FILM
Half Nelson is het verhaal van Daniel Dunne (Ryan Gosling), een public schoolleraar met een drugprobleem dat hij niet onder controle krijgt. Hij is niet van het zombieachtige type en hij sleept zich ook niet door het leven als een doodmoeëof hallucinerende junk, nee, Daniel Dunne leeft voor zijn werk en voor zijn studenten en in zijn geschiedenislessen probeert hij het gemengd gezelschap van kinderen uit een kwetsbaar milieu vuistregels mee te geven om straks sterk te staan in het leven. Zijn recept is de dialectiek, een redeneerkunde gebaseerd op het gebruik van tegenstellingen, een Hegeliaans en gewaagd standpunt op een Amerikaanse openbare school waar zelfs de Burgerrechtenbeweging nog altijd een heikel gespreksonderwerp is. Zijn tegenspeelster is de zwarte dertienjarige Drey (Shareeka Epps) die in het basketballteam zit dat Dunne na de schooluren in de gymnastiekzaal van de school klaarstoomt voor een belangrijke match. Hun relatie wordt meer dan een leraar-leerlingcontact wanneer Drey op een avond na de training haar coach uitgeteld op de vloer van het damestoilet aantreft met een cracksigaret en een aansteker in de hand. Er groeit een band tussen de late twintiger en de tiener, geen seksuele, wel eentje die een zekere verstandhouding weerspiegelt. Drey’s privéleven is namelijk ook niet zonder problemen: haar ouders zijn gescheiden en haar moeder komt aan de kost als politievrouw in Brooklyn. Haar vader komt in de film niet ter sprake, maar haar broertje Mike (Collins Pennie) zit in de gevangenis wegens dealen. Om de eindjes aan elkaar te knopen besluit Drey een baantje aan te nemen en Frank (Anthony Mackie), het vriendje van Mike, beweert dat hij haar een veel beter betaalde job kan aanbieden. Tijdens haar eerste koerieropdracht blijkt Daniel Dunne één van haar klanten te zijn…

Eerst het goede nieuws: Ryan Gosling (als Daniel Dunne) en nieuwkomer Shareeka Epps (als Drey) leveren een indrukwekkende prestatie, hij als de zeer goedmenende geschiedenisleraar en basketballcoach die ondanks zijn sluipende verslaving het beste wil voor de tieners in zijn klas en voor Drey – als zielsgenoot – in het bijzonder, ondanks zijn psychische afhankelijkheid, zijn slechte fysieke conditie en zijn ondergraven prestatievermogen; zij als eerder stille maar zeer zelfbewuste en vroeg volwassen tienermeisje in omstandigheden die beslist niet alledaags zijn. Regisseur Ryan Fleck hanteert een handgevoerde camera waardoor hij de beide acteurs heel dicht op de huid zit. Op Drey hoeft hij niet in te zoemen om te tonen wat er in haar omgaat: haar gezichtje is als een open boek en het verraadt constant haar innerlijke bedenkingen of net niet en dan vraag je je als kijker af wat er in dat jonge kroezige kopje omgaat. Daniel Dunne leren we vooral kennen via zijn handen, de wrijvende bewegingen die ze maken over gezicht en ogen, de manier waarop hij ze langs elkaar schuurt, zenuwachtig, hunkerend of omdat hij ten einde raad is en in zichzelf de kracht niet vindt om met zijn druggebruik komaf te maken. Daniel en Drey, het zijn twee totaal verschillende naturen die Ryan Fleck heel mooi in beeld brengt, in hun eigen milieu en vervolgens op school of tijdens het basketballen, zij eerder rustig en in evenwicht, hij immer opgejacht of doodmoe en thuis languit op de bank of in elkaar gekronkeld op een bed zonder beddengoed, een volle asbak op de grond en op een keer z'n huiskat dood op de vloer van de keuken. De situaties zijn stuk voor stuk geloofwaardig en ze vormen een organische eenheid met de realiteit in de straten van Brooklyn anno 2007.



Half Nelson werd eerder als de korte film Gowanys, Brooklyn op het Sundance Film Festival 2004 getoond en regisseur Ryan Fleck en scenarioschrijver Anna Boden mochten er na afloop de Grand Jury Prize mee naar huis nemen. En dat is het slechte nieuws: het oprekken van een kort verhaal naar een lange featurefilm is alleen een haalbare kaart indien er voldoende zinvolle verhaalstof voor handen is om de kijker/toeschouwer - in dit geval - ruim 100 minuten afleiding te bezorgen. Half Nelson is ondanks alle goede bedoelingen in zijn lange vorm een trage film geworden waarin – de eerlijkheid heeft zijn prijs – weinig gebeurt. De scènes van Daniel Dunne met zijn voormalige liefje Rachel (Tina Holmes) die uiteindelijk met een ander trouwt, zijn zedige gefilmde one night stand met een collega en zijn vermoeiende omgang met zijn familieleden dienen ter illustratie van zijn isolement als gevolg van zijn verslaving, maar ze voegen weinig toe aan zijn persoonlijkheid of zijn entente met Drey. Hetzelfde geldt voor de scènes tussen Drey en haar overwerkte moeder, de eerder nietszeggende confrontatie tussen Drey en haar broertje Mike in de gevangenis en de rol die de bevriende dealer Frank in hun leven en uiteindelijk ook in dat van Daniel Dunne zal spelen. Anna Boden stopt een massa zijdelingse verhaaltjes in haar scenario, jammer genoeg werkt ze die maar zeer oppervlakkig uit of levert ze te weinig pakkende informatie om de kijker emotioneel te prikkelen waardoor hun impact beperkt blijft. Een knip van twintig minuten was hier beslist op zijn plaats geweest. Bovendien zit je als kijker al na een klein halfuur met de vraag welke richting dit verhaal uiteindelijk zal uitgaan en na een uur wordt dat min of meer duidelijk: alleen als er een godswonderplus gebeurt – om het met Van Kooten & De Bie te zeggen – krijgt deze film een zinvol einde. Regisseur en scenarioschrijver kiezen evenwel voor een open einde. Dat heeft als voordeel dat de verhaalstof in het beste geval nog een hele tijd na de eindtitels in je hoofd blijft rondspoken. Wie van Half Nelson meer had verwacht, wordt evenwel teleurgesteld.

Minpunten zijn eveneens het mopje knock knock dat een paar keer terugkomt in de film en waaraan ondergetekende zelfs na veel kopbrekens niets grappigs kon ontdekken, de historische beelden over de Burgerrechtenbeweging die alleen echt zinvol zijn voor wie in de jaren '80 of '90 is geboren en een scène op het einde van de film waarin Daniel Dunne met een pleistertje op de lip rondloopt met daarop de Amerikaanse vlag. Het is typisch Amerikaanse humor in wat misschien wel té typisch Amerikaanse situaties zijn die te ver van onze Europese mentaliteit en belevingswereld af staan.

BEELD EN GELUID
Op het vlak van beeld en geluid is er alleen maar goed nieuws te melden. Regisseur Ryan Fleck kiest voor warme kleuren met een lichte voorkeur voor beige en bruin in de binnenopnamen en donkerdere tinten en tegenlicht in de rommelige flat van Dunne. De straatscènes zijn naturel van kleur met vaak overdadig zonlicht. De voortdurend bewegende camera zorgt wel regelmatig voor onscherpe beelden en foute kaderingen maar anderzijds voor een speelse en elastische beeldcompositie. De transfer is zo goed als perfect zonder edge enhancement. Het zwart-witcontrast is in orde en de details zijn scherp afgelijnd. De geluidstrack staat in een Dolby Digital 5.1-versie en presteert verrassend goed, ook al is Half Nelson niet echt een luidruchtige film. De soundtrack zorgt hoofdzakelijk voor een aangename sfeer.



EXTRA'S
Uiteraard de Originele Bioscooptrailer, een moeilijk verstaanbare en niet ondertitelde Commentaartrack van R. Fleck en A. Boden, waarvan het geluid te laag staat ten opzicht van het geluid van de film en die nauwelijks te volgen is wegens de Nederlandse ondertitels die niet uitschakelbaar zijn. Voorts een kleine selectie weinigzeggende Verwijderde Scènes en al even overbodige Uitgebreide Scènes én de Videoclip: Rhymefest - "Wanted" waarop wellicht heel weinig filmliefhebbers zitten te wachten. Een mager beestje dus.

CONCLUSIE
Half Nelson is een film die het vooral goed zal doen bij 13- tot 18-jarigen wegens een uitermate sterke vrouwelijke hoofdrol en een aantrekkelijke, zij het verslaafde geschiedenisleraar waar elke puber op haar tijd voor zou vallen. Jammer genoeg biedt het scenario te weinig sterke punten om ook een volwassen publiek tot op het einde te boeien. In de States was Half Nelson een hype en wereldwijd is de film onder de prijzen bedolven. Daniel Dunne zag de Oscar voor de beste mannelijke hoofdrol echter net aan zijn neus voorbijgaan. Een goede raad: huren vooraleer te kopen.