FILM
Nu de tijd van de oscarnominaties weer bijna is aangebroken, worden door de filmliefhebbers online waarschijnlijk weer lijstjes voorbereid van meest onrechtvaardige oscarwinnaars en –verliezers aller tijden. Een film die geregeld terug te vinden is in de hoogste regionen op dergelijke lijsten is Going My Way, de prent die in 1944 aan de haal ging met de Academy Award voor o.a. beste film, regie en acteur. Won de feelgood Bing Crosby film over een onorthodoxe priester inderdaad onterecht de grootste onderscheiding die Hollywood te vergeven heeft? In mijn opinie wel. Omdat het ging om een gigantische lichtgewicht, een vermakelijke dramedy van dertien in een dozijn. Omdat Going My Way het haalde van Double Indemnity, een van de briljantste productie uit de geschiedenis van het medium. Ja, zelf omdat een jaar later een sequel zou uitkomen, die zijn beeldjeswinnende voorganger op alle vlakken zou aftroffen. De naam van dit vervolg? The Bells of St. Mary's.

Pastoor O'Malley wordt hierin overgeplaatst naar een katholieke school, gerund door nonnen. Zij pogen op de traditionele manier hun kinderen te onderwijzen en de confrontatie met de onorthodoxe praktijken van O'Malley zorgen dan ook voor onmiddellijke spanningen. Vooral Zuster Benedicta gaat geregeld verbaal in de clinch met de pastoor. Naarmate het jaar echter vordert, krijgen de nonnen en de priester meer respect voor mekaar. Het is dan ook gezamenlijk dat ze problemen van St. Mary's zullen oplossen. Zoals het opvijzelen van het zelfvertrouwen van een jongen door bokslessen. Of een meisje laten inzien dat ze snuggerder is dan ze zelf beseft. Maar of ze ook kunnen optornen tegen hun buur, de gierige zakenman Horace P. Bogardus, is nog maar zeer de vraag. Die wil namelijk de school slopen om er een parkeerplaats voor zijn gloednieuwe gebouw van te maken.

De elementen die van Going My Way een kassucces maakten, zijn ook in The Bells of St. Mary's overvloedig aanwezig. Zo voelt Bing Crosby zich prima in zijn vel als pastoor O'Malley, een genietbaar anarchistische personage van het soort waar Hollywood een patent op leek te hebben in de jaren dertig en veertig. De prent werd m.a.w. op het lijf van de acteur geschreven, zodat alle situaties zeer natuurlijk en vloeiend overkomen. Ook het production design is eerste klas. Op knappe decors werd niet bespaard, de kostuums ogen prachtig in zwart-wit en zelfs het occasionele matte-schilderij getuigt van grote technische bekwaamheid. En natuurlijk is er de alom tegenwoordige feelgoodfactor: een van positivisme overvloeiend script waarbij je als kijker steeds het gevoel hebt dat een happy ending niet ver weg is.



Wat The Bells of St. Mary's echter boven zijn voorganger verheft, zijn de vertolkingen van twee Tinseltown-veteranen. Ingrid Bergman is uitstekend in de rol van Zuster Benedicta. Haar gekibbel met Bing Crosby behoort tot de hoogtepunten van de film doordat ze haar komische timing tot in de perfectie beheerst. Dit komt nog treffender tot uiting in een prachtige scène waarin ze een jongen de beginselen van boksen bijbrengt. Maar ook in de dramatischere sequenties toont Bergman haar immense talent. Ze bewijst zich als het vrouwelijke equivalent van Jack Lemmon: iemand die moeiteloos schippert tussen drama en komedie. Het tweede uitzonderlijke lid van de cast is Henry Travers, die voor eeuwig herinnerd zal blijven als engel tweedeklas Clarence in Frank Capra's It’s A Wonderful Life. Maar ook zijn rol in The Bells of St. Mary's verdient lof. De acteur waarschijnlijk opgezadeld met de meest stereotiepe rol van de prent – een gierige zakenman – maar via subtiele gezichtstrekjes wekt hij meteen sympathie los, die naarmate de film vordert in oprechte emotie verandert. Eveneens vermeldenswaardig zijn overigens de jonge acteurs en actrices die de schoolkinderen vertolken: hun naturel is aandoenlijk.

De structuur van het scenario is dat echter niet. Want het is op dit vlak dat The Bells of St. Mary's veel krediet verliest. De elementen om een goed gefundeerd, cohesief script te schrijven zijn immers aanwezig – de precaire financiële toestand van de school, de ziekte van een non, gepest en gebroken harten bij de kinderen – maar de scenaristen doen er bitter weinig mee. Gedurende het eerste anderhalf uur is de film niet meer dan een opeenvolging van leuke scènes, die slechts als los zand aan elkaar hangen. Pas in de laatste dertig minuten beseffen de schrijvers dat hun plot verweven moet worden en gaat de prent er zienderogen op vooruit. De verrassend efficiënte emotionele finale maakt dus veel goed, maar ze kan de tekortkomingen van het scenario niet uit het geheugen bannen. Een bijkomend minpunt van het gebrek aan structuur is de overbodige lengte van de film. Een half uurtje minder was The Bells of St. Mary's vast ten goede gekomen.

Er zijn nog wel meer mankementen aan de prent, trouwens. Het belegen karakter van enkele visuele grappen. De wijze waarop drie muzikale nummers – die bizar genoeg niet ondertiteld werden door de mensen bij Paramount Home Entertainment – in de plot gewrongen worden zodat Bing Crosby zijn ding kan doen. En de grote portie stroop waarmee iedere scène doordrenkt is, opgevuld met liters goede en sociale bedoelingen. Maar al bij al stoort dat niet zo erg. Regisseur Leo McCarey gedraagt zich immers als een vakman, die precies aflevert wat hij belooft: een makkelijk verteerbare feelgood film. En op een kalme namiddag, met niets omhanden, kan je dus gerust met het ganse gezin voor deze dvd gaan hangen.

BEELD EN GELUID
Hoewel de kwaliteit van het beeld zeker niet slecht is, had een grondige opkuisbeurt van het bronmateriaal zeker geen kwaad gekund. De deugdelijkheid varieert immers van scène tot scène. Nu eens een quasi perfecte transfer, met diepe zwartniveaus en een prima contrast. Dan weer een onscherp beeld met een flinke portie grain en een stel printbeschadigingen. De audiotrack – een monospoor – is heel wat constanter, met een voortdurende helderheid in de dialogen en een minimale hoeveelheid achtergrondruis.

EXTRA'S
Deze disc bevat geen bonusmateriaal.

CONCLUSIE
The Bells Of St Mary's is een overlange, structureel problematische lichtgewichtfilm, die niettemin een aantal pluspunten kan voorleggen. Niet in het minst bedoel ik hiermee een uniform goede cast, waarin vooral Ingrid Bergman en Henry Travers fonkelen. Beeld en geluid zijn wisselvallig maar zeer degelijk van niveau. Extra's vind je echter niet terug op de dvd.