Deze film maakt deel uit van Warners Errol Flynn Collection, waartoe ook nog The Adventures of Robin Hood S.E., Captain Blood, Dodge City, The Private Lives of Elizabeth and Essex, The Sea Hawk, Dive Bomber en de documentaire The Adventures of Errol Flynn behoren.

FILM
Na de film Dive Bomber zag Warner Bros. geen reden om het succesvolle team van Michael Curtiz en Errol Flynn te ontbinden. Meer zelfs: een reünie werd gepland met het derde lid van de succesploeg, actrice Olivia de Havilland, die in de laatste Flynn-films had ontbroken. Het project dat Warner voor ogen had, was een biopic van een ware Amerikaanse held – generaal George Armstrong Custer. Een film die op het lijf van Errol Flynn geschreven leek. Er was echter één probleem: de Australische acteur weigerde pertinent nogmaals te werken onder de Hongaarse cineast. Na talloze incidenten op de set van hun vorige prent had Flynn genoeg van de dictatoriale trekjes van de regisseur. Hij kreeg zijn zin. Curtiz werd vervangen door Raoul Walsh en de productie was gered. Bevrijd van het ondraagbare juk van Curtiz zou Errol Flynn in They Died With Their Boots On een van zijn verfrissendste, allerbeste rollen neerzetten.

De prent gaat van start op het moment dat George Custer de befaamde militaire academie van West Point binnenstapt als cadet, volgt zijn exploten in de bloedige Secessieoorlog en eindigt – hoe kan het ook anders – met zijn legendarische ‘last stand’ bij Little Bighorn. Custer toont zich een rebel, iemand die lak heeft aan conventies en militaire etiquette, en lijkt zo gedoemd nooit tot de absolute top te kunnen doorstoten. Maar moedige beslissingen in belangrijke veldslagen werpen hem het generaalschap in de schoot. Wanneer hij na de overwinning van de Unionisten het leger verplicht vaarwel zegt en zich terugtrekt in een kalme stad met zijn vrouw Elizabeth, neemt zijn rusteloosheid echter toe. Hij grijpt de kans om een fort te leiden dan ook met beide handen aan, en verkast naar Dakota, waar hij een vredesakkoord tekent met Sioux-opperhoofd Crazy Horse. Een onscrupuleuze handelaar verbreekt echter het akkoord, waardoor de Indianen revolteren. In een laatste wanhoopsaanval zal Custer proberen de vijandige roodhuiden terug te slaan.



They Died With Their Boots On is een film die uiteenvalt in twee helften. Het eerste uur houdt zich bezig met de bloeiende carrière van Custer, tot en met het einde van de Amerikaanse Burgeroorlog. Hierin wordt een vrij komische toon gebezigd, die doet denken aan de vrolijke kostuumfilms waarvoor Errol Flynn bekend staat. Ook romantiek vormt een belangrijke schakel in de plot, die geen tijd verliest met overbodige scènes en zowel razendsnel als amusant voorbijraast. Deel twee is grimmiger van toon, concentreert zich op één concrete fase uit het leven van de generaal en is mede daardoor merkelijk trager in tempo. Beide segmenten zijn echter uitstekend geschreven en – hoewel het halverwege even wennen is – vloeien ze verrassend goed in elkaar over. De geestige dialogen en de verrassende romantische wendingen staan de dramatische tegenslagen en verscheurende keuzes niet in de weg, en vice versa.

Deze mengvorm tussen amusement en drama heeft haar succes voor een flink stuk te danken aan de uniform excellente bijdragen van de cast. Errol Flynn schippert moeiteloos tussen zijn gekende schermpersoonlijkheid – of moet ik zeggen: schelmpersoonlijkheid – en een verrassende, ingetogen eerlijkheid. In zijn laatste van acht films met Olivia de Havilland is de chemie tussen de twee onmiskenbaar. Het roerende afscheid tussen Custer en zijn echtgenote vormt dan ook een hoogtepunt uit hun beider carrières. Ook de nevencast zit vol van de knappe karakteracteurs, van Syndey Greenstreets imposante legerbevelhebber tot Anthony Quinns gedecideerde Crazy Horse. Een minpunt zijn wel de schandalige raciale stereotypes waarin Indianen (een stel taalonkundige wilden) en zwarten (met o.a. de eeuwige, bijgelovige huismeid Hattie McDaniel) gedwongen worden.

Raoul Walsh staat bekend om zijn efficiënte, onopvallende regie en daar profiteert They Died With Their Boots On ook van. Geen onnodige camerabewegingen of shots die eerder de aandacht op zichzelf dan op het verhaal vestigen, maar een esthetische onderkoelde aanpak, die de plot, de personages en de emoties optimaal tot hun recht laat komen. Productioneel vertoont de prent alle kenmerken van een belangrijke studiofilm uit de jaren veertig: verzorgde designs, een knappe fotografie, meeslepende muziek en – vooral – een montage die de twee uren haast ongemerkt doet voorbijvliegen.

They Died With Their Boots On mag dan ook met recht en rede een klassieker in zijn genre genoemd worden. Biografische films zijn zelden zo entertainend als deze prent. Zelden zijn ze echter eveneens zo historisch inaccuraat. De scenaristen nemen het niet al te nauw met de waarheid, gaan voorbij aan de onmenselijke bloeddorst waarmee Custer zich op het slagveld gedroeg en voeren het heroïsme op tot aanvaardbaar, feelgood Hollywoodniveau. De film heeft daardoor meer weg van een hagiografie dan van een biopic. Maar als dat betekent dat je je gedurende 134 minuten geen seconde verveelt, neem je dat er met plezier bij.



BEELD EN GELUID
De audiovisuele presentatie van They Died With Their Boots On op dvd is niet perfect, maar verloochent niettemin de ouderdom van de prent. De print is nagenoeg kras- en grainvrij, op een handvol mindere scènes na. Contrast en zwartniveaus zijn bovendien ook verbazend goed 65 jaar na productie. Hetzelfde kan gezegd worden van de scherpte. Het mono audiospoor bevat nauwelijks ruis en geeft de dialogen helder en verstaanbaar weer. De muzikale score klinkt echter iets te schel in sommige sequenties.

EXTRA’S
Warner Night At The Movies bevat op deze dvd een newsreel en een cartoon. Het Newsreel (5 min.) wordt niet verwonderlijk gedomineerd door oorlogspropaganda, met meerdere aansporingen om de troepen te steunen. A Tale of Two Kitties (7 min.) toont hoe een embryonale Tweety zich van twee hongerige katten ontdoet. De Trailer (3 min.) voor de hoofdfilm verkoopt de actie en het drama goed, zonder uit te blinken. En in de documentaire They Died With Their Boots On: To Hell And Glory (10 min.) zingen filmprofessoren uitgebreid de lof over de film.

CONCLUSIE
They Died With Their Boots On mag dan geen historisch correctie weergave zijn van het leven van de beruchte generaal Custer, het blijkt een enorm vermakelijke prent, die wellicht Errol Flynns allerbeste acteerprestatie bevat. De beeld- en geluidskwaliteit zetten bovendien de positieve trend van de andere discs uit de Errol Flynn Collectie voort. Maar de extra’s stellen teleur in kwantiteit.