FILM
Als er een trend zich de laatste tijd aftekent in dvd-land, is het het opnieuw en opnieuw uitbrengen van dezelfde films. Billy Elliot is de volgende in het rijtje. De eerste bespreking die we op deze site postten, is intussen al bijna vier jaar oud. De film, waarvan de rechten bij Universal liggen, werd nog uitgebracht door Columbia Tristar, in de periode waarin eerstgenoemde filmmaatschappij geen brood zag in het dvd-formaat. Nu de videoband definitief naar het stort lijkt verwezen, liggen die tijden intussen al lang achter ons; onder het motto "nu verdienen we er zelf aan", is de film opnieuw in de schappen beland in een vernieuwde verpakking. De film genoot recent nog hernieuwde belangstelling naar aanleiding van de musical-adaptatie die op de Londense planken werd gebracht; alle extra's dienaangaande zijn echter op deze release niet terug te vinden, maar daarover verder meer.



Billy Elliot speelt zich af in het Engeland onder bewind van Margaret Thatcher. Wie Thatcher zegt, zegt mijnsluitingen, en ook Billy Elliot (Jamie Bell) komt uit een gezin dat erg te lijden heeft onder de koolmijnstaking: vader Jackie (Gary Lewis) en oudere zoon Tony (Jamie Draven) hebben het werk neergelegd, en moeten alle eindjes aan elkaar knopen voor zichzelf, jonge Billy en een inwonende, naar goeie gewoonte licht dementerende, oude grootmoeder. Jackie's grote ambitie is dat zijn zoon, net als hijzelf en zijn vader, bokser zou worden; Billy krijgt echter meer slaag op zijn gezicht dan wat anders. Op een dag wordt wegens plaatsgebrek - de stakingspiketten hebben een gaarkeuken nodig - het meisjesballet op dezelfde verdieping als de boksles gegeven, en Billy raakt gefascineerd door het balletdansen. Zijn familie, en dan vooral zijn vader, reageren furieus, want ballet is voor hen een sport voor mietjes. Zelfs Billy's beste vriend, Michael, die echt wat voelt voor jongens in plaats van meisjes, neemt per vergissing aan dat, omdat Billy aan ballet doet, hij ook homoseksueel geaard is. De charismatische én kettingrokende dansinstructrice Mrs. Wilkinson (Julie Walters), wiens dochter Debbie écht een oogje op Billy heeft, erkent dat de jongen talent heeft en wil hem een kans geven voor een auditie bij een prestigieuze Londense balletschool. Dit idee komt bij vader Jackie nog niet eens in de leefwereld voor, want die is nooit buiten Durham geweest. Wanneer Jackie zijn zoon ziet dansen, klikt er iets in zijn hersenen, en beseft hij dat Billy's talent wel eens de enige weg voor de familie uit de miserie kan betekenen. Jackie is echter te trots om zich door anderen te laten voorthelpen, en hij speelt met het onzalige idee zich bij de stakingbrekers aan te sluiten, wat tot een serieuze aanvaring leidt met Tony, die op de frontlinies zijn kl**en staat af te draaien. De solidariteit onder de medebewoners van het mijnstadje is echter groot genoeg om Billy's tocht naar Londen te sponseren. Maar zal hij door de audities geraken?



Cinematografisch is de film zeker zeer mooi afgewerkt, met doordacht gebruik van belichting, kleuren en decors, en een zeer zorgvuldig gekozen bijpassende soundtrack, met nummers van onder meer T-Rex, The Clash en The Jam. Alhoewel de tijd door de band genomen de film wel gunstig gezind is geweest, en de prent zich gemakkelijk nog eens opnieuw laat bekijken, schorten er toch een paar kleinigheden aan het geheel,. Zo zijn sommige scènes gratuit gepikt uit andere films: de eindscène, waarbij de climax ineens ook het orgelpunt is, lijkt verdacht veel op die van The Full Monty, en de scène waarin het plots winter wordt om de tijd te laten vooruitgaan, komt uit Notting Hill. De choreografie van de film is verbluffend, vooral door de energieke Jamie Bell, maar soms lijdt het verhaal wat onder het onstopbaar dansgeweld, waardoor het scenario af en toe een klein beetje stokt. De film heeft niet genoeg allure om er een sociale komedie van het niveau van Brassed Off van te maken, en kan misschien occasioneel een lach ontlokken, maar een tweede Full Monty is het zeker niet geworden. Alleszins is de film vrij braaf - waarom ten opzichte van de vorige release de leeftijdsgrens plots naar boven is verschoven is ons een compleet raadsel - heck, waarom de film überhaupt niet toegankelijk zou zijn voor alle leeftijden is al een even groot raadsel. Verder is de afloop een beetje aan de voorspelbare kant - zou Billy toegelaten worden op de dansschool, denkt U? Raad eens - en net als in de meeste Engelse dramedy's over de grote sociale conflicten van de jaren '70 en '80 probeert men hier de sluitingen van de mijnen te verkopen door middel van een afgeleid verhaal over een jongetje dat wil leren dansen om zich zo uit de haast erfelijke armoede op te werken. De band tussen de beide verhaallijnen is echter net niet sterk genoeg om te kunnen overtuigen. Zo blijft de inzet van de mijnstaking wat op de achtergrond ronddobberen, en wanneer uiteindelijk iedereen weer aan de slag gaat, is alles blijkbaar bij het oude gebleven, terwijl de werkelijkheid waarschijnlijk voor de betrokkenen - zeker voor de stakers - een stuk minder fraai moet zijn geweest. Anderzijds, de acteurs zijn stuk voor stuk ontwapenend charmerend, en de film is met veel liefde voor het vak gemaakt. Vooral Julie Walters maakt een positieve indruk in de idealistische mentorrol. Billy Elliot is zeker geen slechte film, maar voor wie al meer films met sociale inslag heeft gekeken, zeker geen origineel werkstuk.



BEELD EN GELUID
Ook hier kunnen we grotendeels afgaan op het oordeel van de vorige bespreking, want heel veel is er aan de transfer niet veranderd, afgezien van het feit dat de Duitse 5.1-track voor een Franse is ingeruild, maar wie maalt daar nu om? De beeldkwaliteit van de eerste release was uitmuntend, maar op deze hebben we toch af en toe een klein compressie-artefact bemerkt dat op de eerste release niet te zien was, bijvoorbeeld aan de metalen grille in de dansschool. Er zitten een paar printbeschadigingen in, en wat milde ruis. De beeldkwaliteit is er dus licht op achteruit gegaan. De geluidskwaliteit is daarentegen zo goed als hetzelfde gebleven: De Engelse 5.1-geluidstrack komt vooral de soundtrack ten goede, want voor de rest is dit een erg dialoog-gedreven film. Vooral de scène waarin Billy samen met Mrs. Wilkinson een dansnummer ten beste geeft, heeft een goeie dynamiek. De aanwezigheid van ondertitels, zij het Nederlandse of Engelse, is voor deze film overigens geen overbodige luxe, want sommige stukjes dialoog zijn in zo'n plat Engels accent gesproken dat, mocht de geluidstrack Chinees in plaats van Engels geweest zijn, we het verschil waarschijnlijk niet hadden gemerkt.



EXTRA'S
En nu komt het moeilijkste deel van de bespreking. De versie die Columbia Tristar uitbracht, viel vooral op door zijn mooie, ultradunne verpakking, een experiment dat helaas voor onze ruimtelijke randvoorwaarden niet veel navolging heeft gehad. Deze versie wordt als Special Edition bestempeld, maar voor de extra's die erbij zijn gekomen zijn er ook een deel verdwenen. Het bedrieglijke aan de zaak is, zoals eerder vermeld, dat op de Engelse 2-discversie een aanzienlijk aantal extra's méér staan dan op deze disc, die dan vooral betrekking hebben op de musical. Hoe dan ook, van een Special Edition zou je mogen verwachten dat al het beschikbare bonusmateriaal erop en eraan zit, en dat is hier duidelijk niét het geval. De reden waarvoor U een upgrade zou kunnen overwegen is het feit dat de documentaire "Billy Elliot: Breaking Free" van 22 minuten, waarin onder meer het sociale perspectief van de film in wordt geschetst, ditmaal wel van Nederlandse ondertiteling voorzien is. Als de ondertiteling U echter niets kan schelen, kan U zich beter de échte Special Edition uit de UK aanschaffen.

Als U toch verkiest om uw Columbia Tristar-versie in te wisselen voor de Universal versie, is hier wat U aan bonusmateriaal verliest:

• de trailer
• enkele productieaantekeningen
• cast en crew-informatie
• DVD ROM-materiaal met een fotogallerij, enkele artikels over het onstaan van de film, en afspeelsoftware
• een bijzonder mooie verpakking.

Hier is echter wat U aan extra's wint:

• Nederlandse ondertiteling op het bonusmateriaal
• 3 verwijderde scènes, samen goed voor 22 minuten. Het manoeuvreren is echter een beetje moeilijk: U moet namelijk eerst de scène kiezen (Billy's Story, Tony's Story of Dad's Story) en dan selecteren of U deze met of zonder audiocommentaar van de regisseur wil bekijken; dan pas start het fragment op.
• 7 muzikale clips, samen goed voor 19 minuten, waarin regisseur Daldry de keuze van de muziek bij verschillende fragmenten toelicht. De getoonde filmfragmenten zijn echter in niet-anamorfisch letterbox-formaat. Waarom deze beperkte vorm van een commentaartrack niet samen met de hoofdfilm werd gemonteerd, zal weer aan de slordige authoring liggen, vermoeden we.
• een slipcase, als U daar op geilt tenminste.

CONCLUSIE
We zouden liegen als we zouden zeggen dat deze versie een hernieuwde aanschaf waard is, tenzij het marginaal beetje ander (niet: extra) bonusmateriaal U bijzonder kan bekoren. Als U de oude Columbia-versie hebt, kan U deze gerust houden zonder al te veel gemis. Als U echter dé ultieme versie van deze film zoekt, kunnen we niet anders dan de in verhouding belachelijk goedkope UK 2-discversie aan te raden. Deze versie kunnen we enkel aanraden als U niet de moeite wenst te doen om rond te kijken naar de beste internationale versie, óf U erg aan Nederlandse ondertiteling vasthoudt én de film nog niet bezit.