FILM
In 1953, vlak na de tweede wereldoorlog, overheerste in de media een sterke beeldvorming van het archetype model-huisvrouw waar feministen vandaag hun haren ten berge zouden rijzen. Neem nu Wellesley College; de school is een lam excuus om meisjes ook een opleiding te geven, terwijl van hen niet meer of minder verwacht wordt (maar vooral niet méér) dan dat ze slagen in huishoudkunde en blijven glimlachen. Voorstanders zouden zeggen dat het een vooruitgang is tegenover het tijdperk waarin meisjes helemaal géén opleiding kregen, maar face it, Wellesley is gewoon een kweekvijver waar de échte studenten (de jongens dus) hun bruid maar voor het uitkiezen hebben, zelfs al gaat het om laatstejaars, en van de meisjes wordt verwacht dat ze netjes in de pas lopen, en vooral hun man steunen in hun carrière. En, ongelofelijk maar waar, het zit er vol met strebers van de ergste soort. Wat de school bezielde om een "radicaal" als Katherine Watson (Julia Roberts) aan te nemen als de nieuwe lerares kunst, zullen we nooit weten, maar juffrouw Watson is niet getrouwd (schande!), al dertig (nog grotere schande!!!), en dat zou de brave meisjes wel eens op slechte ideeën kunnen brengen. Bijvoorbeeld dat een vrouw perfect gelukkig kan zijn zónder te trouwen. Maar wat is geluk? Voor Elizabeth Warren (Kirsten Dunst), de dochter van de directrice (Donna Mitchell) draagt het geluk de naam Spencer Jones (Jordan Bridges), en als dochter van de directrice moet zij toch wel als eerste trouwen. Elizabeth is echter een kreng van een wijf, die niets liever doet dan leraars verklikken omdat ze de leerlingen voorbehoedsmiddelen geven, huwelijken arrangeren voor haar klasgenoten, en vooral juffrouw Watson tegen de haren in strijken. En al ziende is ze blind voor het feit dat haar kersverse echtgenoot haar horens zet als van een redelijk volwassen eland.

Elizabeths beste vriendin, Joan (Julia Stiles), lijkt een stille hoop te koesteren om ooit rechten te kunnen gaan studeren, en Katherine Watson heeft de nodige connecties om haar aan een aanvraagformulier voor Yale te helpen. Voor haar aanstaande echtgenoot, Tommy (Topher Grace), is de realiteitsgraad van een dergelijke wens praktisch nul, want hoe kan zijn aanstaande een studie in de rechten nu combineren met alle dagen om vijf uur het eten op tafel te hebben? Giselle (Maggie Gyllenhaal) neukt er dan weer op los dat het een lieve lust is, met een bijzondere voorliefde voor oudere mannen, vooral als ze leerkracht Italiaans zijn zoals Bill Dunbar (Dominic West). Katherine heeft echter aan Bill te kennen gegeven dat ze wel wat met hem wil beginnen, op één voorwaarde: hij moet in de toekomst van de studentes afblijven. En Connie (Ginnifer Goodwin) wacht maar tevergeefs op haar prins op het witte paard, en laat zich door Elizabeth in het hoofd praten dat haar geliefde al met iemand anders verloofd is. Al ziet die prins in dit geval er eerder uit als een dork, en zou hij ongetwijfeld kwalificeren voor computernerd, ware het niet dat er in 1953 geen computers op de scholen waren. De tradities van Wellesley College staan echter haaks op het vrijdenken van Katherine Watson, en het ziet er hoe langer hoe meer uit dat er geen verlenging van haar mandaat meer inzit. Maar is dat wat Katherine echt wil?

Aah, college-films. Robin Williams deed het met poëzie (Dead Poets Society), Richard Dreyfuss met muziek (Mr. Holland's Opus), Edward James Olmos met wiskunde (Stand And Deliver), Kevin Kline met Latijn en Grieks (The Emperor's Club), Hilary Swank met Engels (Freedom Writers) en Michelle Pfeiffer met vuile praat te verkopen (Dangerous Minds). En nu is het dus de beurt aan de combinatie Julia Roberts/kunstgeschiedenis. Fan van mevrouw Roberts zullen we echter nooit worden, maar regisseur Mike Newell doet wel de moeite om, door het geheel te kaderen in de opkomst van de emancipatiebeweging van de jaren '50, een aparte invalshoek aan zijn film mee te geven. Na Four Weddings And A Funeral weten we al dat Newell goed is in het maken van ensemblefilms, en het siert hem dat hij de screen time evenredig verdeelt tussen Julia Roberts, Kirsten Dunst, Julia Stiles, de voortreffelijke Maggie Gyllenhall en nog enkele anderen. Het plaatje van de inspirerende leerkracht die de leerlingen zichzelf laat overstijgen begint intussen wel een paar barsten te vertonen, en af en toe worden er in de film alleen maar een paar goedkope boutades afgekakeld over hoe neig het toch wel is om voor jezelf na te denken en voor jezelf beslissingen te nemen. Du-uh! De film beschikt wel over de nodige setting en het typische sfeertje dat bij dit genre films meestal de balans in de positieve richting doet overslaan: een strenge directrice waar niet mee te praten valt, een paar moeilijke ouders die denken dat de school hun persoonlijke eigendom is en alle fouten in hun eigen manier van opvoeden denken af te kunnen schuiven op de goedbedoelende leerkracht, natuurlijk ook ergens een onbereikbare love interest voor het hoofdpersonage, die moet kiezen tussen haar hart voor haar geliefde en dat voor haar leerlingen... Wat een film als pakweg Dead Poets Society wél heeft en deze film niet, zijn de existentiële trauma's van de kinderen die de verwachtingen van hun ouders niet inlossen; die zijn voor de gelegenheid verkapt tot een light-versie, en dat heeft de emotionele impact en het inlevingsvermogen dat je als kijker voor de hoofdpersonages zou moeten voelen, geen goed gedaan. Mona Lisa Smile is zeker geen topper in zijn genre, maar alleszins een zeer bekijkbaar geheel, dat misschien net iets te lang duurt om helemaal te blijven boeien, maar toch met een zekere oprechtheid gebracht wordt. Vergeleken met goedkope prut als America's Sweethearts, My Best Friend's Wedding of andere Runaway Brides, komt la Roberts bovendien uit een zeer diep dal gekropen, wat als een compliment bedoeld is, maar de weg naar de top is nog zeer lang.

BEELD EN GELUID
Sony heeft een goede reputatie hoog te houden met haar Blu-raytransfers, en Mona Lisa Smile is niet van die aard om die reputatie te schaden. Zonder echt uit de middelmaat te springen met gelikte SFX of wilde montages is Mona Lisa Smile een mooi voorbeeld van hoe een op klassieke leest geschoeide film toch kan profiteren van een mooie scherpe transfer. De shots waarin de gebouwen van het Wellesley College in beeld komen hebben goeie diepte en laten veel details op de architectuur zien. De kleuren zijn stabiel en ogen realistisch. Het beeld wordt ook nergens te soft, het contrastniveau wordt aangehouden. D'r zijn geen voor de hand liggende fouten te bespeuren; alleen een milde grain is constant aanwezig, maar deze werkt niet storend. De klemtoon bij de Dolby TrueHD 5.1-track ligt voornamelijk op de frontspeakers, en qua surrounds valt er, uiteraard omwille van de aard van de film zelf, niet veel te beleven. De muziekscore van Rachel Portman komt er wel goed door tot haar recht.

EXTRA'S
De extra's zijn essentieel een herneming van de dvd. Helaas, want het aanbod is maar aan de beperkte kant, en bestaat voornamelijk uit drie korte documentaires. In de eerste, "Art Forum" (7 min.) mogen enkele van de hoofdrolspelers eens hun mening spuien over kunst in het algemeen en die in de film in het bijzonder. Ons oordeel: zeven minuten tijdverlies. Als ik wil weten van welke schilderijen Kirsten Dunst het meest houdt, koop ik de Dag Allemaal wel. De tweede documentaire "College Then and Now" (15 min.) is eerder een aangedikt making of-document waarbij de makers van de film, mogelijk onder de invloed van hallucinogenen, mogen komen zeggen hoe geweldig het toch wel is dat vrouwen tegenwoordig meer mogelijkheden hebben om te studeren dan in de jaren '50. Dat is mooi om te weten, maar een kwartier daarvoor uittrekken is overkill. En de derde documentaire "What Women Wanted: 1953" (11 min.) gaat nog eens elf minuten op hetzelfde toontje door, alhoewel er ook een paar interessante opmerkingen vallen over hoe de producenten hun best hebben gedaan om de sfeer van de jaren '50 zo accuraat mogelijk te behandelen. En dan hebben we het interessantste wel gehad. We krijgen nog een videoclip van Elton "waar is mijn bril?" John, die hoopt middels deze film enkele exemplaren van zijn nieuwe single The Heart Of Every Girl te slijten, een slew trailers, en een BD-Live optie. Ons oordeel: we missen zeer een commentaartrack van de regisseur voor deze film, en wat substantiëlere achergrondinformatie. Een voldoende kunnen we net niet uitreiken.

CONCLUSIE
Mona Lisa Smile is een gedegen drama, beter dan het gemiddelde, maar ook weer niet zó goed. De technische kwaliteit van de Blu-ray is ruim voldoende, overstijgt die van de dvd, maar de extra's hadden gerust meer mogen zijn.