Regie: Jeremy Podeswa, Colm McCarthy, Ciarán Donnelly, Dearbhla Walsh, Jon Amiel
Met: Jonathan Rhys Meyers, Henry Cavill, Natalie Dormer, Nick Dunning, Maria Doyle Kennedy, James Frain, Jamie Thomas King, Peter O'Toole, Jeremy Northam
SERIE
Het Engelse koninkrijk davert op zijn grondvesten. Nu zijn belangrijkste tegenstander, kardinaal Wolsey, uit de weg is geruimd, meent koning Hendrik VIII (Jonathan Rhys Meyers) zich eindelijk van het juk van de kerk te kunnen ontdoen, en met zijn maîtresse Anne Boleyn (Natalie Dormer) te kunnen trouwen. De beslissing om zijn eerste huwelijk met Catharina van Aragon (Maria Doyle Kennedy) te laten ontbinden is nog altijd niet geratificeerd, en om de boel een beetje in een stroomversnelling te brengen, trekt Henry het kerkelijk gezag in Engeland naar zich toe, en benoemt een nieuwe aartsbisschop in Canterbury, Thomas Cranmer (Hans Matheson), die zo snel mogelijk een nieuwe wind moet laten waaien, en vooral zonder enige vorm van kritiek naar de pijpen van de koning moet dansen. Van dan af gaat het heel snel: Catharina wordt van het hof verbannen, hun dochter Mary (Sarah Bolger) wordt als bastaard bestempeld, en bij nacht en ontij, met enkel een handjevol getuigen, geeft de koning zijn jawoord aan Anne, de persoon die zijn tegenstanders liefdevol betitelen als "de koninklijke hoer", alvorens haar met veel bravoure tot nieuwe koningin te kronen. Een echte queen of the people zal ze wel niet worden, want het volk moet bijna met stokken naar de ceremonie gedreven worden. Vooral de verbanning van Catharina zet in katholieke kringen veel kwaad bloed, en Paus Paulus III (Peter O'Toole) dreigt zelfs openlijk met excommunicatie. Eén en ander heeft op Henry het compleet tegengesteld effect: hij ziet het als zijn nieuwe missie om de bevolking verplicht te bekeren tot een nieuw geloof waarin de aflatenhandel en de archaïsche Latijnse missen van de Heilige Stoel in de ban worden gedaan. De architect van dit alles is Henry's eerste minister Cromwell (James Frain), die ook nog eens van de gelegenheid profiteert om de rijke kloosterordes danig intens te pluimen en hun bezittingen in de immer diepere gaten vertonende Engelse schatkist te storten.
Henry eist bovendien dat iedereen die voortaan nog een positie van betekenis aan het Engelse hof wil bekleden, een onvoorwaardelijke eed van trouw moet zweren waarin hij of zij belooft dat het gezag van de koning onder alle omstandigheden voorrang heeft op dat van de kerk. De eed zorgt echter bij sommigen voor een gewetensconflict, want de paus heeft uitgevaardigd dat al wie de eed zweert, daarmee een enkel ticketje naar het vagevuur bestelt. Eén van de koppigste tegenstanders is Henry's voormalige adviseur, Thomas More (Jeremy Northam), die nochtans persoonlijk gezworen heeft de koning nooit in het openbaar tegen te spreken, en die de vorst in het verleden meer dan eens uit penibele situaties heeft weten te redden. Maar hij kan het niet in overeenstemming brengen met zijn geweten om te zweren, en zijn koppigheid kost hem een ereplaatsje op het schavot. Ook blijft een handjevol dienaars trouw zweren aan de oude, van haar titel ontdane koningin, en met het actieve medeweten van de Heilige Stoel worden er tal van moordaanslagen voorbereid waarvan Anne het voornaamste doelwit is. Ze weet echter keer op keer de dans te ontspringen. Catharina draagt haar lot gelaten, maar afstand doen van de koninginnentitel is beneden haar waardigheid, en compleet vernederd moet ze onder meer de kroonjuwelen teruggeven.
Maar het grootste gevaar voor het huwelijk van Henry en Anne komt van binnenuit: de troonopvolger die Anne verwacht wordt te baren blijkt een troonopvolgster, Elizabeth, te zijn, ondanks de voorspellingen van allerlei zéér bekwame (ahem ahem) sterrenwichelaars en pendelaars, die de koning zeker en vast een zoon beloven. Dit legt bovendien een zware hypotheek op de internationale betrekkingen van het huis Tudor: het Franse vorstenhuis weigert bijvoorbeeld om Anne als koningin te erkennen, en koning Francis (Emmanuel Leconte) slaat hooghartig een voorstel af om de Dauphin van Frankrijk uit te huwelijken aan Elizabeth. De minimale eis om nog maar over vrede te kunnen gaan spreken is dat minstens Mary terug in de lijn van de opvolging vóór Elizabeth wordt geplaatst, wat Henry principeel weigert. Anne wordt nog verschillende keren zwanger, maar de zwangerschappen draaien één voor één uit op miskramen. Anne wordt van de weeromstuit krankzinniger, zeker nadat ze éénmaal een miskraam heeft wanneer ze de vorst een andere vrouw ziet kussen. De entourage begint hardop te fluisteren dat het niet geboren worden van een mannelijke troonopvolger een goddelijke straf is voor de promiscuïteit van het huwelijk van Henry en Anne, en dat gaat zelfs zover dat de koning de geruchten zélf begint te geloven, en op de duur naar een goed excuus gaat zoeken om ook zijn tweede huwelijk nietig te laten verklaren. Eén goede reden heeft hij alvast: bij een onverwacht bezoek aan het landgoed van lord Edward Seymour (Max Brown) heeft hij een glimp opgevangen van zijn oogverblindende dochter Jane (Anita Briem). De onverwachte dood van Catharina zorgt mogelijk voor een uitweg uit de impasse: vermits tal van buitenlandse instanties het huwelijk van Anne nooit hebben erkend, is de koning in hun ogen officieel terug vrijgezel. Eén detail: Anne zelf moet nog uit de weg geruimd worden; een kolfje naar de hand van Cromwell, die meermaals door Anne bedreigd is geweest, en nu zijn kans schoon ziet om een resem getuigen op te laten draven, waaronder hofmuzikant Mark Smeaton (David Alpay) en makernier William Brereton (James Gilbert), die onder marteling maar al te graag toegeven dat ze met de koningin geslapen hebben. Ironisch genoeg blijft daardoor Annes enige échte minnaar buiten schot...
Geven we nu het einde weg door te stellen dat Anne op het schavot eindigt en de koning terug de handen vrij heeft op een nieuwe verbintenis aan te gaan? Hopelijk niet; zo wel hebt u tijdens de les geschiedenis niet zitten opletten. De familiegeschiedenis van de adellijke Tudors blijft intrigeren, alhoewel de historische precisie in deze reeks ver te zoeken is. In vergelijking met het eerste seizoen wordt er in deze tweede jaargang over de belevenissen op de grootste seksboerderij van Europa - het Britse koningshuis van de 16de eeuw - nog een versnelling hoger geschakeld. De opkomst en ondergang van Anne Boleyn gaat gepaard met lekker vettige intriges die elkaar in gemeenheid blijven overtroeven, bloederige vetes vol listen en lagen, en vooral een sfeer van seksuele bedrijvigheid waarin naar goeie betaaltelevisiegewoonte niet op een tietje meer of minder wordt gekeken. Wanneer Henry en Anne eindelijk officieel hun huwelijk kunnen consumeren - niet dat het al dan niet wettelijk zijn in de ogen van de Heilige Apostolische Kerk daarvan werkelijk een groot probleem is - bespringen de twee elkaar in alle gretigheid en beginnen te copuleren als beesten. Hun relatie is zo vernietigend dat de toekomst van het Britse rijk in het gedrang komt, en dat Henry onder meer de relatie met zijn spirituele leider, More, zodanig op het spel zet dat zijn eigen moreel gezag eronder lijdt. Meyers is een seksueel roofdier; in één scène eist hij zonder verpinken om te mogen neuken met de vriendin van één van zijn onderdanen, enkel en alleen als compensatie omdat die zonder toelating door zijn landerijen is gereden.
Met Jonathan Rhys-Meyers en Natalie Dormer is alvast de goede casting van het eerste seizoen verder bevestigd, met een charismatische en intelligente koning die misschien niet het nodige gezag heeft maar wel sex-appeal, en een alsmaar getikter wordende koningin, mysterieus en sexy maar alomtegenwoordig dominant en onvoorspelbaar. Natalie Dormer heeft met haar eerste rol van betekenis er onmiddellijk één te pakken waar nog lang over zal nagekaart worden, en waar ze allicht nog flink mee vereenzelvigd zal worden. Maar ik heb vooral genoten van de rol van Peter O'Toole, die weliswaar niet met één van de twee protagonisten in een zelfde scène te zien is, maar in alle scènes waarin hij meespeelt alle tegenstand overklast als hauteine paus, die tegelijkertijd tragisch lachwekkend is omdat de koning van Engeland met al zijn decreten systematisch zijn reet afveegt, maar evengoed huiveringwekkend kan zijn in de eenvoud waarmee hij tegenmaatregelen afkondigt en zijn charisma misbruikt om de aan zijn voeten geworpen diepgelovige dienaars om te praten om de klus van huurmoordenaar op zich te nemen. De productiewaarde van de reeks ligt nogal aan de hoge kant, wat altijd een aangenaam pluspunt is. Qua decors, kostuums en figuranten is er duidelijk niet op een centje gekeken. Scenarist Michael Hirst weet een mooie mengeling te maken van fictie en realiteit, waarbij hij genoeg in het ongewisse blijft over het tijdsverloop om een vlotte vertelling te garanderen: prinses Elizabeth groeit op een paar afleveringen nagenoeg uit tot een kindje uit de lagere school zonder dat de andere personages noemenswaardig ouder schijnen te worden, Anne wordt om de haverklap opnieuw zwanger, enzovoort. Hirst heeft duidelijk een doel voor ogen: de val van Anne Boleyn is de grote climax, en er wordt wonderwel ondanks de vele sub-en nevenplots redelijk recht naar toegereden. Laten we het dus maar flink door de vingers zien dat de Henry uit de reeks compleet historisch niet lijkt op de rosse vadsige papzak van op de schilderijen.
BEELD EN GELUID
De in high definition geschoten reeks overtreft de verwachtingen ruim; de levensechte kleuren, de smossige schaduwen van het kaarslicht in de halfverlichte gangen van Whitehall en de details in het gebladerte zijn allemaal kwalitatief puik, en bieden aan de televisieserie een hoogkwalitatief filmisch uitzicht. Er werd maximaal moeite in de productie gestoken, en het rendeert ook allemaal nog macimaal ook. De Engelse Dolby TrueHD 5.1-track is ruimtelijk goed behept, zorgt constant voor de juiste atmosfeer, tot en met vogelgekwetter wanneer er voor de deuren van Henry's kasteel een steekspel wordt gehouden, en als ik er een scène mag uitpikken die de kwaliteit illustreert: er is bijvoorbeeld één waarin een paardenescorte voorbijdraaft, en je de paarden van diep in de achterkanalen kan horen arriveren, tot wanneer ze voorbij zijn geraasd. De subwoofer wordt onder meer actief gebruikt bij de aanslag in het openbaar op Anne, en bij nagenoeg elke scène waarin iemands hoofd op het kapblop terecht komt (en dat zijn er dit seizoen nogal wat).
EXTRA'S
De extra's zijn helaas niet zo talrijk uitgesmeerd als bij het eerste seizoen. In To Capture A King (8 min.) vertelt Jonathan Rhys-Meyers hoe hij het spelen van koning Henry ervaart, waarbij hij wordt bijgestaan door enkele geschiedkundigen. Een tweede acteur die zijn rol mag komen becommentariëren is Peter O'Toole in To Play A Pope (9 min.). In de laatste van de drie featurettes, Love And Passion In Tudor Times (8 min.) wordt de seksuele moraal, of beter het gebrek daaraan, aan het hof in de tijd van de Tudors geschetst. Als afsluiter bevat de Blu-ray nog een paar Trailers, onder meer voor het eerste seizoen, wat me een beetje zinloos lijkt omdat ik me niet kan indenken dat u bij deze reeks zou inpikken bij seizoen 2.
CONCLUSIE
Ik hoop dat met The Tudors een zekere standaard wordt neergezet om in de toekomst televisieseries op Blu-ray uit te brengen. De reeks is zowel inhoudelijk als technisch zeker een aanrader.