De zwakke schakels in Les Barons van de jonge Molenbeekse regisseur Nabil Ben Yadir zijn de inside jokes, grapjes die bij Marokkanen beslist effect sorteren, maar waarvan een buitenstaander zich afvraagt what the f**k they are about. Vooral de eerste helft van de film wordt op die manier stevig gehypothekeerd en kabbelt weinig spectaculair voorbij als een weliswaar exotische derdewereldfilm, maar zonder dat de vonk overspringt. Ondertussen maken we kennis met Les Barons, een stelletje jonge Marokkanen die nietsdoen en sjacheren tot hun hoogste doel hebben verheven: Mounir is hun leider, een jongen die vrij snel op de vuist gaat met wie hem tegenspreekt en die leeft van de opbrengst van gearrangeerde voorrang-van-rechts-aanrijdingen in de straten van Brussel. Z’n vriend Aziz hangt in z’n verloren tijd rond in de buurt van de winkel van de oude, door parkinson getroffen kruidenier Lucien (Jan Decleir), de “echte” Belg Franck (Jean Courbey) doet alle moeite van de wereld om in de gratie te komen bij Mounir (Mourade Zgiendi), in de hoop lid te mogen worden van Les Barons en Hassan (Nader Boussandel), eveneens werkloos, maar met de ambitie om ooit als stand-upcomedian aan de kost te komen, verzet zich uit man en macht tegen zijn vader die hem een fatsoenlijk baantje als buschauffeur bij de Brusselse vervoersmaatschappij MIVB wil aanpraten.

 

Les Barons houden er overigens een zeer interessante filosofie op na: een Baron doet zo weinig mogelijk. Dat komt omdat iedereen geboren wordt met een beperkte voorraad stappen. Bij iedere stap neemt het aantal af en komt de dood dichterbij. Vandaar dat oudjes in een bejaardentehuis altijd op een stoel of in een rolwagentje zitten, want ze beseffen dat hun voorraad bijna op is en dat ze bijv. over drie stappen verleden tijd kunnen zijn. Om dezelfde reden komen sporters overigens vroegtijdig aan hun einde! Les Barons zal het niet overkomen. Overdag houden ze zich schuil onder de winkelluifel van Lucien, waar ze zich op de groentekraam voor z’n deur installeren; verplaatsingen doen ze met een BWM waarvoor ze met z’n achten het geld bijeen hebben gelegd, wat achteraf gesproken zeer onhandig is, want er zijn maar zeven dagen in een week…

 

Hassan is de enige van de groep die echt ambities heeft om uit z’n milieu te ontsnappen en kunstenaar te worden. Bovendien heeft hij een boontje voor Malika (Amelle Chahbi), Mounirs beeldmooie jongere zus op wie hij al sinds de lagere school verliefd is. Maar Malika lijkt onbereikbaarder dan ooit: ze is journaliste bij de Franstalige omroep en presenteert er het avondjournaal. Bovendien is het een gouden regel van Les Barons dat je de zussen van je maten met rust laat. Nadat z’n vader een bijna dodelijke val van een ladder maakt, besluit Hassan om het baantje bij de MIVB aan te nemen. Op die manier ontmoet hij een jonge Marokkaanse die ook hem ziet zitten. Ze besluiten om te trouwen, ook al beseft Hassan dat hij dat alleen maar doet om z’n ouders en z’n familie te plezieren. Gelukkig zijn er Les Barons om hem uit de problemen te helpen. Maar als Hassan vervolgens een poging doet om amoureuze betrekkingen met Malika aan te knopen, vraagt hij om moeilijkheden met zijn boezemvriend Mounir en die reageert zoals elk gepasseerde oudere Marokkaanse broer in dat geval zou reageren: met geweld.

 

 

Na een vrij lang introductie van ruim 30 minuten die regisseur Nabil Ben Yadir nuttig gebruikt om z’n personages, hun milieu en hun activiteiten voor te stellen, krijgt Les Barons plots vleugels op het moment dat hij drama introduceert en duidelijk maakt dat z’n hoofdpersonage Hassan op het punt staat om met zijn vrienden te breken in de hoop een beter leven voor zichzelf op te bouwen. Maar ontsnappen bekent weglopen en dat is tegen de regels van Les Barons, die het aantal stappen zoveel mogelijk beperken. De metafoor wordt meteen duidelijk: wie het anders wil doen, wie vertrekt, die plaatst zichzelf buiten het milieu en breekt met de gemeenschap. Buschauffeur, straatwerker of medewerker van Net.Brussel zijn acceptabele jobs, maar artiest worden - een milieu van homo’s en verwijfden, zoals Mounier het zeer beeldend formuleert - dat is een stap te ver. Voor de jonge Hassan is het bijgevolg niet alleen een morele, maar ook een fundamentele keuze die hem voor altijd zal scheiden van de mannen met wie hij is opgegroeid en die zijn culturele achtergrond delen. Maar ook zijn vriend Aziz, de dagdromer en levensgenieter van Les Barons, beseft dat hij zijn leven in een andere richting moet manoeuvreren: hij probeert Lucien te overtuigen om hem z’n kruidenierszaak over te laten. Het laatste uur van Les Barons lijkt geslagen.

 

 

Gaandeweg wordt Les Barons een film die voorzichtig onder de huid kruipt. De problemen waarmee allochtone wijken in onze grootsteden kampen zijn ruimschoots bekend; ze zijn regelmatig aan de orde in kranten en journaals - meestal op een negatieve manier - en regisseur Nabil Ben Yadir brengt daarover op een eerlijk manier verslag u door de kijker te tonen hoe jonge Marokkanen hun vijandig en naar binnen gekeerd wereldbeeld opbouwen en zich vervolgens distantiëren van de rest van de maatschappij. Hij doet het met een kwinkslag en een knipoog en de toon die hij gebruikt is vaak grappig, spottend en vervolgens grijnzend, maar de dieperliggende boodschap is duidelijk en onweerlegbaar: aan het getto ontsnap je alleen door je dromen na te jagen, met moed, met inzet en ambitie en veel bewijsmateriaal hoeft hij niet te leveren. Yadir is zelf het levende bewijs van een Marokkaan die ondanks een weinig belovende opleiding z’n doel heeft bereikt. Hij heeft dus recht van spreken en hoewel deze film voor een Belgisch publiek is gemaakt, is het overduidelijk dat hij zich in de eerste plaats tot de Marokkaanse jongeren richt, want in zijn eigen gemeente Molenbeek is hij elke dag getuige van het slechte klimaat en de negatieve sfeer.

 

 

Voor een debuutfilm is Les Barons op technisch vlak alleszins een schot in de roos. Uit niets blijkt dat er hier een nieuwkomer aan het werk is zonder filmschoolopleiding. Selfmade man Nabil Ben Yadir katapulteert zichzelf zonder veel omhaal naar de eerste divisie van de filmmakerij in dit land en dat is een goede zaak, want hij heeft een sterk verhaal, een goed oog voor dialogen en een uitstekende neus voor interessant en veelzijdig acteertalent. Aan de combinatie van die drie eigenschappen ontbreekt het Vlaamse filmmakers anno 2010 meer dan ooit. Terwijl de Vlaamse film steeds meer een vergaarbak wordt van oninteressante en inspiratieloze producties - die het dankzij een gigantische mediacampagne elke keer toch tot beste Vlaamse film allertijden lijken te schoppen - worden in Franstalig België aan de lopende band films met ballen gemaakt. Het is jammer dat het Vlaamse publiek de eerste soort tot kunstwerken verheft en de andere soort meestal compleet negeert. Want ook Les Barons is ondanks een bescheiden succes in Gent en Antwerpen niet verder geraakt dan 140.000 betalende bezoekers (totaal hele land).

 

De beeldkwaliteit is overwegend goed. Een losse camera en een aantal snelle actiescènes moeten het met wat minder precieze camera- en lichtinstellingen doen, maar dat komt de sfeer vaak ten goede. Soms is een nachtelijke scène iets te donker, maar door de bank kan het er allemaal mee door en bepaalt de aanpak voor een stuk de uitstraling van de film. Voor de muziek is een beroep gedaan op Arno (één nummer) en levert Imhotep, alias de in Algerije geboren componist, mixer en duizendpoot Pascal Perez een gevarieerde soundtrack met Arabische en Andalusische invloeden.

 

In de afdeling Extra’s vindt u een muzikale Clip, een aantal Bloopers en een Audiocommentaar van de Filmploeg (jammer genoeg allebei uitsluitend in het Frans). Interessanter én Nederlands ondertiteld is de documentaire Op stap met de Baronnen, waarin beelden van de wereldpremière van de film in Namen begin oktober 2009 en van de avant-première in het Brusselse UGC-bioscoopcomplex eind oktober te zien zijn, het gastoptreden van de regisseur in De Laatste Show van de VRT, tussenkomsten van de regisseur en een aantal van de acteurs over de film en de personages en ten slotte filmfragmenten en setopnamen: grappig, leuk en interessant. Op een tweede schijfje krijgt u er de cd met de Filmmuziek van Imhotep als extraatje bovenop.

 

Les Barons van regisseur Nabil Ben Yadir is de eerste allochtone Belgische film en hij krijgt meteen een meer dan voldoende voor de manier waarop hij het Molenbeekse Marokkaanse milieu in beeld brengt en tegelijk een onderhoudende en grappige productie realiseert. Yadir maakt er een portret van met autobiografische accenten en vertelt een herkenbaar, indringend en dramatisch verhaal dat ook buitenstaanders kan emotioneren.