FILM
The Good Shepherd, een thriller in de stijl van John Le Carré, gaat over het ontstaan van de CIA en de keuzen die één man moet maken om te overleven. Regisseur Robert De Niro neemt z'n tijd en vertelt het verhaal van scenarist Eric Roth (Forrest Gump, The Insider en Munich) in net geen drie uur waarbij hij erin slaagt om het verhaal onderhoudend en spannend te houden. Op geen enkel moment geeft hij z'n soepele en elegante regie op voor overbodig wapengekletter of voor niet terzake doende nevenverhalen. De verhaalstof is overigens grotendeels fictief, want de CIA maakt z'n geheime en vaak illegale acties uiteraard niet in het openbaar bekend (hoewel daar sinds kort met mondjesmaat verandering in komt voor opdrachten uit het verleden). Met gis- en puzzelwerk vult auteur Eric Roth de gaten dus op en het moet gezegd: z'n scenario ziet er pico bello uit en het is tot het laatste frame geloofwaardig. Daartoe draagt overigens het originele filmmateriaal over J.F. Kennedy ten tijde van de Cuba-crisis in belangrijke mate toe bij. De Niro last het allemaal perfect aan elkaar waardoor de foute indruk kan ontstaan dat het hier om een documentaire film zou gaan, wat een eerste klasse compliment is overigens, maar dat is dus niet het geval.



De centrale figuur in The Good Shepherd is Edward Wilson (Matt Damon) en regisseur De Niro introduceert hem bij de kijker in de lente van 1961, op het moment dat de spanningen tussen de V.S. en Rusland hoog oplopen omtrent de installatie van Sovjetraketten op Cuba. Fidel Castro heeft net de industrie en de handel genationaliseerd en dat kost het Amerikaanse zakenleven miljarden dollars. President J.F. Kennedy predikt geweldloosheid, maar ondertussen bereidt zijn inlichtingendienst een invasie voor van het kleine Caraïbische eiland dat in het communistische kamp is terecht gekomen. Wilson is een hoge pief bij de CIA en heeft de leiding over de operatie die in het grootste geheim wordt voorbereidt. De zgn. Varkensbaai-invasie wordt evenwel een mislukking, want de Amerikaanse troepen stuiten op heftig Cubaans verzet. De zaak is duidelijk verraden en Wilson krijgt de opdracht om de mol te ontmaskeren. Tegelijk wordt een envelop onder zijn deur geschoven met als inhoud een wazige foto van een kamerinterieur en een kort geluidsbandje. Wat een toevallige samenloop van omstandigheden lijkt, groeit langzaam uit tot een nachtmerrie voor Edward Wilson.

Robert De Niro gebruikt heel veel flashbacks om Edward Wilsons carrière bij de Amerikaanse inlichtingendienst te vertellen. Voor een goed begrip van Wilsons reactie op de mislukte operatie in Cuba én op de omslag met de foto en het geluidsbandje, gaat de regisseur terug naar 1936. Wilson studeert op dat moment aan de beroemde Yale-universiteit. Hij valt er op door zijn intelligentie en wordt door zijn professor Engelse literatuur gerekruteerd voor The Order of Skulls and Bones, de geheimzinnige studentenclub van Yale, die een massa invloedrijke figuren uit de politieke en zakenwereld heeft voortgebracht. De jonge Wilson raakt er bevriend met de dove Laura (Tammy Blanchart), maar de relatie draait op niets uit. Na een uit de hand gelopen one night stand met Clover, de dochter van een VS-senator, ziet Wilson zich verplicht om in het huwelijksbootje te stappen om een schandaal over haar zwangerschap te vermijden. Het aanbod van ene Bill Sullivan (Robert De Niro) bij de intree van de Verenigde Staten in W.O.II om in dienst te treden bij de O.S.S. (Office of Strategic Services), de voorloper van de CIA, komt als geroepen en voert Edward Wilson naar Engeland waar hij de kneepjes van het spionagewerk leert bij de Britse Inlichtingendienst. Na de oorlog treedt hij toe tot de pas opgerichte CIA en probeert in Berlijn zoveel mogelijk Duits wetenschappelijk personeel uit de handen van de Russen te redden, want die zijn in paniek na de beide Amerikaanse atoombommen op Japan en dringend op zoek naar nucleaire specialisten om de achterstand op de kapitalistische aartsvijand in te lopen. Wilson heeft in Berlijn zijn eerste ervaringen met contraspionage, dubbelspionnen, afpersing en misleiding. Hij komt er tot het besef dat je niemand kan vertrouwen in dit vak, dat discretie, loyauteit en onkreukbaarheid tot de basisprincipes van elke inlichtingendienst behoren en bovenal dat wie teveel weet en slechte vrienden heeft zijn leven niet meer zeker is.



Wanneer Edward Wilson uiteindelijk naar de States terugkeert is zijn zoontje zes jaar geworden. Hij is vervreemd van zijn vrouw Clover, maar daar maalt hij niet om: hun huwelijk was uiteindelijk niet meer dan een schijnvertoning. Langzaam begint zijn klim in de rangen van de CIA. In Rusland wordt hij gevreesd wegens zijn intelligentie in combinatie met zijn aangeboren en haast mythische zwijgzaamheid. Hij krijgt in Moskou de codemaan Mother opgespeld. Tegen de tijd dat J.F. Kennedy aantreedt als nieuwe Amerikaanse president en de Koude Oorlog zijn hoogtepunt bereikt omtrent Cuba, behoort Wilson tot de machtigste mannen binnen de CIA. De prijs die hij daarvoor betaalt is hoog, want zijn lauwe relatie met Clover krijgt een nieuwe deuk wanneer haar foto’s worden getoond waarop hij in het gezelschap van Laura is te zien, zijn eerste liefde van langgeleden. Wilson beseft dat zijn vijanden het op hem gemunt hebben en trekt zich helemaal terug in zijn job. Clover gaat bij haar moeder in Phoenix wonen en zijn zoon zal uiteindelijk in Afrika verzeild raken. Ze vluchten omdat ze bang zijn, bang voor de geheimdoenerij van Edward en zijn broodheren van de CIA, bang voor het ongewisse en voor hun en zijn veiligheid, voor zijn leven. Wilson blijft alleen achter in Washington en probeert er de Russen te counteren, speelt hoog spel met Ulysses, zijn evenknie bij de KGB, over de Cuba-crisis, spreekt harde taal aan het adres van de Sovjets en Fidel Castro, maar hij merkt niet dat de tegenpartij de zwakke plekken in zijn verdediging zoekt en hem diep probeert te treffen.

Regisseur Robert De Niro dompelt zijn film helemaal in de sfeer van de late jaren '50 met prachtige limousines op straat en de mannen van de geheime dienst in lange donkere overjassen met bijpassende deukhoed. Glibberige keien bestrating en povere straatverlichting, wandelstokken en fantasieloze ziekenfondsbrilletjes, diepe décolletés en nauwe tailles, ze zorgen voor de noodzakelijke verfijning of voor het grote verschil tussen de diverse tijdvakken, want ook tussen Washington in 1936 en Londen in 1941 ligt een wereld van verschil. De Niro typeert zijn locaties zeer nadrukkelijk en gebruikt zeer verschillende cameratechnieken: voor Londen anno 1941 gebruikt hij een lage opnamehoek (zgn. kikkerperspectief) waarbij de camera over de typische Engelse gevels met hun metalen smeedwerk glijdt en langs de passerende koekentrommelachtige taxi's in een mist van regen en algehele nattigheid. Het compleet weggebombardeerde Berlijn anno 1945 krijgt een vogelperspectiefbehandeling met een camera die van heel hoog de ruïnes overschouwt en dan langzaam in de richting van het hoofdpersonage en zijn metgezel zwenkt met op de achtergrond de bergen puin en de ontredderde Berlijnse bevolking op zoek naar bruikbare overblijfselen. Het effect is perfect alsof het gisteren werd gefilmd.



Edward Wilson is niet meteen een aardige man en Matt Damon zien we in één van zijn minst flaterende rollen ooit. Toch slaagt hij erin om met de beperkte middelen die hem ter beschikking staan een vrij duidelijk en indringend portret te schetsen van zijn personage zodat de kijker niet noodzakelijk sympathie voelt voor de CIA-agent, maar misschien wel begrip opbrengt voor zijn methode, zijn vastberadenheid, zijn patriottisme, zijn gedrevenheid en zijn weigering om datgene op te geven wat hij decennialang met pure wilskracht en koppigheid heeft opgebouwd. Angelina Jolie heeft een lange aanloop nodig om te overtuigen en het drama van haar personage zichtbaar te maken. Maar dat heeft te maken met de kleine en ondergeschikte rol die haar is toebedeeld. Een zelfde opmerking geldt voor de rest van de cast, zelfs voor grote namen als Alec Baldwin (The Aviator, The Departed), Martina Gedeck (Das Leben Der Anderen, Elementarteilchen), William Hurt (Syriana, A History Of Violence) en Gabriel Macht (The Recruit, A Love Song For Bobby Long).

BEELD EN GELUID
The Good Shepherd grossiert in donker en bij momenten haast kleurloos beeldmateriaal. Dat heeft te maken met de eentonige donkere kleding in vele fragmenten en vooral met de aparte sfeer van Koude Oorlog en geheime inlichtingendiensten die De Niro wil oproepen. De gemoedelijke sequenties baden in aangenamere tinten van geel en bruin, maar ook hier gaat de voorkeur van de regisseur naar eerder donkere kleurschakeringen. Het beeld is goed van kwaliteit met een acceptabel zwart-witcontrast en voldoende detail. De footage over de Koude Oorlog is uiteraard beschadigd, maar onmiskenbaar oorspronkelijk en origineel, zodat fictie en non-fictie niet met elkaar kunnen worden verwisseld. Het geluid is weinig verrassend en typisch voor een thriller: rustig voortkabbelende klassieke strijkers met nadrukkelijkere passages tijdens de spannende scènes. De stemmen klinken goed en realistisch en de 5.1-versie en de DTS zorgen voor een aangenaam surroundeffect. Toch is er te weinig sprake van geweldige geluidseffecten om de DTS een bijzondere meerwaarde toe te kennen.

EXTRA'S
Als extra's krijgt u een aantal Andere Trailers uit het horror- en thrillergenre.



CONCLUSIE
The Good Shepherd van Robert De Niro is een triller waarin alle lijntjes samenkomen tijdens de Cuba-crisis van 1961. Wellicht omdat de man himself in de regiestoel zat is er sprake van een indrukwekkende cast, maar die wordt nauwelijks benut. The Good Shepherd gaat vooral over het leven, de tegenslagen en de keuzen van één man, Edward Wilson, alias Matt Damon, en die levert een voortreffelijke, zij het onderkoelde prestatie waarvoor alles moet wijken. Dat The Good Shepherd niet het verhoopte megasucces is geworden – ook niet in de States – heeft wellicht te maken met het feit dat een minimale voorkennis inzake de Koude Oorlog en de Cuba-crisis een voorwaarde is om deze film helemaal te begrijpen, want zelfs mét voorkennis is The Good Shepherd geen makkelijke film met een – jammer genoeg – iets te langdradige en té duistere inleiding.