FILM
Aleksej German jr. is een jonge Russische filmmaker die ondertussen (zonder veel succes) al vier prenten heeft gedraaid. Onlangs bracht Filmfreaks Garpastum op de markt, wat wellicht zijn bekendste film is. Wie zich een beetje thuisvoelt in de Russische alternatieve cinema weet dat je van deze mannen geen kant-en-klare filmpjes moet verwachten. Dat is ook deze ruim twee uur durende prent niet.

Garpatsum (eigenlijk Harpatsum) is een balsport dat zowel in de Griekse als in de Romeinse tijd werd gespeeld. Met wat goede wil zou je het eigenlijk de voorloper van het moderne voetbal kunnen noemen. Dat is meteen de link met het verhaal van deze film dat zich afspeelt in 1914. De broers Andrej (Yevgeny Pronin) en Nikolaj (Danila Kozlovskiy) wonen bij hun oom omdat hun vader is overleden en hun moeder geestesziek is. Dag in dag uit dromen zij over voetbal. Hun plannen zijn groots, want niet alleen willen ze een eigen voetbalploeg oprichten, ook willen ze een eigen veld aankopen (ofschoon ze daar helemaal de centen niet voor hebben). De jongens spelen op straat tegen gespierde dokwerkers of studenten.

 
Ofschoon de producent van de film, Alexander Vaynshteyn, de film baseerde op zijn eigen boek Football Through The Years hoeven de haters van deze sport niks te vrezen. De Eerste Wereldoorlog is immers begonnen en alle voorbereidingen voor de Russische Revolutie zijn getroffen. Daarmee neemt de film wel een loopje met het boek, want in werkelijkheid leefden de broertjes Starostin tijdens het Stalin-regime. Maar goed, het is meteen ook een excuus om het verhaal wat extra interessant te maken. Door zowel de oorlog als de nakende revolutie moeten de broertjes hun voetbaldromen opbergen. Audrey wordt verliefd op een oudere dame die haar tijd in de conservatieve salons doorbrengt. De rijke bevolking snapt niks van de daden van het gepeupel. Terwijl zij zich bezighouden met geleuter over één of andere innoverende kunstenaar, kreunt het volk van honger. De oorlog spaart echter niemand en al gauw worden de meeste Russen naar het front gestuurd.


Het zal niemand verbazen dat Garpastum geen makkelijke film is. Alexey Guerman jr. is wel geïnteresseerd in het relaas van zijn protagonisten, doch hecht hij even veel aandacht aan het visuele aspect dat soms te hoog gegrepen is. De grijze tinten die typisch zijn voor het kleurenpalet van deze arthouseprent geven het geheel wel een aparte indruk, doch heb je als kijker te vaak het gevoel dat het louter draait om apart wezen. Het camerawerk is uiterst traag en soms is het moeilijk om twee uur geconcentreerd te blijven. Deze gedurfde (nou ja, het is en blijft een Russische cineast) aanpak lukt vooral aardig in de shots waarin de landschappen centraal staan, maar tijdens de dialoogscènes (en dat zijn er heel wat) werkt dit uiterst vermoeiend. Bovendien is Garpastum geen sinecure als je niet vertrouwd bent met de Russische geschiedenis. Er wordt namelijk weinig moeite gedaan om het de kijker gemakkelijk te maken, Guerman jr. gaat er immers vanuit dat iedereen op de hoogte is van het reilen en zeilen van de Russische Revolutie. En toch, ondanks het feit dat Garpastum geen licht verteerbaar filmpje is, blijft het de moeite waard om hem een kans te gunnen. De kans dat vele filmfans het na een halfuurtje opgeven is wel niet ondenkbaar.

BEELD EN GELUID

EXTRA'S
Er staat geen extra materiaal op dit schijfje.

CONCLUSIE
Garpastum is een zeer aparte film die niet iedereen zal appreciëren. Er is niet alleen het zware onderwerp, ook hanteert regisseur Alexey Guerman jr. een zeer aparte filmtechniek die sommige filmfans in de gordijnen zal jagen. De waarheid is dat deze film balanceert tussen pretentieus gezwets en genialiteit.