RECEPT
Lam op zijn Fins (Agneau à la Finlandaise)
Ingrediënten: 600 gram lamsschouder - 1/2 witte kool - 4 uien - 4 tomaten - 1 venkelknol - 2 bekertjes yoghurt - 1/2 dl bouillon - olie - zout, peper
Bereiding: Haal de bladeren van de kool, was ze en snij ze in korte reepjes. Schil de uien en hak ze fijn. Was de venkel en hak die ook fijn. Maak de tomaten concassée. Snij het vlees in blokjes. Verhit wat olie in een pan en sauteer hierin het vlees snel aan. Als het vlees gebakken is, voegen we de venkel, de ui en kool toe en sauteren dat even mee. Voeg er dan de yoghurt en de bouillon bij, zout en peper en laat het met het deksel op de pan 75 minuten zachtjes stoven. Giet het mengsel in een voorverwarmde dienschaal en serveer.

En dan nu: iets compleet anders...

FILM
Monty Python And The Holy Grail is een film wars van alle conventies. Er is een plot, maar die meandert zodanig en zo plots dat je de plot moeilijk nog als een plot kan beschouwen. Volgt u nog, of was deze plot over de plot te plots? U volgt niet meer? Goed, missie geslaagd. Laat me het verhaal dan in het kort samenvatten. De film gaat over Koning Arthur en zijn ridders die op zoek gaan naar de Heilige Graal. Maar dan zonder paard. Doch mét kokosnoten. En de gruwelijke moord op een historicus. Maar het is geen thriller. Hoewel er rijkelijk veel bloed vloeit. Nepbloed natuurlijk. Denk ik. Hoop ik. Doet er eigenlijk niet toe. Het is dus geen thriller. Ook geen musical. Weliswaar wordt in de film gezongen, maar nee, geen musical dus. En geen western. Geen romantische film. Geen actiefilm. Wél een komedie. Maar dan weer geen horror. Behalve soms. Maar niet vaak. En soms ook een animatiefilm. Maar dan een slechte. Qua vloeiende beweging tenminste. Heeft dit alles nog een doel, hoor ik u vragen. Wel, zeker. Monty Python And The Holy Grail is, zoals mijn grootvader zou zeggen, immers een lachfilm. Waar hij waarschijnlijk niet mee kan lachen. Sorry. Doe ik het weer...

Is de film eigenlijk goed? Ik heb ermee kunnen lachen, dus ja. Maar als u niet mijn smaak in humor heeft, luidt het antwoord nee. Als u het affronterend vindt dat een vuilnisman de doden ophaalt tijdens de Zwarte Pest, als een bellenman, luid roepend "Bring out your dead!", kan ik eerder Forrest Gump aanbevelen. (zoek vooral niet naar een verband: is er namelijk niet). Voor wie godslastering aanstootgevend vindt: begin al maar te bidden. Iedereen die protesterend met zijn biologische encyclopedie begint te zwaaien als een zwarte ridder zwembaden vol bloed en circa vier ledematen verliest zonder rochelend te sterven: geen Holy Grail voor u. Aan allen die echter vliegende koeien, anachronistische anachronismen en Zweedse vertalers onder hun vrienden rekenen: welkom! Monty Python And The Holy Grail is echt iets voor u!

Normaal gezien zou ik nu in detail uitweiden over de artistieke verdienste van de film. Klein probleempje. Niet voorhanden. Monty Python And The Holy Grail is puur gemaakt als een inside joke. Al de rest was bijkomstigheid. Het décor lijkt zo weggelopen uit een regenachtig Engels landschap, de muziek doet amateurisme als professioneel overkomen en de meest verbluffende staaltjes camerawerk zijn terug te vinden in de opening credits... van een andere film. Gelukkig zijn er nog de acteurs, zou mijn grootvader zeggen, mocht hij zin hebben om te spreken, wat niet vaak gebeurt, en zelfs dan. Richard Nixon, Moeder Theresa, Charles Manson en de andere leden van het Monty Python ensemble leggen immers een Sophocliaanse diepgang bloot in hun van method acting bulkende tour-de forces. De onderliggende tragedies van hun meesterlijk ruw geschetste personages drijven als dode vissen op een oppervlakte van lamsblauw vocht met een boeket van gestoomde zeeduivel.

Mijn verdict luidt dan ook resoluut schuldig. Aan humor met voorbedachten rade met de schaterlach, de gniffel, de huilende hoestbui en een lachbreuk tot gevolg. Ook schuldig is de prent aan overdreven navelstaarderij, momenten van visuele flair, gebrek aan het sluiten van compromissen, het rekken van een film die eigenlijk maar een uur had hoeven te duren tot de grandioze langspeelfilmlengte van 90 minuten, en het produceren van karaoke-inspirerende meezingers. Of, om een standaardwerk uit de Engelstalige letterkunde te citeren: Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni Ni. Ik kan het zelf niet beter zeggen. En smakelijk, trouwens.

BEELD EN GELUID
Ondanks de low budget origine van Monthy Python And The Holy Grail doet de prima beeldtransfer op deze dvd het onmogelijke: hij laat de film er uitzien als een cinematografische blockbuster. De prent werd volledig opgekuist voor zijn dertigste verjaardag en het resultaat is ronduit verbluffend. Haarscherpe beelden, uitstekende contrasten en aangename zwartniveaus zijn een lust voor het oog. De kleuren zien er waarschijnlijk beter uit dan het originele bronmateriaal ooit had durven dromen en vuiltjes en beschadigingen werden vakkundig weggewerkt. Een pracht van een beeldtransfer dus. Ook het geluid is op en top klasse. Voor nostalgici is het originele stereospoor bewaard, dat uiteraard ruimtelijk effect mist, maar toch in bewonderenswaardige conditie blijkt. De 5.1-generatie kan kiezen voor de ge-upgrade track, die er wonderwel in slaagt alle speakers aan het werk te zetten, zonder de charme van het origineel uit het oog te verliezen. Niks op aan te merken bijgevolg.

EXTRA'S
Fans van Monty Python worden gigantisch verwend met een dubbele dvd, die niet enkel bol staat van interessant bonusmateriaal, maar dat ook nog eens presenteert op de komische, chaotische wijze die we van Cleese en co gewend zijn. Vooral de geanimeerde Terry Gilliam menu’s zijn van een hilarische schoonheid.

Disc 1
De voornaamste extra's op de eerste schijf zijn twee Audiocommentaren, de eerste ingesproken door beide regisseurs, de tweede met inzichten van de drie andere, nog levende Pythons. Gilliam en Jones lijken zich rot te amuseren, hebben overduidelijk erg plezierige herinneringen aan de opnames en delen die op hun eigen, onnavolgbare chaotische wijze met de kijker. Acteurs Idle, Palin en Cleese laten zich ook van hun beste komische kant zien op hun geluidsspoor, maar hun verhalen zijn toch minder inzichtvol dan die van de regisseurs. Naast deze heerlijke drie uur aan babbelbanden, bevat de eerste disc ook nog een bonus die sardonisch Follow The Killer Rabbit werd gedoopt. Kies je deze functie, dan verschijnt er om de zoveel tijd een wit konijn in beeld. Klik je het konijn aan, krijg je toegang tot o.a. storyboards en filmbudgetten. Zeer verhelderend en ingenieus is dan weer de optie op het Screenplay als ondertitelspoor met de film te laten meelopen. Afrondend zijn er twee extra's voor de echte Pythonfans. Subtitles For People Who Don't Like The Film tovert teksten uit Shakespeare’s Henry IV op het scherm, terwijl de Hard Of Hearing een adequaat hart onder de riem krijgen in de vorm van een deugddoende schreeuwbeurt.

Disc 2
Ook disc twee zit volgepropt met extra's, hoewel ze soms wat chaotisch geordend zijn. De prijs voor de plezantste bonus gaat alvast naar de Sing-A-Long waarbij je karaokegewijs evergreens als Knights Of The Round Table, Sir Robin of Monks Chant kan meezingen. De laatste song bevat zelfs levensnoodzakelijke instructies voor optimaal karaokeplezier. Vervolgens nemen Michael Palin en Terry Jones de kijker mee naar de locaties waar de film werd opgenomen in Quest For The Holy Grail Locations. Deze featurette duurt ruim drie kwartier en heeft wel wat weg van de reisdocumentaires die Palin geregeld voor de BBC maakt. Toch stelt de extra een beetje teleur.

Onder de titel Sacred Relics wisselen de meest bizarre extra's af met de meest inzichtvolle. Onder de categorie 'bizar' kunnen we alvast Coconuts (3 min) klasseren, een informatiefilmpje waarin Palin het perfecte gebruik van de kokosnoot uit de doeken doet. Al even excentriek is de gelukkig ondertitelde Japanese Version (9 min.) van de scènes French Castle en The Knights Who Say Ni. Logischerwijze volgt hierop een serenere extra, namelijk een reportage van BBC Film Night (17 min.), gedraaid in 1974 tijdens de opnames van Monty Python And The Holy Grail. Old Rubbish bevat o.a. een filmreview en designschetsen, maar helaas zijn beiden iets te moeilijk leesbaar wegens een te kleine weergave. Een postergalerij wordt Artefacts gedoopt en onder de nogal recht voor de raapse noemer Photo's valt een tachtigtal stills en setfoto's. Ook staan er twee Trailers op de dvd, drie minuten het stuk, maar helaas haast identiek. Tenslotte wordt in The Cast een handige opsomming gegeven van de acteurs, evenals de rollen die ze in de film voor hun rekening nemen.

De laatste grote sectie van de tweede schijf kreeg de noemer Unshot Footage en bevat wederom een mix van het hilarische en het interessante. LEGO Knights (2 min) recreëert shot voor shot de Knights Of The Round Table sequentie... in LEGO. Hier is maar één woord voor: impressionable! Location Recce breidt vervolgens een grappige montage van toeristische filmpjes aan elkaar onder het mom dat bvb. de Grand Canyon ooit geopperd werd als potentiële locatie voor de film. Mét commentaar van Jones en Gilliam. Deze laatste levert bovendien nog een reeks Unused Ideas af, gepresenteerd in de vorm van storyboards en sketches. Afsluiten doet de disc met de vermelding van een Internetlink naar de officiële Python-website.

CONCLUSIE
Monty Python And The Holy Grail vormt de logische brug tussen de chaotische waanzin van And Now For Something Completely Different... en het veel coherentere Life Of Brian. De film zit vol met goede ideeën en grappige vondsten, maar geraakt halfweg even het noorden kwijt en weet de draad nooit volledig terug op te pikken. Dat kan niet gezegd worden van de kwalitatieve extra's, die rijkelijk over twee dvd's verspreid werden. En als kers op de taart blijkt de restauratie van de film een schot in de roos te zijn geweest. Kortom: deze dvd van Monty Python And The Holy Grail is de naam Special Edition meer dan waardig.