FILM
Een opera in 5 bedrijven, opgenomen in 2004 in Potsdam, in het Schlosstheater Sanssouci, waar ie voor het eerst sinds 1947 is opgevoerd: Teseo van Georg Friedrich Haendel, één van Duitslands grote Barokcomponisten, die zijn carrière begin 18de eeuw in Londen opbouwt, voornamelijk op een repertoire van opera’s naar de mode van de tijd. Zijn privé-initiatieven zijn niet altijd even succesvol – het Londense publiek heeft een grillige en onberekenbare smaak – en regelmatig gaan Haendels ondernemingen failliet. Toch blijft hij zijn leven lang vechten tegen de vooroordelen van een publiek dat nauwelijks open staat voor vernieuwing en experiment.

Teseo gaat in première in Londen in het Haymarket Queens Theatre op 10 januari 1713. Het is Haendels tweede operacompositie voor de Britse hoofdstad en zijn enige Dramma Tragico, zeg maar griekse tragedie, gebaseerd op een antiek Grieks mythologisch gegeven. Om het publiek te verbazen worden nooit eerder geziene kostuums ontworpen, unieke decors en machines voor de speciale effecten. In januari en februari 1713 voert men de opera zo'n dertien keer op, een groot succes. Toch is hij nadien nooit meer geprogrammeerd. Pas in 1947 kan hij opnieuw worden bekeken en beluisterd tijdens het Duitse Göttingen Handel Festival. De inhoud van de opera doet er eigenlijk niet toe. Hij wordt in het Italiaans gezongen en heel weinig mensen – toen en nu – zijn die taal voldoende machtig om de verhaallijn te volgen. Maar het gaat uiteraard over liefde en passie, jaloezie en moordplannen van de Griekse godheden die mekaar sowieso altijd al bestreden en naar het leven staan. Veel belangrijker dan de inhoud is de muziek en de uitvoering. Haendels compositie is uitermate sterk met prachtige melodieën voor zes zangers en pakkende koorstukken, vol charme, elegantie en verfijning.

Axel Köhler, de regisseur van deze opvoering, kiest in tegenstelling tot de componist voor een sobere uitvoering, met behoud van de uitbundige kostumering. Het decor is heel eenvoudig met een donkere achtergrond. Door middel van verschuifbare en verplaatsbare bronskleurige wanden wordt de ruimte bij elke setwisseling op een simpele, snelle en efficiënte manier anders ingedeeld, waarbij de voorstelling nooit wordt onderbroken. Het komt de algemene vaart van de vertoning ten goede. Voor het overige concentreert Köhler zich op de enscenering van de aktie, waarbij hij de origineel aangeklede leden van zijn gezelschap alle vrijheid geeft om voor de nodige visuele prikkels te zorgen op de aanstekelijke en vibrerende muziek van de Lautten Compagney Berlin onder de muzikale leiding van Wolfgang Katschner. Het gezelschap, gespecialiseerd in barokmuziek en barokopera, speelt ongecompliceerd en ritmisch, traditioneel en het blijft trouw aan de oorspronkelijke partituur. De zes solopartijen worden bezet door een uitgelezen gezelschap van getalenteerde dames en heren. De namen zeggen de meeste muziekfans wellicht weinig, maar het is de hoogste tijd om het nauwe kringetje van West-Europese vedetten uit te breiden tot de grote namen uit Oost-Europa, die geenszins moeten onderdoen voor de stars van de bekende Europese labels. De Zwitserse mezzo-sopraan Maria Riccarda Wesseling weert zich met veel passie in de rol van Medea, en houdt de haat en de jaloezie die opwelt uit het hart van haar duivels personage perfect en tot het einde in de hand. Tegenover haar staat de krachtige Israëlische sopraan Sharon Rostorf-Zamir, geïnspireerd en verfijnd, met een prachtige coloratuur, verbluffend alert en overtuigend. De mannelijke zangers zijn van dezelfde kwaliteit, maar moeten bij wijlen het bijltje leggen voor hun vrouwelijke collega's die fenomenaal presteren.

BEELD EN GELUID
Teseo is een video-opname, haarscherp en via een viertal verschillende invalshoeken in beeld gebracht. De kleuren liggen tussen beige en donkerbruin tegen een haast zwarte achtergrond met voortdurend bewegende bronskleurige panelen. De transfer is foutloos, maar we verwachten ondertussen niets anders meer van Arthaus Musik. Het gaat hier overigens om een zeer recente opname (2004) waarvoor alle beschikbare technische mogelijkheden zijn benut qua camera-instelling en belichting. Het geluid staat in Dolby Digital 5.1, ongewoon voor een klassieke opname. Het resultaat is niet echt beter dan stereo, want het gaat hier uiteindelijk om een voorstelling op een podium, waarbij het geluid zeer geconcentreerd wordt geproduceerd. Dit lijkt eerder een toegift aan een marktprincipe dat van alles en iedereen 5.1-versies eist zonder zich af te vragen wat de nuttigheid van al die foefjes uiteindelijk is. Maar het klinkt allemaal uitstekend, ook het orkest. Dat brengt een vol geluid met veel violen en koper. Af en toe is het gestommel van voeten op de houten planken te horen, maar dat hoort uiteraard bij een live-uitvoering. Over het beeldformaat kon de leverancier geen details verschaffen.

EXTRA'S
Deze dvd bevat de score van de opera-opvoering en een gesproken synopsis in vijf talen (geen Nederlands).

CONCLUSIE
Teseo is zonder meer een top-uitgave in de afdeling barokopera. Wie van de muziek van G.F. Haendel houdt, zal zich aan deze dvd geen buil vallen, want de grote meester biedt alles wat van hem wordt verwacht: passie alom en bloedmooie melodieën waarin gevoelens van liefde tot haat worden verwoord, prachtige aria's voor mannen- en vrouwenstemmen, een gedreven en interessant orkest, een mooie, soms grappige opvoering, een uitstekende kwaliteit qua beeld en geluid. Teseo is daarmee warm aanbevolen.