Terwijl het Amerikaanse tv-kabelnetwerk Showtime het tweede seizoen van The Borgias in de steigers heeft staan – geïnteresseerden kijken reikhalzend uit naar de dvd-release en iedere -30er heeft de serie inmiddels uiteraard al gedownload (mét Nederlandse ondertitels) – gooit Dutch Film Works de 12-delige serie Borgia op de markt, een Duits-Frans project dat in het Engels is gedraaid met als centrale figuur Rodrigo Borgia die in 1492 als paus Alexander VI de macht in het Vaticaan overnam en wiens familie in de veertiende en vijftiende eeuw de politieke gang van zaken in Europa domineerde. Brein achter de serie is de Amerikaan Tom Fontana die indertijd St. Elsewhere (1983-1988), Homicide (1993-1999) en Oz (1997-2003) bedacht, maar die later met The Bedford Diaries (2006) en The Philanthropist (2009) veel minder scoorde en z’n geesteskinderen telkens na 1 seizoen in de prullenbak zag verdwijnen. De hoogste tijd dus voor verandering en die kans werd hem geboden door een Duits-Frans samenwerkingsverband dat met deze productie in de stijl van The Pillars Of The Earth (2010) – een Duits-Canadees financieel project – vaste voet wil krijgen op de internationale tv-markt.
 

 

Het verhaal van de Borgias spreekt tot de verbeelding want de Spaanse familie (uit de buurt van Valencia) werkte zich in ruim een halve eeuw op tot één van de invloedrijkste clans van Italië en kreeg met twee pausen ook het Vaticaan in z’n greep, niet ter ere van God, maar altijd ter ere van de Borgia-clan die met Rodrigo Borgia de ambitie koesterde een familiedynastie te vestigen op de troon van Petrus. Maar om voldoende kardinalen op z’n hand te krijgen had Rodrigo Borgia zo goed als z’n hele fortuin weggegeven en was z’n positie verzwakt. Bovendien waren de koninkrijken Milaan en Napels met elkaar in oorlog en een confrontatie tussen beide zou zich naar alle waarschijnlijkheid op het grondgebied van de Pauselijke staten afspelen, wat de paus te allen prijzen wilde vermijden. Hij moest zich in onmogelijke diplomatieke bochten wringen, z’n buitenechtelijke kinderen Juan, Cesare, Lucrezia en Goffredo voortdurend en herhaaldelijk positioneren tussen z’n buitenlandse vijanden Spanje, Frankrijk en Duitsland door ze met ronkende titels te overladen, uit te huwelijken of in het slechtste geval als gijzelaars aan te bieden, meestal om tijd te winnen en z’n allianties te herzien om via corruptie, machtsmisbruik en eventueel moord z’n doel te bereiken.
 

 

Rodrigo Borgia beloofde bij z’n aantreden als paus dat hij de Kerk drastisch zou hervormen om z’n vijanden en critici de mond te snoeren, en zich te ontdoen van z’n vrouwen, minnaressen en bastaardkinderen, maar van de hervormingen kwam niets in huis en de slechte politieke toestand op het Italiaanse schiereiland én aan de buitengrenzen noopten hem ertoe zich te omringen met betrouwbare medewerkers: zijn kinderen. Bovendien was zijn relatie met de veel jongere Giulia Farnese in ruime kring bekend. Zij woonde niet alleen in het Vaticaan, zij deelde ook Borgias bed en schonk hem in 1493 een dochtertje dat Laura werd genoemd. Rodrigo Borgia behandelde z’n buitenechtelijke kinderen als schaakstukken die hij naar eigen goedvinden kon inzetten om z’n eigen positie te vrijwaren en z’n vijanden te verdelen. Z’n oudste zoon Juan Borgia kreeg een opleiding als soldaat en kwam aan het hoofd van de pauselijke troepen. Maar hij was opvliegend en gevaarlijk, een losbol en een hoerenloper, hij dronk te veel en werd door z’n officieren onbekwaamheid verweten. Cesare Borgia, Rodrigo’s tweede zoon, was voorbestemd voor het priesterschap, niet omdat de jongen dat zo graag wilde, maar omdat Borgia hem als z’n opvolger op de paustroon zag. Dochter Lucrezia werd op haar dertiende aan de zoon van de Sforza’s uit Milaan beloofd, maar Rodrigo voorkwam dat het huwelijk werd geconsumeerd, want hij hield Lucrezia graag achter de hand om elders de politieke verhoudingen te beïnvloeden. Uiteindelijk verdween ze voor lange tijd naar een klooster waar haar maagdelijkheid gegarandeerd werd en waardoor ze aantrekkelijk bleef voor de huwelijksmarkt. Hij was nog een kind toen Rodrigo’s jongste zoon Goffredo uitgehuwelijkt werd aan een familielid van de Spaanse koning Ferdinand, want die was als enige in staat én bereid om de Franse troepen van Karel VIII een halt toe te roepen na hun verovering van de Noord-Italiaanse graafschappen, hertogdommen, stadsstaten en koninkrijken, de Pauselijke Staten en Napels.
 

In Borgia - Seizoen 1 vertellen bedenker Tom Fontana en regisseur Oliver Hirschbiegel (hij regisseerde de eerste vier afleveringen) het verhaal over de machtstrijd die na de dood van paus Innocentius VIII losbarstte in het Vaticaan tussen de verschillende clans (de kardinalen waren niet meer dan vertegenwoordigers en spionnen van hun eigen staten en staatjes) die de troon van Petrus ambieerden. We zien hoe er lange tijd geen witte rook uit de schoorsteen van het Vaticaan komt, want in de nog niet door Michelangelo beschilderde Sixtijnse kapel – het hemelsblauwe plafond met gouden sterren werd pas in de periode 1508-1512 door hem aangebracht – geraken de heren in het kardinaalrood het niet eens over een gepaste opvolger. Borgia maakt geen kans. De Italianen in de kapel herinneren zich het corrupte pausdom van zijn oom Calixtus III (Alonso de Borja, 1168-1178) en hebben gezworen dat geen enkele Spanjaard nog ooit paus zal worden. Maar er bestaat geen consensus over een mogelijke kandidaat. De Orsini, Sforza en Medici kunnen het niet eens worden over een kandidaat en dus besluit Rodrigo Borgia – hij greep in 1484 al een keer naast de pauskroon – om een gooi naar de titel te doen door de twijfelende kardinalen van de kleinere familieclans om te kopen met geld, kastelen, burchten en zo nodig  hele hertogdommen.
 

Na de verkiezing en de installatie van de nieuwe paus verschuift de aandacht van de makers naar diens echtelijke situatie, naar de rol van z’n ex-vrouw en z’n kinderen die ondanks hun verwijdering uit de entourage van Rodrigo Borgia, toch heel snel opnieuw een belangrijke rol te vervullen krijgen om de positie van de paus te consolideren. Het is een verhaal vol intriges waarin niemand gespaard wordt en iedereen op elk moment op z’n hoede behoort te zijn, want verraad, misbruik en geweld behoren tot de normale gang van zaken. Een centrale plaats is ingeruimd voor de buitenrechtelijke relatie van de paus met Giulia de Farnese die haar eigen geheime agenda heeft en die er alles aan doet om Lucrezia uit de buurt van de paus te houden ten voordele van haar eigen dochtertje Laura. Twee viriele jonge mannen als Juan en Cesare hebben uiteraard hun eigen agenda en hun avontuurtjes en intriges komen in Borgia ruim aan bod, waardoor de overeenkomsten met een serie als The Tudors legio zijn met een perfecte balans tussen intrige, avontuur en romance.
 

 

Het production designs is bij momenten adembenemend, zowel wat betreft de historische reconstructie van de omgeving (Apostolisch paleis, Sixtijnse kapel, Engelenburcht, middeleeuwse binnenstad van Rome en Pisa) als de keuze van de japonnen, de kostuums en de gevechtsuitrusting. Borgia ademt weelde en rijkdom en dat is precies wat er op het einde van de 15de eeuw aan de hand was in en om het Vaticaan waar een elite zwolg in luxe en rijkdom terwijl op straat armoede en honger heersten en de pest de bevolking regelmatig decimeerde. Regisseur Oliver Hirschbiegel kiest vaak voor een rustige handbewogencamera waardoor de directheid van de actie toeneemt, zonder dat het beeld gaat zwiepen zoals in een goedkope B-film. Elke opname oogt als een schilderij uit de renaissance met zelfs in de scènes bij kaarslicht een warme en sepia-achtige gloed die de actie omsluit.
 

 

De hoofdrol in Borgia wordt gespeeld door John Doman (The Wire) die Rodrigo Borgia op een krachtige, overtuigende en geloofwaardige manier neerzet zonder dat de waardigheid van het personage op enigerlei wijze wordt aangetast. Doman heeft het perfect postuur, straalt net genoeg gevaar uit en is zelfs op zwakke momenten in het leven van Alexander VI emotioneel sterk genoeg om de kijker op het puntje van z’n stoel te houden. Rodrigo Borgia is de grootste en zwaarste rol die John Doman in z’n 20-jarige carrière heeft gespeeld en het wordt een hele tour de force om die prestatie in de schaduw te stellen. De in Noord-Ierland geboren nieuwkomer Mark Ryder neemt de rol van Cesare Borgia voor z’n rekening, de tweede bastaardzoon van Rodrigo Borgia die door z’n vader naar Pisa gestuurd wordt waar hij samen met Alessandro Farnese (Diarmuid Noyes, The Tudors, 2009) en Giovanni De Medici (John Bradley, Games of Thrones, 2011) een opleiding als priester volgt. Maar Cesare heeft geen interesse in geestelijke aangelegenheden en zeker geen roeping en z’n titel als aartsbisschop van Valencia hangt hem als een loodzware molensteen om de nek. In Borgia zien we hoe hij z’n uiterste best doet om in een goed blaadje te staan bij Rodrigo Borgia en hoe hij zich uitslooft om te voorkomen dat zijn oudere broer Juan een voetje voor krijgt. Z’n rol bevat veel meer emotie dan die van de Fransman Stanley Weber (La Dame De Monsoreau, 2008) die de rol van Juan Borgia voor z’n rekening neemt en die opvult met testosteron en viriliteit, waardoor de oudste zoon van Rodrigo Borgia uitgroeit tot een vechtersbaas en een womanizer, maar tegelijk z’n eigen ondergang voorbereidt, want als niet z’n vader de paus hem aan de kant schuift, dan zijn er in Rome en omstreken genoeg heren van stand die Juan Borgia een kopje kleiner willen maken, niet het minst z’n eigen broer Cesare.
 

 

De in Rusland geboren Isolda Dychauk lijkt als Lucrezia Borgia zo uit een renaissancistisch schilderij te stappen met haar goudblonde krulletjes en engelengezichtje. Ze is lange tijd naïef en vooral erg onder de indruk van de figuur van Rodrigo Borgia die ze heel haar jeugd van op een afstand heeft gadegeslagen, maar op het moment dat ze meent de man van haar leven tegen het lijf te lopen en haar vader haar verbiedt om met hem het bed te delen, dringt het langzaam tot haar door dat ze net zoals haar broers wordt gebruikt om Borgia in het zadel te houden en z’n politieke vijanden op een afstand te houden. Langzaam gaat ze op eigen benen staan en maakt ze zich het vocabularium van de Borgias eigen: liegen, verraad, bedrog en moord. Interessante en sterke bijrollen zijn er voor de Italiaanse Marta Gastini als Borgias maîtresse Giulia Farnese en straks te zien in de 3d-versie van Dracula (2012), voor de bij ons zo goed als onbekende, maar in de Spaanstalige wereld succesvolle Catalaanse Assumpta Serna als Vannozza Catanei, de moeder van de vier oudste kinderen van Rodrigo Borgia, voor de Engelsman Christian McKay (You Will Meet A Tall Dark Stranger, 2010)  als kardinaal Sforza, een beetje een opgeblazen man met een rood aanlopend gezicht die geen blaadje voor de mond neemt, maar die zich ook nooit laat betrappen op openlijk verraad of wraakgevoelens en voor Dejan Cukic (Wallander, 2010) als de verraderlijke Giuliano Della Rovere, Borgia’s grootste vijand die de kant van de Fransen koos omdat die zijn aanspraak op de Napolitaanse troon steunden. Hij zou Rodrigo Borja opvolgen als paus Julius II en proberen om het grondgebied terug te winnen dat tijdens het bestuur van Rodrigo Borgia verloren ging. Ten einde een schisma in de Kerk te voorkomen nam hij het initiatief tot het zgn. Vijfde Lateraans concilie (1512-1517), maar hij slaagde er uiteindelijk niet in het tij definitief te keren.
 

 

Het mag duidelijk zijn dat de makers van Borgia er alles aan gedaan hebben om een perfecte cast samen te stellen met bekende en minder bekende namen, maar bewust zonder grote vedetten uit de Europese cinema. John Doman is bij de serie betrokken om de internationale markt (USA) te overtuigen dit product binnen te halen en dat is een uitstekende zet, want met The Borgias als directe concurrent zijn het alleen kwaliteit en herkenbaarheid die over de toekomst van Borgia zullen beslissen. Naar verluidt is de serie ondertussen aan meer dan 40 landen verkocht en dus is de kans groot dat er ook nog een vervolg komt, want over Rodrigo Borgia en vooral zijn zoon Cesare Borgia is beslist niet alles verteld.
 

 

De in HD gedraaide productie is haarscherp met levensechte kleuren in de buitenscènes en prachtige panoramische opnamen (meestal CGI) en zonder verlies van details in de donkere interieurscènes die het vaak uitsluitend met kaarslicht moeten stellen, maar die zo uit een renaissanceschilderij lijken te zijn gekopieerd. Het geheel ziet eruit zoals de beste bioscoopfilms in het genre. De Engelse 5.1-geluidstrack is veelzijdig en ruimtelijk met voldoende effect tijdens de gevechtsscènes en in de herbergen waar dronkenlappen en hoeren voor de perfecte atmosfeer zorgen. De muziektrack van de Franse componist Cyril Morin (The Syrian Bride, 2004) is eerder onopvallend, maar wel effectief voor het definiëren van de algemene sfeer van de serie.

 

Op disk 4 staat een 35 minuten durende The Making of Borgia waarin zowat alle aspecten van de productie aan bod komen, van het production design, de kostuums, de locaties en de keuze van de acteurs tot de CGI-effecten en de make-up. Voor de rest is er een lange reeks Interviews met de regisseur, de producers, de cast en de crew. Op elke disk staan drie dezelfde trailers: voor The Pillars Of The Earth (2010), Camelot (2011) en de Zweedse serie Arn (2010).

 

De vier disks zijn verpakt in een Prachtige Uitklaphoes die op zijn beurt in een stevige Zwarte Opbergdoosje zit met een rood lint om het uitnemen te vergemakkelijken. Als extra is er een Affiche met op de ene zijde een foto van de hoofdrolspelers en aan de andere een foto van Giulia Farnese, Borgias jonge maîtresse. Voorts een aantal Collector Character Cards van de belangrijkste personages (7 stuks) en een 24 Pagina’s Tellende Boekje met foto’s uit de serie en uitleg over Rome op het eind van de 15de eeuw, over de Borgias, de Borgia-familie en hun vijanden, over bedenker Tom Fontana, regisseur Oliver Hirschbiegel en technische informatie over de serie.

 

 

Net zoals The Tudors, The Pillars Of The Earth en Camelot is Borgia een kwaliteitsserie die voldoet aan alle voorwaarden van een uitstekende en onderhoudende tv-serie. De zeer gevarieerde Europese cast weert zich uitstekend in het gezelschap van het Amerikaanse supergewicht John Doman en de technische afwerking van de productie is zo goed als perfect. De 12 afleveringen staan op 3 disks met de extra’s op het vierde schijfje.