TV-SERIE
De jonge Helen Graham (Tara Fitzgerald) vlucht 's nachts weg uit haar vertrouwde omgeving met haar 5-jarig zoontje Arthur (Jackson Leach) en een bediende. Ze neemt haar intrek in een vervallen kasteel op het Engelse platteland: Windfell Hall, een grauw en statig gebouw op drie kilometer afstand van de dorpskom, in een landschap van zachthellende heuvels, plateaus van grijze steen, verweerd en uitgesleten door de koude herfstwind en beschutte plekjes langs een smal riviertje en rustige kreken waar ze Arthur ongestoord kan laten spelen terwijl ze zelf aan haar schildersezel zit en het landschap met krachtige toetsen op het canvas overbrengt. Helen Graham is een vrouw van goede afkomst, heeft een mooi figuurtje en een verfijnde gelaatsuitdrukking die ontsierd wordt door een rimpel tussen haar ogen wanneer ze Arthur uit het oog verliest. Haar zoontje is haar leven en haar schilderijen leveren voldoende geld op in Londen om hier te overleven met z'n drieën.

Veel contact met de buitenwereld heeft Helen niet, zoekt ze ook niet, vermijdt ze zelfs. Voor de boodschappen moet ze naar de wekelijkse markt en 's zondags naar de kerk om problemen te vermijden. Bij die gelegenheden leert ze de plaatselijke burgerij beetje bij beetje kennen, of beter: zij proberen haar te leren kennen. In een tijdperk zonder moderne communicatiemiddelen is het dorp zowat de wereld en de enige bron van informatie de dorpsroddel en de verhalen van reizigers en toevallige passanten. Schoorvoetend gaat Helen op hun vragen in en woont met tegenzin – maar uit plichtsbesef - een theekransje bij in het huis van de dominee. Het hart van de dorpelingen kan Helen Graham niet winnen en dat is ze ook niet zinnens: ze wil met rust gelaten worden, uit de belangstelling blijven, anoniem haar gangetje kunnen gaan met haar schilderijen en Arthur op Windfell Hall.



De enige bezoeker op Wildfell Hall is ene Mr. Lawrence (James Purefoy) die Helens schilderijen meeneemt naar Londen en zich om haar financiële aangelegenheden bekommert. Hij komt vaak 's avonds en vermijdt de dorpelingen, hoewel hij deel lijkt uit te maken van de gemeenschap: hij verschijnt ook op de thee bij de dominee. In een kleine plaats is een geheim moeilijk te bewaren en het gerucht gaat dat Mr. Lawrence in de buurt van Windfell Hall is gesignaleerd met zijn paard. Dat zint Gilbert Markham (Toby Stephens) niet, een jonge herenboer uit het dorp en de naaste buurman van Helen Graham. Hij passeert wel eens overdag en houdt zich dan met Arthur bezig, brengt zelfs een hond voor hem mee, probeert een goeie vriend voor Helen te zijn en verbergt z'n ware gevoelens. Wanneer de roddel omtrent Mr. Lawrence groeit, komt het tot een handgemeen tussen hem en Mr. Markham. Maar de zaken worden pas echt ingewikkeld wanneer men Arthur probeert te ontvoeren…

Anne Brönte, de jongste van de zusjes Brönte, is de minst bekende van het schrijverstrio. Toch bewijst ze met de niet zo bekende vuistdikke roman The Tenant Of Wildfell Hall dat ook deze appel niet ver van de boom is gevallen. Met een mengeling van realisme en romantiek, drama en spanning brengt ze het leven van de Engelse adel en de plattelandsburgerij in beeld uit het 19de eeuwse Yorkshire. Het verhaal is voor een deel biografisch: De figuur van Arthur Hunnington, één van beide mannelijke hoofdrollen in het boek, vertoont grote overeenkomsten met Branwell, het broertje van de Brönte's, die op z’n 31ste ten onder ging aan drank en drugs. Met een bijzonder goed gevoel voor situaties en dialogen construeert de schrijfster een wervelend verhaal in de stijl van Wuthering Heights (Emily Brönte) en Jane Eyre, The Tenant Of Wildfell Hall, en met Pride And Prejudice van Jane Austen uit 1813. Ook bij Anne Brönte draait alles rond een sterke vrouwenfiguur die zich weigert neer te leggen bij wat het leven en de mannen haar te bieden hebben en die consequent, zij het aarzelend – het feminisme was nog niet uitgevonden – haar eigen pad kiest, tégen de afkeuring van de goegemeente in. Vriendschap, eerlijkheid, oprechtheid en liefde staan centraal in Brönte’s roman,waarbij het hoofdpersonage twijfelt tussen haar trouw aan een overspelige en drankzuchtige echtgenoot en de attenties van een aantrekkelijke jongere kandidaat die z’n genegenheid voor haar nauwelijks kan verbergen.



De BBC, de openbare omroep als hoeder van het cultuurerfgoed van een natie, kwijt zich met deze verfilming van een meer dan verantwoorde opdracht die de Engelse literatuur in de afgelopen decennia vleugels heeft gegeven. Terwijl de literaire werken van belangrijke 19de eeuwse schrijvers veroordeeld zijn tot bibliotheken en theateropvoeringen, terwijl Europese literaire reuzen van toen bij de huidige generatie nog nauwelijks tot de verbeelding spreken en een sfeer van oubolligheid oproepen, verfilmt de Moeder aller Omroepen het ene Engelse literaire meesterwerk na het andere: een oneindige stroom van prachtige reconstructies en interpretaties die zijn gelijke niet kent, tenzij in de Russische en Franse literatuur, en ook die adaptaties zijn heel vaak in Londen tot stand gekomen. The Tenant Of Wildfell Hall is het zoveelste schot in de roos. Geen middelen zijn gespaard om ook van dit werk een succes te maken. In ruim twee en een half uur passeren een aantal prachtig uitgewerkte karakters de revue en brengt regisseur Mike Barker het sociale weefsel van het Yokshirese platteland van toen voor de toeschouwer tot leven in een oogstrelende omgeving. De interieurs met Helen Graham aan de schildersezel zijn stuk voor stuk taferelen uit de Hollandse Gouden Eeuw en roepen herinneringen op aan grote meesters als Jan Steen en Johannes Vermeer. Zilveren en diffuus licht werpt zachte schaduwen over de sobere toiletten en perfect gereconstrueerde decors en creëert een sfeer van tijdloosheid en gemoedsrust tegen een achtergrond van mysterie en dreigend gevaar. De panoramische buitenopnamen over glooiende hellingen en groene weiden wordt afgewisseld met drukke, modderige dorpsstraten, wegkijkende roddeltantes in traditionele klederdracht, hun afkeurende blikken weggestopt in diepe kappen, neerdwarrelende grauwe rook van brede schoorstenen en angstig overstekende groepjes waggelende ganzen in het spoor van een voorbijdravend span postkoetspaarden.

Tara Fitzgerald is een perfecte Helen Graham, angstig, beschadigd en vastberaden, een actrice die met minimale oogbewegingen en grimassen de kijker in haar personage naar binnen laat kijken, maar die ook gesloten kan zijn als een boek, waardoor de dramatische spanning in stand wordt gehouden of opgevoerd tot een nieuw hoogtepunt. Rupert Graves als Arthur Hunnington krijgt de zware opdracht om in 165 minuten van een verleidelijke Don Juan te evolueren tot een meelijwekkende alcoholist en cynicus die het leven van zijn vrouw en kind tot een hel maakt. In korte, maar heftige scènes, laat regisseur Mike Barker ons zijn aftakelingsproces zien, soms argeloos, soms met een duivelse ondertoon, angstaanjagend en griezelig. Vanaf de eerste ontmoeting met Helen Graham is Toby Stephens als Gilbert, de herenboerzoon, de favoriet, degene die het drama tot een goed einde zal moeten brengen, althans dat is de bedoeling. Maar met de zusjes Brönte weet je maar nooit: ze waren niet schaapachtig, zoals wel eens wordt gedacht, ze kenden de wereld van toen, Charlotte en Emily studeerden zelfs een tijdje in Brussel. De intriges van de grote wereld waren hun allerminst onbekend. De manier waarop ze in de beslotenheid van hun afzondering in het landelijke Yorkshire hun indrukken tot verhalen omwerkten, het blijft tot op de dag van vandaag verbazen.

BEELD EN GELUID
The Tenant Of Wildfell Hall baadt in prachtige kleuren, soms heel realistisch op pellicule vastgelegd, andere keren met filters bewerkt tot monochrome fragmenten uit oude fotoalbums. Fel wit, geel en overvloedig groen worden afgewisseld met het bruin en acajou van de interieurs van de rijken; de vertrekken in het vervallen Wildfell Hall zijn grauwer, met de schuine lichtinval van de Hollandse meesters, huiselijk en pittoresk, met een lichte mist in het tafereel om de harde kantjes van de armoede te camoufleren en te romantiseren als metafoor voor het offer dat Helen wil brengen om in vrede en rust haar eigen leven te kunnen leiden. Met ruime opnamen van het landschap en de kastelen en close ups van gelaatsuitdrukkingen en minder belangrijke details als plassen op straat en de hoeven van dravende paarden, is een wereld in beeld gebracht die niet meer bestaat en die een sfeer opgeroept van heimwee en nostalgie. De transfer is netjes uitgevoerd. Er zijn geen zichtbare storende ongerechtigheden die de kijkpret bederven. Het geluid heeft dezelfde zorg meegekregen, waarbij de duidelijke stemmen vooraan zitten met het directe bijgeluid links en rechts en de details in de achtergrond op de achterste kanalen waardoor in de drukkere scènes een meerdimensionaal effect ontstaat dat het realisme van de handeling in de verf zet. De muziek is lichtklassiek van de hand van Richard G. Mitchell die voor Mike Barker ook al de score leverde voor A Good Woman (2004) en voor tal van Britse tv-series.



EXTRA'S
Als extra geen weggelaten scènes, geen exclusief Interview met de Regisseur en de Acteurs van twijfelachtige kwaliteit, maar de vuistdikke vertaling van The Tenant Of Wildfell Hall. Wie na het bekijken van de serie zo gauw mogelijk het boek in huis wil halen om het verhaal van Anne Brönte in zijn geheel te beleven, hoeft er niet voor naar buiten: het kleine meesterwerk wordt voor een prikje samen mét de dvd in één box geleverd: handig en crossmediaal. Het is even wennen, maar het is een nieuwe trend die beslist navolging krijgt.

CONCLUSIE
The Tenant Of Wildfell Hall, u heeft het al begrepen, is een prachtige serie. Wie van het werk van de zusjes Brönte houdt, van de boeken van Jane Austen en William M. Thackeray, van kostuumdrama's in een authentieke setting, wie kan lachen en meehuilen met Pride And Prejudice, Jane Eyre, Vanity Fair en Wuthering Heights en daar bovendien een warm gevoel aan overhoudt, hij of zij is gewaarschuwd: The Tenant Of Wildfell Hall is zonder twijfel spek voor uw bek. Het boek krijgt u er voor een prikje bij voor de lange donkere winteravonden.