FILM
Hoewel er een hoop fictieve elementen aan werden toegevoegd, is het verhaal van A Guide To Recognizing Your Saints grotendeels autobiografisch. Regisseur Dito Montiel goot zijn ervaringen over het opgroeien in de probleemwijk Astoria in Queens eerder al in boekvorm en adapteerde zelf zijn roman tot een filmscript. Het resultaat is een prent die uitstekend de sfeer evoqueert van een broeierige New Yorkse zomer, jeugddelinquentie bekijkt met het oog van een insider en talloze fascinerende karakters ten tonele voert. Pogingen om een conventionele wraakplot te gebruiken als stuwende kracht voor het verhaal bereiken niet altijd het gewenste effect, maar de persoonlijke en artistieke visie van Montiel sleurt je niettemin door de zwakkere passages.

De film opent met een telefoontje van Dito’s moeder. Ze vraagt haar zoon voor het eerst in vijftien jaar een bezoek te brengen aan de wijk van zijn jeugd omdat zijn vader ernstig ziek is. De terugkeer naar Astoria roept bitterzoete herinneringen op aan een paar snikhete weken in 1986 toen Dito en zijn vrienden voorgoed hun jeugd achter zich lieten en de stap naar volwassenheid zetten. De eerste grote liefde, de tragische dood van een kameraad, de eerste barsten in een onbreekbare band tussen boezemvrienden: het bleken allemaal puzzelstukjes die Dito’s karakter vorm gaven. Worstelend met zijn herinneringen wordt Dito geconfronteerd met de mensen die hij achterliet in de nadagen van die broeierige zomer op het moment dat ze hem het hardst nodig hadden.

De verhouding tussen heden en flashbacks helt in A Guide To Recognizing Your Saints stevig over naar het laatste. Dat is positief omdat de flashbacks veruit de interessantste nevenpersonages opvoeren en een treffende nostalgische blik werpen op het New York van 1986. Anderzijds vermindert dit de impact van de raamvertelling die meer dan eens louter een structurele functie heeft i.p.v. een emotionele. De band tussen heden en verleden die Montiel als leitmotiv tracht te gebruiken, is daardoor minder helder dan hij zou moeten zijn. Ook merk je dat de cineast zijn verhaal al te netjes in geijkte patronen wil duwen. Voor wat in essentie een ensemblefilm is, focust hij te fel op één verhaallijn en negeert hij intrigerende nevenplots en –personages. Voor de gemiddelde filmliefhebber maakt dat A Guide To Recognizing Your Saints een stuk toegankelijker, maar wie iets verder kijkt, ziet dat de fascinerende mogelijkheden die het autobiografische verhaal bood niet optimaal benut werden.



Montiel, die eerst carrière maakte in punkbandjes, vervolgens als schrijver aan de kost kwam en met deze prent voor het eerst plaatsneemt achter de camera, is desondanks een natuurtalent. Hij bezondigt zich nog iets te vaak aan visuele en structurele gimmicks, maar de wijze waarop hij sfeer en drama vermengt tot een explosieve cocktail doet vermoeden dat hij veel in zijn mars heeft. Misschien heeft het feit dat hij zich omringde met bekwame vakmensen daar iets mee te maken – de prent werd gemonteerd door Christopher Tellefsen, de cinematografie is het werk van Eric Gautier – maar Montiel persoonlijke stem klinkt eveneens door. De soundtrack staat bovendien vol met eightiesdeuntjes waaronder enkele onverwachte nummers in een film die rauwheid uitstraalt. Zo speelt Gerry Rafferty’s Baker Street een hoofdrol in de belangrijkste scène van de prent, met een verrassend goede symbiose tussen beeld en muziek.

De grootste troef van A Guide To Recognizing Your Saints is echter de fenomenale cast. Het ensemble werd op Sundance 2006 terecht bekroond met een prijs. De eclectische mix tussen jong talent en veteranen werkt namelijk perfect. Robert Downey Jr. is klasse als altijd in de rol van de volwassen Dito, hoewel hij minder in de film voorkomt dan zijn top billing laat vermoeden. De jonge Dito wordt met verve vertolkt door Spielbergprotégé Shia LaBeouf. Ook de hereniging van Bullets over Broadwaysterren Chazz Palminteri en Dianne Wiest levert vonken op, terwijl Rosario Dawson in een veredelde cameo laat zien dat ze naast een wonderbaarlijke schoonheid ook een verdomd goede actrice is. De twee meest in het oog springende vertolkingen zijn echter die van Channing Tatum en Melonie Diaz. Tatum bevestigt met iedere nieuwe rol die hij aanneemt dat hij wel eens zou kunnen uitgroeien tot de Jimmy Dean van zijn generatie, terwijl de bijna verlegen eerlijkheid en goede inborst van Melonie Diaz de grootste emotionele punch oplevert. In een miniem rolletje laat ook ouwe getrouwe Eric Roberts een grootse indruk.

In A Guide To Recognizing Your Saints neemt regisseur Dito Montiel soms wat te veel hooi op zijn vork waardoor zijn film ten prooi valt aan de tekortkomingen van menige debuutfilm. Daar staat tegenover dat de authentieke sfeer, de gebalde dynamiek en de vonken tussen de castleden ervoor zorgen dat de film zelden verveelt. De toekomst zal nog moeten uitwijzen of cineast Montiel meer goede verhalen uit zijn mouw kan schudden of dat A Guide To Recognizing Your Saints zijn enige ware artistieke ei is. Op basis van wat hij in zijn debuutprent bewijst, kan hij zich echter nu al een beloftevolle regisseur noemen.



BEELD EN GELUID
Zowel beeld als geluid worden mooi weergegeven op de disk zonder een woweffect te creëren. Scherpte en kleurenweergave zijn prima in de visuele presentatie, maar in de duistere scènes is het contrast niet altijd even degelijk en duikt er ook grain op. Op auditief vlak heb je de keuze tussen een DTS-spoor en een DD 5.1-track. Beide klinken oerdegelijk, dynamisch en helder. Omdat het grootse deel van de film dialoogcentrisch is worden de achterste boxen zelden extensief aan het werk gezet.

EXTRA’S
Naast een Trailer (2 min.) voor de hoofdfilm en een trio Cross-Promotionele Trailers bevat de schijf geen extra’s, hoewel de regio 1-versie o.a. een audiocommentaar, making of en verwijderde scènes aanbiedt.

CONCLUSIE
A Guide To Recognizing Your Saints is een zeer persoonlijke film die toch in staat is een ruim publiek te bereiken. Niet alle aspecten van het scenario zijn even geslaagd, maar een uitstekende cast en prima technische bijdragen vergoelijken veel. Beeld en geluid zijn kwalitatief dik in orde, maar de bonussectie is een scheet in een fles.