De voormalige senator van de staat Illinois, Barack Obama, is sinds 20 januari 2009 de 44ste president van de Verenigde Staten. Hij werd geboren op Hawaii uit een Keniaanse vader en een Amerikaanse moeder die elkaar er aan de universiteit leerden kennen. Het huwelijk hield slechts twee jaar stand en mevrouw Obama hertrouwde later met een Indonesiër, waardoor haar zoon z’n jeugd grotendeels in Azië sleet. Later stuurde ze hem naar z’n grootouders op Hawaii om hogere studies aan te vatten. Barack Obama was een briljante student, maar hij was zwart, en in de jaren zestig in Amerika was dat een nadeel, want het land ging gebukt onder de nasleep van de slavenhandel (eerste helft 19de eeuw) en de rassendiscriminatie die vooral in de zuidelijke staten regelmatig zou opflakkeren onder impuls van de Ku Klux Klan, een verzameling van blanke verenigingen die er alles aan deden om zwarten en kleurlingen via terreurdaden en moordpartijen te dwarsboomden in hun legitieme strijd voor gelijke rechten. Maar Obama liet zich niet van de wijs brengen. Hij studeerde aan de Columbia University en aan de prestigieuze Harvard Law School, liet zich opmerken door zijn engagement voor de armen in Chicago en werd in 1997 tot senator gekozen in Illinois. In 2004 werd hij lid van de Amerikaanse Senaat en dat bleef hij tot halfweg november 2008 toen hij de slag om het presidentschap won van de republikein kandidaat John McCaine.

 
 
 

De bijna een uur durende documentaire Barack Obama – Yes We Can vertelt u alles over de afkomst van de magere en slanke zwarte man vanaf z’n geboorte op Hawaii, over z’n verblijf in Indonesië met zijn moeder en z’n stiefvader, z’n tienerjaren bij z’n grootouders, de voorzichtige aanzetten tot een carrière als senator en volksvertegenwoordiger en uiteindelijk z’n kandidatuur voor het presidentschap, z’n strijd met Hillary Clinton omtrent de democratische nominatie en z’n titanenstrijd met John McCain met als inzet het presidentsschap. Het betreft hier een Amerikaanse documentaire en dat betekent dat u de typische Amerikaanse aanpak en het Amerikaans commentaar voor lief moet nemen, maar niettemin vult deze film in grote trekken de gaten in de biografie van de illustere onbekende die in minder dan twee jaar uitgroeide tot één van de bekendste hedendaagse figuren op de planeet.

 

De documentaire bevat foto’s van Obama en zijn familieleden uit zijn jeugd, uit zijn beginperiode als politicus in Chicago, met af en toe een kort videofragment dat dateert van vóór zijn kandidaatstelling voor de democratische nominatie, maar meestal is het commentaar afgedekt met recenter beeld, gemaakt tijdens z’n verkiezingstournee en geïllustreerd met korte fragmenten uit de toespraken. Wat opvalt is de enorme bijval die hij vanaf het begin geniet. Waar Obama ook verschijnt, hij heeft het publiek -  grotendeels zwarten, maar naderhand ook steeds meer blanken - meteen op z’n hand. Zo zien we hem op een meeting ten voordele van John Kerry, die in 2004 de handschoen opnam tegen George W. Bush jr., maar het was uiteindelijk Obama zelf die de meeste aandacht trok. Geen wonder dus dat hij in 2006 in de Amerikaanse Senaat werd bestempeld als elfde invloedrijkste politicus in de Verenigde Staten. Bovendien was Obama een harde werker, nam hij duidelijk standpunten in, o.a. tegen de oorlog in Irak, en stopte hij zijn afkeer voor het beleid van de regering Bush niet onder stoelen of banken. Z’n grote kracht – naast z’n onverwoestbare werkdrift – is beslist z’n groot redenaarschap: als Barack Obama een toespraak geeft, dan wordt er geluisterd, want hij wijst de pijnpunten aan, maar hij zegt er ook meteen bij dat de weg lang zal zijn en dat iedereen zijn steentje bij zal moeten dragen. De documentaire besluit met uittreksels uit de overwinningstoespraak van de president elect op 5 november 2008 en zelfs als ie maar de helft uitvoert van wat hij in die redevoering belooft, dan nog wordt Amerika in de komende jaren een ander land, want voor het eerst in bijna een decennium hebben de Amerikanen weer hoop.

De kwaliteit van het beeld is wisselvallig omdat het materiaal uit diverse bronnen afkomstig is. Er is footage over het leven op Hawaii en in Indonesië in zwart-wit, er zijn beelden gebruikt uit oudere reportages, nieuwe en recente opnamen (interviews), er zijn Amerikaans journaalbeelden met een grove korrel en er is uiteraard de opname van de overwinningstoespraak. Die laatste is van uitstekende kwaliteit gezien de omstandigheden (liveregistratie).

Het geluid bestaat overwegend uit commentaar (met Nederlandse ondertitels) en af en toe toegevoegde muziek onder het stomme beeldmateriaal.

Heel veel extra’s op deze dvd voor een totale lengte van meer dan 60 minuten. De samenstellers hebben gelukkig de complete Overwinningsspeech van Barack Obama op deze drager gezet. De president elect spreekt ruim 20 minuten, zonder ook maar één keer op z’n papiertje te kijken. Ter afwisseling tonen de camera’s beelden uit de zaal: Oprah Winfrey die tussen het publiek staat, stralende blanke Obama-aanhangers, huilende zwarte meisjes en Jesse Jackson met tranen in de ogen, want ook zijn droom komt na 40 jaar uit. Korter, zo’n acht minuten, duurt de Concessiespeech van John McCain, diezelfde avond voor een veel kleiner en ontgoocheld publiek: hun kandidaat heeft het niet gehaald. Maar McCain is sportief en erkent de overmacht van Obama en belooft samenwerking om van Amerika een beter land te maken voor alle Amerikanen. In de korte reportage Hillary & Bill Clinton wordt een portret geschetst van het presidentschap van Clinton. Vooral de seksschandalen komen aan bod. Het meest memorabele blijft altijd het langst hangen. Voorts de beslissing om Hillary klaar te stomen voor de democratisch nominatie van 2008, waarmee ze de eerste vrouwelijke president van de V.S. zou worden. In de andere vrij korte reportage Zwarte Burgerrechten in de U.S.A. komen een aantal zwarte politici en voorvechters aan bod die zich na de Burgeroorlog ingezet hebben voor de goede zaak. Malcolm X is er niet bij, dat zou wellicht verkeerd vallen bij blank Amerika.   

 
 
 

Gevaren die kleven aan het worden van President is kort, maar verrassend. De kijker krijgt een overzicht van de aanslagen die op sommigen van de 43 presidenten is gepleegd in het verleden. Ook in de 19de eeuw joeg men wel eens een president over de kling en sinds het begin van de 20ste eeuw neemt het aantal aanslagen spectaculair toe. Best bekend is uiteraard de dodelijke aanslag op J.F. Kennedy in Dallas in de jaren zestig. Maar verrassend genoeg kregen alle presidenten na hem af te rekenen met aanslagen op hun leven. Gelukkig nooit met veel erg, maar sinds de bijna fatale kogel voor Ronald Reagan, staat de president bij publieke toespraken netjes achter kogelvrij glas, ook Obama tijdens zijn overwinningspeech, al is dat alleen te merken wanneer de camera’s hem op de rug filmen. Kennedy vs Nixon en Ken uw Kandidaat illustreren twee opmerkelijke presidentsverkiezingen, de meest interessante is die tussen (op dat moment) vice-president Richard Nixon (republikein) en J.F. Kennedy, democraat, vier jaar jonger dan zijn rivaal en katholiek. Tegen alle verwachtingen in wint Kennedy, mede omdat hij op het nieuwe medium televisie zijn tegenstrever niet alleen fysiek, maar ook met het woord domineert. Nixon zal nog acht jaar op zijn grote kans wachten.

 

Black Power gunt de kijker een blik op de achterstelling van zwarten in de Amerikaanse maatschappij, de oppositie van het zuiden tegen het verbeteren van hun politieke en sociale positie. In het zuiden wordt een vorm van Apartheid ingevoerd, maar in het noorden dringen zwarten druppelsgewijs door tot machtsposities. In de jaren zestig komen de zwarten massaal op straat en eisen gelijke rechten. Eind jaren zestig neemt Lyndon B. Johnson de African-American Robert Wheeler in zijn kabinet op als Secretary of Housing en Urban Development. Daarna gaat het snel met Colin Powell (Secretary of State) en zijn opvolgster Condaleezza Rice, de eerste zwarte vrouw die deze positie bekleed. Ondertussen zitten duizenden zwarte afgevaardigden in gemeenteraden, state senates en in het Amerikaanse Congres. Beroemde campagnes schenkt aandacht aan de campagnes van Herbert Hoover in 1932, net na de grote depressie en het verbod op alcohol en aan die van Franklin D. Roosevelt, de man achter de New Deal om de Amerikaans economie uit het moeras te trekken. Dwight D. Eisenhower kwam in 1952 aan de macht en werd geconfronteerd met de Koude Oorlog; Reagan wipte Jimmy Carter na de gijzeling van Amerikaans ambassadepersoneel in Teheran en een mislukte bevrijdingsoperatie. Presidentsvrouwen gaat over de belangrijke rol van de echtgenoten van presidenten. Aan bod komen o.a. Jacky Kennedy, Rosalynn Carter, Nancy Reagan, Hillary Clinton en Laura Bush.

Deze dvd bevat een lange biografische documentaire over Brack Obama waarin verslag uitgebracht wordt over zijn opgang in de Amerikaanse politiek, zijn overwinning in november 2008, plus een overzicht van de zwarte strijd voor burgerrechten, een portret van de gevaarlijkste job in de wereld en een overzicht van de presidentschappen uit de voorbije 40 jaar. Houdt u er wel rekening mee dat alleen de documentaire over Barack Obama Nederlands ondertiteld is. De extra’s zijn dat niet, maar gezien het eenvoudige taalgebruik volstaat een minimale kennis van het Engels om de korte reportages te volgen. Tenzij u de boeken van en over Barack Obama straks in uw boodschappenmandje legt, is dit (voorlopig) de enige dvd over de 44ste president van de Verenigde Staten.