Ondanks de frivole titel is Mon Oncle D’Amérique een loodzware film die het uiterste van de kijker vergt en daar zit de hand van Alain Resnais voor veel tussen. Samen met François Truffaut en Jean-Luc Godard vormt deze Fransman het groepje regisseurs dat met z'n nouvelle vague-beweging de Franse cinema nieuw leven inblies. Resnais is vooral bekend voor Hiroshima Mon Amour waarvan het scenario door Marguerite Duras is geschreven en dat heel wat cinefielen de nodige hoofdbrekens bezorgde. Na dit internationaal succes volgde een ellenlange filmografie die vooral in de kunstwereld Resnais het nodige respect bezorgde, want de doorsneefilmliefhebber durft zijn films wel eens te bestempelen als niet te bekijken troep.
 

 

In Mon Oncle D'Amérique staat de leer van professor Henri Laborit centraal. Deze wetenschapper is zowel de uitvinder van het GHB (een stof die het centrale zenuwstelsel remt) als de grondlegger van de evolutionaire psychologie. Volgens de leer van Paul D. MacLean bestaan er drie categorieën hersenen. De reptielen bezitten de meest primitieve soort omdat deze louter zijn gericht op overleven en voortplanten. Een trapje hoger staat het limbisch brein dat je bij andere dieren aantreft, maar het is vooral de derde soort die Macleans aandacht trekt en die enkel bij mensen bestaat: de neocortex waaruit het gedrag ontstaat. Of we het nu willen of niet, een mens is nooit alleen en alles gebeurt in groep. Volgens MacLean is het brein van een pasgeborene nog “onrijp”, het wordt gevormd tijdens de eerste twee levensjaren door de ervaringen uit zijn omgeving die eveneens de evolutie van zijn gedrag bepalen. MacLean gaat zelfs een stapje verder door te stellen dat deze evolutie reeds in de baarmoeder kan ontstaan.
 

Het gedrag kent vier soorten. Ten eerste is er het consumptiegedrag dat onze basisbehoeften bevredigt, ten tweede heb je het beloningsbedrag dat bestaat uit een herhaling van een bepaalde handelingen doordat de eerste handeling genot veroorzaakte. Een derde categorie hangt samen met bestraffing, dat wil zeggen dat je het kan ontvluchten en zo de straf vermijden ofwel kun je ertegen vechten door de de bron van de agressie te vernietigen en als de oorsprong van het kwaad de persoon zelf is, kan dit tot zelfmoord leiden. Ten slotte is er ook nog het inhibitiegedrag waaruit angst ontstaat en dit omdat men de situatie niet kan domineren.
 

Jawel, beste lezer, u bent nog steeds op DVD Info: de website die u wat wil bijbrengen over film, maar toch is het bovenstaande de synopsis van Mon Oncle D'Amérique, een experimentele film waarin professor Laborit zelf zijn theorie op bijna academische wijze via de drie filmpersonages demonstreert.
 

Jean Le Gall (Roger Pierre) is een topambtenaar die bij de staatsradio werkt en die ook toespraken van ministers schrijft. Daarbuiten is zijn leven echter een hoopje ellende dat een pijnlijk dieptepunt bereikt wanneer hij zijn vrouw en twee kinderen verlaat voor de amateurtoneelspeelster Janine Garnier (Nicole Garcia), een knappe blondine die nooit weet wat te kiezen en die belangrijke beslissingen aan anderen overlaat. Nochtans blijkt deze manier van handelen  de geknipte wijze te zijn om op te klimmen van eenvoudige secretaresse tot machtige zakenvrouw. Ze slaagt er zelfs in om het leven van René Ragueneau (Gerard Depardieu), een boerenzoon die het door zelfstudie tot fabrieksdirecteur weet te schoppen,om zeep te helpen. 
 

Een echt verhaal vind je niet terug in Mon Oncle D'Amérique, wel zie je talrijke fragmenten uit het leven van de protagonisten die op het eerste gezicht nietsbetekenend zijn, maar die op het einde van de film een belangrijke rol spelen en met deze aanpak zou je Resnais zowaar een voorloper van de mozaïekfilm kunnen noemen. De dialogen bestaan uit losse zinnen en je moet vooral de leer van Laborit doorheen het verhaal zien en als het allemaal wat te moeilijk wordt, dan zorgt de professor zelf voor een woordje uitleg. Uiteraard zal niet iedereen te vinden zijn voor dit soort films waarin het entertainment ver te zoeken valt. Wie echter de moeite kan opbrengen om zich door deze film te worstelen, zal zonder twijfel genieten, ook al zal hjj z'n dvd-speler dankbaar zijn dat er zoiets bestaat als een herhaalfunctie.
 

 

Dit soort films bekijk je uiteraard in de eerste plaats voor de inhoud, toch is deze film uit 1980 mooi opgepoetst en siert het Lime-Lights dat het deze verloren films op kwaliteits-dvd’s aanbiedt. Wellicht hebt u het reeds lang begrepen, maar Mon Oncle D'Amérique is een film van dialogen en monologen, dus kan u gerust de homecinema uitschakelen.
 

EXTRA’S
Jammer genoeg staan er geen extra’s op deze dvd, want bij zo’n loodzware film was een woordje uitleg best nuttig geweest.
 

Wie de bovenstaande woorden gelezen heeft, denkt misschien eerder aan zelfkastijding dan aan filmpret, maar ook al is Mon Oncle D’Amérique geen film om met een half oog te bekijken, toch blijft het een Frans pareltje, voor wie er zin in heeft natuurlijk!