SERIE
Intrigerende moordmysteries en een fikse dosis obsessief-compulsieve humor vormen nog steeds de hoofdmoot van de amusante detectivereeks Monk, maar in het vierde seizoen focussen de makers opvallend vaak op de personages zelf en de emotionele band die ze in de loop der jaren met de kijkers hebben opgebouwd. Er wordt in het verleden van de belangrijkste karakters gegraven, relaties met vrienden en familie worden uitgediept en er is een duidelijke evolutie merkbaar in niet enkel Adrian Monk, maar ook in de figuren uit de nevencast. Het mag dus duidelijk zijn dat zelfs een ogenschijnlijk formulegebonden reeks als Monk na meer dan vijftig afleveringen nog steeds spannend, grappig en ontroerend kan zijn, zolang je een creatief team hebt – zowel voor als achter de camera – dat zich vol liefde smijt op de avonturen van uitmuntende doch bevreemdende speurneus.

Seizoen vier gaat nochtans onder een slecht gesternte van start. Aan de eerste twee episodes ligt immers wel een goede premisse ten grondslag, maar eentje die zich erop richt Monk in contact te brengen met een bedreiging van buiten zijn eigen wereld, i.p.v. op het enge wereldbeeld van de detective te focussen. De confrontatie met een andere detective die Monks succes in gedrang brengt, voelt dan ook aan als een oncomfortabel buitenbeetje in de reeks, terwijl de herintrede van Monks broer Ambrose veel minder vonken oplevert dan de eerste keer. Gelukkig gebeurt er een kentering in episode drie, een meesterwerkje van Monkiaans vertellen dat zonder twijfel tot de vijf beste afleveringen van de ganse reeks behoort. En de hoge kwaliteit laat niet af gedurende de rest van het vierde seizoen, met de ene goede episode na de andere. De wisselvalligheid die eerdere seizoenen al eens kenmerkte, blijft dus verrassend afwezig hier, waardoor de vierde reeks wellicht de beste tot op heden genoemd kan worden.

De toevoeging van Natalie Teeger als Monks nieuwe assistente was een – weliswaar door omstandigheden genoodzaakte – riskante zet die in dit seizoen zijn waarde bewijst. Traylor Howard is minder manisch dan Bitty Schram, maar de band tussen haar en Tony Shalhoub is net daarom heel wat closer. De twee staan immers minder diametraal tegenover elkaar, waardoor hun empathie voor elkaar, en bij uitbreiding die van de kijker, een extra dimensie krijgt. Shalhoub is uiteraard weer even goed op dreef als hij dat altijd was. Adrian Monk is een tweede huid voor hem geworden, een perfecte blend tussen acteur en personage. Ook de Emmyjury kon dat blijkbaar appreciëren want Shalhoub kreeg voor dit vierde seizoen al zijn derde prijs als beste komische acteur in een tv-serie, wat hem officieel tot televisieroyalty maakt. ‘Odd couple’ Ted Levine en Jason Gray-Stanford krijgen bovendien elk een aantal afleveringen waarin ze extra karakterlaagjes aan hun personage kunnen toevoegen, hoewel dat in het geval van Gray-Stanford in één sequentie ergerlijk leidt tot het gevreesde acteur-kan-ook-muziek-makensyndroom.

In de moordmysteries blijven de makers schipperen tussen standaard whodunits en afleveringen waarin de moordenaar al in de eerste minuut getoond wordt, maar waarbij de motieven en methodiek achter zijn daden centraal staan. Dat houdt de reeks interessant, verrassend en amusant, ook al kan een beetje ervaren detectivekijker vaak al in de eerste tien minuten een correcte diagnose stellen. Maar hoe gaat het gezegde ook weer? Het is niet het bereiken van de eindebestemming dat belangrijk is, maar de reis die je aflegt om er te geraken. Een credo dat het creatieve team van Monk ongetwijfeld hoog in het vaandel draagt, want als geen ander slagen ze erin een genre dat al lang passé zou moeten zijn 16 afleveringen lang boeiender te houden dan 95 procent van de hedendaagse tv-series.



AFLEVERINGEN
45. Mr. Monk And The Other Detective
Adrien Monk krijgt bij het oplossen van de dubbele moord op een beveiligingsagent en een juwelier concurrentie uit onverwachte hoek. Privé-detective Marty Eels is hem immers steeds een stapje voor in deductief denken, ondanks zijn bijzonder onorthodoxe methodes. Monk dreigt zelfs opzij te worden geschoven door Stottlemeyer en is er dan ook op gebrand om te bewijzen dat Marty Eels vals speelt in zijn detectivewerk.

46. Mr. Monk Goes Home Again
Adriens broer Ambrose nodigt hem op Halloween bij hem thuis uit omdat hun vader na 35 jaar afwezigheid eindelijk weer iets van zich heeft laten horen. Terwijl de broers wachten tot hun vader de deur binnenstapt, berooft een man met Frankensteinmasker de snoep van verklede kinderen in de straat. Monk vermoedt een connectie met een moord bij een warenhuis eerder die dag.

47. Mr. Monk Stays In Bed
Natalie is de laatste die een pizzakoerier levend heeft gezien voor hij vermoord wordt teruggevonden in een steegje. De politie bekommert zich echter nauwelijks om de zaak omdat de verdwijning van een rechter prioriteit krijgt. En dus trek Natalie zelf op onderzoek uit. Zonder Monk. Want die ligt thuis met de griep, ervan overtuigd dat zijn laatste uur ieder moment kan slaan.

48. Mr. Monk Goes To The Office
Wanneer een fiscaal analist wordt aangevallen in zijn parkeergarage gaat Adrian Monk undercover bij zijn firma om uit te zoeken of het een ‘inside job’ was. De detective voelt zich in de hyperordelijke wereld van kantoorhokjes en dossierkasten enorm in zijn sas en hij slaagt er zelfs in vrienden te maken onder het personeel. Natalie valt ondertussen als een blok voor de analist. Maar een drieste moord schuilt om de hoek.

49. Mr. Monk Gets Drunk
Naar jaarlijkse gewoonte trekt Monk naar de Californische wijngaarden om er zijn huwelijksverjaardag te vieren. Hij ontmoet er een opdringerige man wiens bestaan de volgende dag door alle andere gasten in zijn pension ontkend wordt. Heeft de detective een glaasje wijn teveel gedronken of is er meer aan de hand?

50. Mr. Monk And Mrs. Monk
In een eetcafé staat Natalie ineens oog in oog met Trudy, Monks overleden echtgenote. Ze overhoort een gesprek waarin Trudy beweert haar dood geënsceneerd te hebben om haar familie en vrienden te beschermen. Het dilemma is echter of ze Adrian over de ontmoeting moet inlichten. Want net nu lijken zijn compulsieve obsessies aan de beterhand en denkt Stottlemeyer er zelfs aan hem weer tot het korps toe te laten.

51. Mr. Monk Goes To A Wedding
Met tegenzin gaat Natalie naar het huwelijk van haar broer, omdat dit haar confronteert maar haar bazige moeder en kille vader. Gezinspolemieken zijn echter het minste van haar zorgen wanneer haar date Randy Disher moedwillig door een auto overreden wordt en het lijk van de fotograaf in een modderbad gevonden wordt. Adrian Monk moet klaarheid in het mysterie scheppen zonder het huwelijksfeest te verstoren.

52. Mr. Monk And Little Monk
Monk wordt gecontacteerd door een oude humanioravriendin. Haar huishoudster werd immers vermoord en een schilderij in haar woonkamer beklad. Terwijl de detective tracht te achterhalen waarom de moordenaars na hun drieste daad nog de tijd namen om het schilderij met een spuitbus te lijf te gaan, denkt hij terug aan zijn eerste opgeloste misdaad, toen hij nog op de schoolbanken zat.

53. Mr. Monk And The Secret Santa
Een fles porto die kapitein Stottlemeyer ontvangt als kerstcadeau bevat vergif en doodt een van zijn collega’s. Stottlemeyer is ervan overtuigd dat een man die hem enkele maanden eerder beschoot achter de nieuwe aanslag zit. Om deze crimineel op het spoor te komen gaat Monk zelfs zover om in de huid van de Kerstman te kruipen.

54. Mr. Monk Goes To A Fashion Show
Wanneer zijn favoriete keurder van hemden afgeleid wordt door een moordproces tegen haar onschuldige zoon, gooit Adrien Monk zich in de modewereld. Het duurt niet lang vooraleer een model dat meer wist over de zaak ook het tijdige voor het eeuwige verruilt. Monk is ervan overtuigd dat een snibbige modeontwerper de dader is, maar het forensisch bewijs spreekt hem tegen. Natalie tracht ondertussen haar dochter voor een carrière als model te behoeden.

55. Mr. Monk Bumps His Head
Een onguur sujet tracht Monk valse informatie over Trudy’s dood te verkopen, maar de transactie leidt tot een gevecht. Wanneer de detective weer bij zijn positieven komt, bevindt hij zich in een minuscuul stadje in het hartje van de VS en lijdt hij aan geheugenverlies. Maar ook hier kan Monk het speuren niet laten, want als een dienster mysterieus verdwijnt, is hij ervan overtuigd dat er kwaad opzet in het spel is.

56. Mr. Monk And The Captain’s Marriage
Een man wordt vermoord op de vuilnisbelt en de enige getuige is een landloper die spoorloos verdwenen is. Stottlemeyer heeft echter andere katjes te geselen, want een agent insinueert zonder verpinken dat hij een buitenechtelijke relatie met mevrouw Stottlemeyer heeft. De stoppen slaan zodanig door bij de commissaris dat hij in woedetherapie moet gaan. Monk vermoedt ondertussen een link tussen de vuilnisbeltmoord en Stottlemeyers problemen.

57. Mr. Monk And The Big Reward
Er zijn al bijna een maand geen moorden meer gepleegd in San Francisco en dus zitten zowel Monk als Natalie op zwart zaad. Een mogelijke redding komt er in de vorm van een beloning van één miljoen dollar voor het vinden van een gestolen diamant. Die premie trekt echter ook andere speurders aan, die zich in de plaats van zelf een enquête te beginnen achter Adrian Monks karretje spannen, tot diens grote ergernis.

58. Mr. Monk And The Astronaut
Monk is ervan overtuigd dat de schijnbare zelfmoord van een vrouw moord is. Hij weet zelfs wie het heeft gedaan: een gerespecteerde astronaut, een echte Amerikaanse held, wiens reputatie door een nakend boek van de vrouw een stevige deuk zou krijgen. Motief bewijzen vormt dus geen probleem. Wat Monk wel koppijn bezorgt is hoe de astronaut de moord kon plegen terwijl hij op het moment dat de vrouw stierf baantjes rond de Aarde cirkelde.

59. Mr. Monk Goes To The Dentist
Half verdoofd in de tandartsstoel ziet Randy Disher hoe de tandarts en zijn assistente een man vermoorden. Niemand in het korps hecht echter geloof aan zijn verhaal, waardoor Disher een drastische carrièrebeslissing neemt. Ondertussen houdt Monk zich bezig met een overval op een geldtransport waarvan zowel de daders als de buit in velden noch wegen te bespeuren zijn.

60. Mr. Monk Gets Jury Duty
Monk moet zetelen in een volksjury en krijgt meteen zijn elf collega’s tegen zich wanneer hij als enige in de onschuld van de beklaagde gelooft. Terwijl hij tracht hen van zijn geluk te overtuigen, bemerkt hij door het open raam een lijk in een container. En alsof twee zaken tegelijk nog niet voldoende is, beroert ook de uitlevering van een notoire drugshandelaar aan het federale parket stevig de gemoederen.



BEELD EN GELUID
De visuele presentatie van Monk was in de vorige seizoenen vaak een reden tot klagen. Soms speelde een verkeerde aspect ratio de kwaliteit parten, soms een ondermaats contrast en een overdaad aan grain, vaak beide. Deze Franse dvd-uitgave maakt al die kommer en kwel echter in één klap goed. Het beeld wordt gepresenteerd in het correcte 1.78:1-formaat, de kleruen zijn helder, de scherpte uitstekend, het contrast lovenswaardig en de zwartniveaus bijwijlen subliem. De soundtrack bestaat uit een stereospoor dat helder de dialogen weergeeft, maar wel problemen heeft om de mix tussen achtergrondgeluiden, dialogen en muziek correct in te schatten.

EXTRA’S
De bonussectie bevat geen hoorn des overvloeds aan materiaal, maar niettemin enkele interessante featurettes. John Perkins Behind the Scenes (4 min.) schetst in het kort de functie van een politieadviseur op de set en is informatief zonder inzichtvol te zijn. Zeer leerrijk is wél het in twee segmenten opgedeelde The Witing team of Monk (14 min.) waarin eerst in algemene termen en vervolgens a.h.v. aflevering Mr. Monk and the Big Reward het schrijfproces van een aflevering uit de doeken wordt gedaan. Zeker in het licht van de huidige scenaristenstaking in Hollywood is dit een featurette die iedereen gezien moet hebben.

CONCLUSIE
Het vierde seizoen van Monk is wellicht het beste tot nu toe. De afleveringen vertonen een zeer constante hoge kwaliteit, de acteerprestaties zijn goed als steeds en de karakters worden met veel gevoel voor humor verder uitgediept. Nog opmerkelijker is de gigantische sprong voorwaarts in beeldkwaliteit, terwijl het audioniveau ook zonder meer goed blijft. De bonussectie is klein maar fijn.