FILM
Ook al speelt de prent zich af vlak na het einde van de Tweede Wereldoorlog, Bad Day at Black Rock is een onvervalste western die als zoveel andere films in het genre opent met de aankomst per trein van een vreemdeling in een onooglijk stadje in de woestijn. De vreemdeling is oorlogsveteraan John J. Macreedy die hoopt in Black Rock meer info te vergaren over de mysterieuze verdwijning van de Japanner Komoko vier jaar eerder. De lokale bevolking – een stel jonge heethoofden, een dierenarts/begrafenisondernemer, een hulpeloze sheriff, de grootste landeigenaar van de streek, de hotelreceptionist en zijn zus – begroeten Macreedy's vragen echter vijandelijk. Het is duidelijk dat ze een gruwelijk geheim maar al te graag verborgen willen houden. Naarmate de dag vordert, wordt de aangeslagen toon brutaler en ruimen kwade woorden plaats voor drieste daden. Black Rock scheurt uiteen in twee kampen. Slechts één kamp kan als overwinnaar uit de strijd komen. Bloedvergieten is onvermijdelijk.

Het kan geen toeval zijn dat Bad Day at Black Rock net nu op dvd wordt (her-)uitgebracht. De film misstaat immers niet naast de resem met testosteron geïnjecteerde neowesterns die de voorbije maanden in de cinema’s speelden. John Sturges’ productie heeft vooral veel raakvlakken met de meest recente oscartriomfator No Country for Old Men. Net zoals in die film staat namelijk het morele verval van een nieuwe generatie woestijnbewoners centraal en is er een man op leeftijd nodig – in Bad Day oorlogsveteraan Spencer Tracy, in No Country sheriff Tommy Lee Jones – om de tragiek van dat verval een stem te geven. Toch verschillen beide films sterk in toon en stijl, waarbij Bad Day at Black Rock vooral een kind van het studiotijdperk in Hollywood is, waarin het casten van grote sterren en het gebruik van widescreen en Eastmancolor een kleinschalige psychologisch drama nagenoeg onmogelijk maakten.

De minimalistische route was wellicht een beter pad geweest voor de prent. Bad Day at Black Rock klinkt niet alleen als de titel van een exploitatiefilm op B-niveau, ook de plot is duister, ongemakkelijk en confronterend. Zelfs de lengte – slechts 79 minuten – verraadt een kleinschaligheid die haaks staat op de in zon gedrenkte breedbeeldlandschappen van de film. Het is bijgevolg maar logisch dat Bad Day de verwarring over wat de prent is – western of modern drama, prestige- of B-film – overdraagt op een kijker die op den duur ook niet meer weet van welk hout pijlen te maken. Was het verdienstelijke scenario beter tot zijn recht gekomen in een zwart-witte Academy ratio zonder een grote sterrencast? Ik durf te beweren van wel, aangezien stijl en inhoud dan een onbreekbaar pact hadden gesloten om het publiek zowel te entertainen als reële angst aan te jagen.



Als we die discussie even laten voor wat ze is, kan je de filmmakers echter weinig verwijten. Aan het roer van de productie stond John Sturges die hiermee zijn grote doorbraak kende. De regisseur heeft vak geleerd in een dozijn goedkope B-westerns maar zijn visuele stijl komt pas tot zijn recht met behulp van widescreen en kleurenfilm. Zelden noemt iemand Sturges meer dan een gedreven vakman maar hij verdient meer lof dan dat. Geen enkele filmmaker (op David Lean na misschien) gebruikte immers beter de mogelijkheden van widescreen, zowel in het contrast tussen de nietige mens en zijn omgeving als in standaard babbelscènes tussen twee protagonisten. Bad Day at Black Rock zou visueel dan ook een blauwdruk worden voor latere successen als The Magnificent Seven en The Great Escape.

Naast een meester der techniek was Sturges bovendien een uitmuntende acteursregisseur. Ook in Bad Day verzamelt hij een ensemblecast om trots op te zijn. Specer Tracy is de spil van het verhaal en bewijst zich nogmaals als een van de allergrootsten in zijn vak. Tracy kan bovendien slechts met één arm acteren (zijn personage heeft één lamme arm) wat mystiek toevoegt en kunde vergt. Robert Ryan is eveneens goed op dreef als de belangrijkste antagonist, hoewel de rol wat meer diepgang had mogen hebben. Veteranen Walter Brennan en Dean Jagger zetten een melancholische dokter en sheriff neer, terwijl jonge snaken Lee Marvin en Ernest Borgnine de eerste stappen naar een lange carrière zetten. Het enige tegengewicht voor alle testosteron is Anne Francis wier personage door de scenarist dan nog met een misogyn oog bekeken wordt.

De tijd is niet mild geweest voor Bad Day at Black Rock. Het tempo van de prent ligt bijvoorbeeld te traag voor een modern publiek en de confronterende acteerstijl zal sommigen in de ban houden maar anderen afstoten. Het psychologische drama dat de kern van het verhaal vormt, intrigeert gelukkig ook nog anno 2008, ook al zou de uitwerking nu heel wat harder en zwartgalliger zijn. In zijn tijd kon Bad Day op bijval rekenen bij zowel het publiek als de critici en de film kreeg zelfs drie oscarnominaties – voor regie, scenario en protagonist Tracy. Vandaag hoeven superlatieven niet meer uit de kast te worden gehaald en zijn het eerder visuele degelijkheid en de moed om een moeilijk thema aan te snijden die lof verdienen dan de algemene kwaliteit van de film. Als je echter de invloed meerekent die de prent ontegensprekelijk heeft gehad op moderne klassiekers als No Country for Old Men moet je Bad Day at Black Rock toch een onmisbare film noemen.



BEELD EN GELUID
In lijn met de locatie en de sfeer van de prent is het maar passend dat de dvd-transfer stoffig oogt. Dit houdt echter in dat de kleuren er maar dof uitzien en dat de scherpte nimmer een optimaal niveau bereikt. Ook de te grijzige zwarttinten lijden hieronder. De scènes die volgens het nuit américaineprincipe werden gedraaid komen evenmin goed uit de verf. Printbeschadingen en grain zijn afwezig en dat is een positief punt voor een transfer die over het algemeen toch onderscheiding verdient. De soundtrack bestaat uit het originele surroundspoor dat weinig last heeft van ouderdomsverschijnselen.

EXTRA’S
Een overvloed aan extra’s bevat de schijf niet. Naast een Trailer (3 min.) bevat de dvd ook een verhelderend Audiocommentaar door filmdocent Dana Polan. Zijn opmerkingen geven een historisch en subtextueel inzicht in de prent dat het respect voor Bad Day at Black Rock enkel maar zal aanwakkeren.

CONCLUSIE
Bad Day at Black Rock is een anachronistische western die duistere thema’s aansnijdt en kan uitpakken met een sterrencast en het talent van een onderschatte regisseur. De beperkingen van het studiosysteem halen helaas de angel uit het verhaal en maken dat de prent een halve eeuw later gedateerd overkomt. Beeld en geluid verdienen onderscheiding, het hoogtepunt van de minimale bonussectie is een informatief audiocommentaar.