The Manxman maakt deel uit van Hitchcock Originals, uitgebracht door Universal als onderdeel van een carrièreoverspannende Hitchcock Collection. Onder de noemer Hitchcock Originals verschenen ook The Ring, Champagne, The Farmer's Wife, Blackmail, Murder!, The Skin Game, Rich and Strange en Foreign Correspondent. The Manxman staat op één dubbelgelaagde dvd met The Farmer's Wife.

FILM
Na een resem luchtige romantische komedies keert Alfred Hitchcock bevredigend terug naar duistere territoria in The Manxman, een melodrama over een driehoeksrelatie op het eiland Man. Visser Pete Quilliam en advocaat Philip Christian komen uit verschillende milieus, maar groeiden op als de beste vrienden en beschouwen elkaar zo’n beetje als broers. Wanneer Pete zijn liefde aan herbergiersdochter Kate verklaart, wijst haar vader zijn aanzoek af: hij wil geen arme visser als schoonzoon. Pete besluit zijn geluk te beproeven aan het andere eind van de wereld en pas weer te keren als een rijk man. In de tussentijd vraagt hij Philip een oogje te houden op Kate. Maar de advocaat wordt zelf hopeloos verliefd op Pete’s verloofde en wanneer de visser – trouw aan zijn belofte – beladen met geld terugkeert van zijn verre reis moeten de drie betrokkenen op eieren lopen om de kwetsende waarheid niet op te rakelen.

The Manxman is een welgekomen comeback van goede vorm voor de Master of Suspense na een aantal mindere films. Hij laat de frivoliteit ditmaal grotendeels achterwege en gaat grasduinen in de zwartste zielenroerselen van zijn personages. Dat levert een prent op die weliswaar nog steeds de tekortkomingen van melodrama in zich meedraagt, maar die door enkele onverbloemde zwarte kantjes de tand des tijds verrassend goed heeft doorstaan. De plot is niet bijster origineel, maar scenarist Eliot Stannard – in zijn laatste samenwerking met Hitchcock – compenseert dat door voor een stille film ontzettend veel gebeurtenissen samen te proppen in tachtig minuten. Je zou zelfs kunnen stellen dat The Manxman meer plot bevat dan de voorgaande vijf Hitchcocks gecombineerd. De thema’s die aan bod komen – liefde, verraad, vriendschap – zijn bovendien bijzonder Shakespeariaans opgebouwd, waardoor je constant meedrijft op een golf van interessant drama.



Daarenboven toont de crew van de cineast zich eens te meer van zijn beste kant. Cameraman Jack Cox, met wie Hitchcock praktisch zijn ganse stille carrière samenwerkte, schiet verbluffend goede beelden van Cornwall, dat dienst moet doen als het eiland Man. Ondanks de beperkingen van camera's anno 1928 ogen de shots als pareltjes van zwartwitfotografie: doordrongen van detail, met veel aandacht voor licht en schaduw en een uitgekiende kadrage. Ook de montage is bijzonder snedig, waardoor het verhaal uitstekend wordt verteld in louter beelden. Titelkaarten komen dan ook weinig frequent voor. De regie verraadt op het eerste gezicht niet meteen Hitchcocks getouwtrek achter de schermen, maar de aandachtige kijker zal in de combinatie tussen vakmanschap en visuele manipulatie toch de eerste tekenen van auteurschap ontwaren. The Manxman zou zijn negende en laatste stille film zijn en het is maar goed dat geluidsfilm eraan kwam, want zoals evident is in zijn laatste niet-talkie had de cineast de absolute top bereikt als maker van stille films en was er zonder de komst van geluid weinig ruimte voor verdere progressie.

De cast van Hitchcockfilms uit de jaren twintig biedt doorgaans weinig redenen tot discussie. Ofwel zijn de acteurs uniform goed, ofwel leggen ze hun spel er veel te nadrukkelijk bovenop. Gelukkig valt The Manxman in de eerste categorie. Als Pete Quilliam kneedt Carl Brisson een fragiele, eerlijke visser met wie je je makkelijk identificeert en wiens lot je – zeker in de laatste spoel – niet onberoerd laat. Anny Ondra is een knappe verschijning en het is niet moeilijk te geloven dat mannen zouden vechten om haar een hun zijde te scharen. Ondanks enkele bizarre beslissingen van haar karakter weet de actrice altijd haar credibiliteit staande te houden. Als de 'derde hond in het kegelspel' geeft Malcolm Keen de meest ingetogen vertolking, eentje die eerder thuishoort in een talkie dan in een stille film. Alle nevenrollen zijn eveneens prima gecast.

The Manxman is bijgevolg meer dan het einde van een tijdperk. Het is een zeer competente film van een filmmaker die zich beter en beter in zijn vel voelt achter de camera, ook al behandelt hij onderwerpen en genres die niet perfect aansluiten bij zijn voorkeuren. In mogelijkheden om een nochtans cruciaal plotpunt op te helderen, benut hij niet, waardoor The Manxman zich niet kan opwerken tot een absolute topfilm in het oeuvre van de cineast. Het blijft maar zeer de vraag of Hitchcock zich had ontwikkeld als een meester van de cinema mocht de ontwikkeling van de geluidsfilm nog jaren op zich hebben laten wachten, want slechts met behulp van een soundtrack zou hij de basis leggen voor zijn handelsmerk: de gestage opbouw van suspense door zowel visuele als auditieve manipulatie van de kijker. Het visuele aspect heeft hij al uitstekend onder de knie, dat bewijst The Manxman, maar met de komst van geluid zou hij ook het verhaal beter kunnen onderbouwen, iets wat hij in zijn eerste geluidsfilm, Blackmail, al meteen zou bewijzen.



BEELD EN GELUID
Ik heb de kwaliteit van de stille films uit de Hitchcock Originals Collectie al eerder geprezen, maar de beste beeldkwaliteit is ongetwijfeld die van The Manxman. Het mag een wonder heten dat de prent – tachtig jaar oud en geeneens een klassieker – zo weinig grain en beschadigingen bevat. De scherpte is bovendien van een hoog niveau gedurende de ganse looptijd, terwijl het contrast enkel slabakt in nachtelijke sequenties. De soundtrack bestaat naar goede gewoonte uit een adequaat op disk geperste pianocompositie van Xavier Berthelot.

EXTRA'S
De bonussectie bevat enkel een Fotogalerij met tien stills.

CONCLUSIE
Met The Manxman sluit Alfred Hitchcock zijn stille periode in stijl af. De prent is immers een meeslepend melodrama dat duistere passages niet schuwt, een goede cast kan voorleggen en een crew op het toppunt van hun kunnen laat werken. Vast en zeker een oude Hitchcock die meer erkenning verdient! Beeld en geluid zijn bovendien van zeer goede kwaliteit, en de bonussectie bevat een kleine fotogalerij.