Deze film maakt deel uit van de Gary Cooper Collection, waartoe ook nog Design For Living, Peter Ibbetson, Beau Geste en The Lives Of A Bengal Lancer behoren. De films zijn verspreid over twee dubbelgelaagde, dubbelzijdige discs.

FILM
Avonturenfilms waren nimmer opwindender dan in de Gouden Jaren van Hollywood. De locaties – hoewel negen keren op tien gefilmd op de Californische backlots – oogden exotisch, de slechteriken waren nog te herkennen aan de stereotiepe, venijnige fonkeling in de ogen, de bevallige dames in de hoofdrol drongen sensueel door tot in de dromen van iedere warmbloedige man, en de protagonist gedroeg zich zoals een held zich hoorde te gedragen: onversaagd en met een emotieloze, arrogante blik. Een prachtig voorbeeld van het genre is The General Died At Dawn, Lewis Milestones meeslepende spionage-avontuur in het Verre Oosten van de jaren dertig.

De prent gaat van start in China, waar avonturier en opportunist O'Hara een gevaarlijke opdracht aanvaardt. Hij moet geld doorsluizen naar een tussenpersoon van het lokale verzet tegen de gehate generaal Yang. Die tussenpersoon zal in ruil de rebellie van wapens voorzien. De generaal achterhaalt echter het plan van zijn tegenstanders en houdt O'Hara tegen op de trein naar Shanghai, geholpen door de Amerikaanse Judie Perry en haar vader. Maar Judie krijgt berouw van haar verraad, en terwijl haar vader en generaal Yang voorbereidingen treffen om bij de geldoverdracht de wapens voor de rebellen buit te maken, hoopt zij haar fout goed te maken. Of O'Hara, die uit gevangenschap wist te ontsnappen die hulp wenst te aanvaarden, is echter een ander paar mouwen.

Dit soort verhalen staat of valt dikwijls niet met de doodsverachtende stunts of de majestueuze sets, maar met de chemie tussen de hoofdrolspelers. En op dat vlak heeft The General Died At Dawn niet veel reden tot klagen. Gary Cooper speelt met aplomb de rol van antiheld, de man die tegen wil en dank tot redder in nood wordt gebombardeerd. Zijn vertolking draagt de film in die mate dat wanneer hij halverwege gedurende twintig minuten van het toneel verdwijnt, de prent zijn présence meteen mist. Zijn scènes met Madeleine Carroll behoren bovendien tot de beste van de film, vol onontgonnen seksuele tensie en humoristische woordenwisselingen. Carroll schommelt qua karakter voortdurend tussen speels en ernstig, net zoals ze dat reeds schitterend deed in Hitchcocks 39 Steps. Naast deze twee klasbakken bevolkt nog een hele resem acteertalent het scherm, van Akim Tamoroffs subtiel-agressieve generaal Yang, via Porter Halls bezorgde doch geniepige vader, tot O'Hara’s onafscheidelijk aapje Sam.

De ware ster van The General Died At Dawn is echter de regisseur, Lewis Milestone, die eigenhandig een degelijk scenario omtovert tot een kijkstuk om duimen en vingers bij af te likken. Vanaf de eerste minuut toont de cineast zich superieur bekwaam in zijn vak. Met vloeiende camerabewegingen, een meeslepende montage en een intrigerende beeldcompositie, laat Milestone geen gelegenheid onbenut om de kijker bij zijn nekvel te grijpen. De regisseur – een tweevoudig oscarwinnaar, o.a. voor het sublieme anti-oorlogsepos All Quiet On The Western Front - stond doorheen zijn carrière bekend als een doorgedreven vakman, waarbij al te snel vergeten werd dat hij veel meer kon zijn dan dat. In The General Died At Dawn toont hij overvloedig zijn talent als storyteller door altijd de goede camerahoek te kiezen, de montage een tempo te laten aanhouden dat zeventig jaar later nog steeds niet achterhaald is, en nooit de focus van het verhaal uit het oog te verliezen. Zelfs een visueel fantasietje op zijn tijd is hem niet vreemd, getuigde een charmante én functionele vijfvoudige splitscreen.

Op vakmanschap en artisticiteit na, heeft de film echter nog een grote troef achter de hand: de humane wijze waarop àlle karakters worden benaderd, wat voor dimensionale personages zorgt. Zelfs de Chinezen in het verhaal worden niet, naar jaren dertig Hollywood gewoonte, als domme, rijstetende stereotypes geportretteerd. Een zekere koloniale vooringenomenheid t.o.v. het gele ras is weliswaar latent present, maar doorgaans zijn de Chinezen in deze film intelligent en eloquent, zij het niet altijd even sympathiek. Een prachtig voorbeeld van de gelaagdheid van de personages vormen de laatste 15 minuten, waarin een stervende Generaal Yang – gezien de titel bezwaarlijk een spoiler – zijn manschappen weet te overtuigen zelfmoord te plegen. In deze scènes is Yang niet langer de aartsslechterik, maar een gerespecteerd veldheer, die zelfs bij zijn vijanden respect weet af te dwingen voor zijn staatsmanschap.

The General Died At Dawn is een kortom ideale prent om een leek in het filmgebeuren van de jaren dertig te introduceren. Een oerdegelijk script, charmante vertolkingen, een production design dat continu topklasse uitstraalt, meeslepende muziek en een zelfverzekerde regie maken dit tot een hoogst entertainende productie. Tempo en montage vertonen weliswaar enkele ouderdomsverschijnselen, maar zijn naar hedendaagse normen nog meer dan te pruimen. Een grootse film mag je The General Died At Dawn niet noemen – daarvoor komt hij relevantie en gravitas tekort – maar als anderhalf uur topvermaak valt dit moeilijk te overtreffen.

BEELD EN GELUID
Een film die de namen van Lewis Milestone, Gary Cooper en Madeleine Carroll in zijn aftiteling draagt, verdient beter dan de ondermaatse transfer die op deze dvd te vinden is. Printbeschadigingen zijn dan wel tot een minimum beperkt, grain is storend aanwezig in iedere scène en contrast en scherpte ogen ook niet optimaal. Het geluid is er zo mogelijk nog slechter aan toe. Een slechte monomix zorgt ervoor dat je soms goed de oren moet spitsen om de door subtiele ruis vervormde dialogen te verstaan.

EXTRA'S
Spijtig genoeg lijken – samen met de generaal – ook alle bonussen een stille dood te zijn gestorven.

CONCLUSIE
The General Died At Dawn is het soort film dat je doet begrijpen waarom de cinema zo'n populair tijdverdrijf was in de jaren dertig. Voor een stuiver kreeg je immers een aan razende vaart voortdenderend spionage-avontuur, met Hollywoodsterren die op hun charmantst acteren en een regisseur die het verhaal prachtig visueel inkleedt. Beeld en geluid op deze dvd zijn helaas niet van dezelfde standaard, terwijl extra's zelfs compleet ontbreken.