicole Kidman). Faunia is zelf een emotioneel wrak met bindingsangst, die voortdurend door haar ex Lester Farley (Ed Harris) gestalkt wordt. De liefde tussen een man en een vrouw die zijn dochter had kunnen zijn, zorgt natuurlijk voor de nodige portie roddels, en extra publiciteit is nu net wat Silk niét nodig heeft. En waarom niet, zien we in een portie flash-backs waarin we een jonge Coleman Silk (Wentworth Miller) zien worstelen met zijn genetische erfenis...

Meer over de inhoud zou de plot weggeven, dus moet U daarvoor zelf de film maar bekijken. We willen echter nog dit over de film kwijt: The Human Stain is Freudiaans voer voor gevorderden, volgepropt met mensen die zich op zijn zachtst gezegd niet bijzonder goed in hun vel voelen, maar net nog een beetje te veel eigenliefde hebben om zichzelf van kant te maken. We krijgen een uitgebreid scala aan redelijk goede tot matige acteerprestaties te zien: Anthony Hopkins als de getormenteerde professor bij wie de klacht over racisme net des te pijnlijker overkomt en Wenthworth Miller in een verdienstelijke rol als zijn jongere evenknie; Miller heeft volgens zijn eigen biografie een mengeling van Afro-Amerikaans-Jamaïcaans-Engels-Duits-Frans-Nederlands-Syrisch-Libanees bloed door zijn aderen stromen, waardoor hij de geknipte persoon is om de jongere Silk te spelen, en om eerlijk te zijn, vonden we zijn rol nog de meest interessante. Verder Nicole Kidman als een moeder die haar kinderen verloren is in een ongeluk, en daarmee een psychologisch wrak is geworden, Ed Harris als een Vietnamveteraan die zich voortdurend verongelijkt voelt, en lijdt aan een post-traumatisch stress-syndroom, Gary Sinise als een aan lager wal geraakte schrijver die net een dodelijke ziekte heeft overwonnen maar daarmee nog de lust van het leven niet heeft teruggevonden... De film staat stijf van de symboliek (en niet alleen van de Viagra!), zoals de kraai waarmee Kidman's personage zich voortdurend vereenzelvigt, en is hierdoor tegelijkertijd meerlagig én te doorzichtig geworden.

Geloof me vrij, ik wilde deze film echt goed vinden, en ondanks dat de film alle uiterlijke kenmerken heeft om ons te kunnen bekoren, kon die ons toch niet echt roeren. Waarom niet? Wel, regisseur Robert Benton heeft stellig te veel hooi op zijn vork willen nemen: als je met je film zowel een aanklacht tegen de overcorrecte politieke cultuur in het post-Clinton/Lewinsky tijdperk, een seksueel midlife-drama als een full-blown Griekse tragedie wil neerzetten, én tegelijkertijd al je acteurs nog eens "geef mij hiervoor een oscar" in koeien van letters op hun voorhoofd tatoeëert, loop je de kans dat de pap in zijn geheel gaat brokkelen, en dat is nu precies wat er hier gebeurt. Door het vele vooruit en achteruit springen in de tijd hangt het scenario maar slapjes aan elkaar, en in plaats van naar de "onthullingen" in de film als een climax toe te werken, krijg je op de duur als kijker niet het gevoel dat je enig medeleven met de hoofdpersonages voelt. Bovendien kunnen we er nog altijd niet over dat met Nicole Kidman maar als seksueel icoon blijft casten, want - toegegeven, we zijn al niet dadelijk een fan - in deze film heeft ze ongeveer het sex-appeal van een doorgeschoten aardappel. Ook de half mystieke, religieuze sfeer met daarin zowel gevoeligheden uit de joodse als de christelijke traditie, vermengd met een al even typische Amerikaanse visie op het racismeprobleem, zijn allemaal elementen die niet schijnen te pakken, en de film nodeloos zwaar maken. The Human Stain is een opeenstapeling van gemiste kansen, en dat is toch wel heel spijtig. Maar oordeelt U vooral zelf.

BEELD EN GELUID
Op technisch vlak heeft men The Human Stain enorm recht aangedaan. We worden verwend met zowel een DTS-track als een Dolby Digital 5.1-track, die, gezien de compleet van actie verstoken aard van de film, zeker aan elkaar gewaagd zijn, misschien geen schokkende elementen toevoegen, behalve dan dat dit een nette, evenwichtige geluidstrack is met heldere dialogen en een mooie soundtrack van Rachel Portman. Het beeld is nogal donker van aard, hetgeen eigen aan de film is, bevat een klein beetje ruis, maar het anamorfische beeld is prima, schaduwrijk, met natuurlijke kleuren, en voor de muggenzifters onder ons slechts milde compressie-artefacts zoals in de koplampen van Ed Harris' auto in het begin van de film. De layer change zit ergens aan het einde van de film, op een nogal storende plaats.

EXTRA'S
We zijn echter niet te spreken over het feit dat Paradiso de onhebbelijke gewoonte van Buena Vista aan het overnemen is om de film te laten voorafgaan door cross-promotionele trailers. Nog erger is dat je deze niet kan skippen met de menu-toets, en dus enkel de fast forward een uitkomst biedt. Deze zijn overigens ook gewoon in het extra's menu terug te vinden, waar ze thuishoren. Verder vinden we daar nog terug: een 7 minuten durende behind the scenes-featurette, een achttal stukjes interview met cast en crew, een volstrekt nutteloze b-roll van een klein kwartiertje, en de originele bioscooptrailer. Waren hier nu nog Nederlandse ondertitels bij geweest, dan zouden we helemaal tevreden geweest zijn. Quid non.

CONCLUSIE
De schrijver/regisseur van het zakdoekengedrocht Kramer Vs. Kramer, Robert Benton, is zeker niet de productiefste regisseur van Hollywood, en alhoewel we er van overtuigd zijn dat hij met nobele bedoelingen aan deze verfilming van het boek van Philip Roth is begonnen, heeft hij er zich kennelijk aan overtild. Een voldoende, maar slechts na een hele lange, slopende deliberatie!