BANANAS
Bespreking door: Dieter - Geplaatst op: 2013-02-25
Bananas maakt deel uit van de Woody Allen Collection, een box-set die alle 19 speelfilms van de cineast bundelt uit de periode 1971-1991 en daar nog het latere Melinda and Melinda (2004) aan toevoegt. De overige films in de collectie zijn: Everything You Always Wanted To Know About Sex (But Were Afraid To Ask), Sleeper, Love And Death, Annie Hall, Interiors, Manhattan, Stardust Memories, A Midsummer Night's Sex Comedy, Zelig, Broadway Danny Rose, The Purple Rose Of Cairo, Hannah And Her Sisters, Radio Days, September, Another Woman, Crimes And Misdemeanors, Alice en Shadows And Fog.
FILM
Woody Allens tweede film als regisseur lijkt maar weinig op wat we vandaag zouden verwachten van de cineast.
Bananas maakt immers ontegensprekelijk deel uit van zijn 'vroege, grappige periode', zoals de kenners dat meestal noemen. De prent is meer een aaneenschakeling van visuele gags en verbale vondsten dan een coherent verhaal. Voor wie Woody Allen louter kent van zijn sublieme eightieswerk en zijn 'wedergeboorte' als globetrottende cineast in het voorbije decennium is het dan ook moeilijk te geloven dat
Bananas door dezelfde man gemaakt is. Van gepolijste karakters en thematisch onderbouwde plots is hier immers geen sprake. Op zich geen probleem, ware het niet dat de chaotischere, anarchistischere en seksistischere humor die Allen in
Bananas op ons loslaat in heel wat scènes hopeloos gedateerd overkomt.
Allen zelf speelt protagonist Fielding Mellish, een wat onbeholpen New Yorker die aan de bak komt door vreemdsoortige nieuwe uitvindingen te testen, zoals een kantoordesk die tegelijkertijd een fitnesstoestel is. Geen geluk in zijn job dus en al evenmin in de liefde, want als hij eindelijk een liefje heeft, dumpt zij hem binnen de kortste keren (omdat ze niet van hem houdt, omdat ze hem saai vindt, omdat hij niet kan overtuigen in bed, maar vooral omdat hij geen leidersfiguur is). Gedesillusioneerd pakt Fielding zijn koffers en trekt hij naar de (letterlijke) bananenrepubliek van San Marcos. De plaatselijke dictator ziet in hem een ideale martelaar om een Amerikaanse invasie af te wenden, maar Fielding weet te ontsnappen en belandt bij de rebellen in de jungle, waar hij geleidelijk - en met meer (on)geluk dan vrijheid) - opklimt tot leider.
Je begrijpt het al:
Bananas is gedurende bijna de volledige lengte van de film niet veel meer dan een cartooneske opeenstapeling van sketches, de ene al geslaagder dan de andere. Allen springt tegen een razend tempo van de ene locatie naar de andere en puurt uit iedere situatie de beste visuele en verbale gags die op dat moment kunnen worden verzonnen. Helaas is veel van het materiaal nogal oubollig. Wat bijv. te denken van de belegen grap van de man die massa's 'normale' tijdschriften koopt om onopvallend één pornoboekje mee te smokkelen, waarna de winkeleigenaar luidop naar de prijs van dat erotische magazine vraagt? Of een visuele grap waarbij Allen tracht te verhullen dat zijn kompanen door een verdovingsmiddel zijn uitgeschakeld? Een andere scène toont dan weer hoe hij het opneemt tegen een stel patsers in de metro, maar ook deze scène is meer memorabel wegens het optreden van een jonge Sylvester Stallone dan voor de humoristische kunde die erachter schuilt.
Slechts af en toe komt Allen origineel uit de hoek. Door zowel een coup d'état en een vrijpartij (als een analogie voor een boksmatch) weer te geven bijv., inclusief commentaar en interviews van de legendarische sportverslaggever Howard Cosell. Of met de occasionele oneliner, zoals wanneer Fielding verklaart dat hij vroeger zo verlegen was dat hij een seksboekje in braille kocht. Maar het totaalpakket is wisselvallig op het banale af, ook al omdat
Bananas ontegensprekelijk een kind van de flower-powergeneratie is, met regelmatige verwijzingen naar seks en progressieve samenlevingsmodellen. De acteerprestaties zijn overigens in hetzelfde bedje ziek: veel oppervlakkigheid en goede wil, maar weinig performances die de tand des tijds doorstaan.
Het is misschien niet fair om de kwaliteit van
Bananas af te meten aan de carrière die Woody Allen in de daaropvolgende veertig jaar opbouwde. Maar het is moeilijk om dit volledig los te laten. De film is immers op zijn best wanneer je in de kleine details de kiem ontwaart van een stijl waarin Allen zich in volgende films zou bekwamen, hetzij in zijn vroege komische films, hetzij in zijn latere karakterstudies. Nu is dat op zich een zegen, want als
Bananas niet de titel 'geregisseerd door Woody Allen' zou bevatten, dan had niemand nu nog gepraat over de film. En dan hadden we misschien een paar leuke vondsten nooit ontdekt, maar je kan niet zeggen dat we dan een wezenlijke bijdrage aan de zevende kunst hadden gemist.
BEELD EN GELUID
Dat de prent dateert uit het begin van de jaren zeventig is eraan te zien. Grain is continu aanwezig en sommige scènes bevatten redelijk wat printbeschadigingen. Maar met het contrast en de kleurenweergave zit het wel snor en ook de scherpte valt wel mee. Geen toptransfer dus, maar degelijk genoeg. De soundtrack staat naar Allens gewoonte in de vorm van een monospoor op de disk en geeft de dialogen helder weer. Ook de leuke latinodeuntjes van Marvin Hamlish komen goed tot hun recht.
EXTRA'S
De disk bevat geen extra's.
CONCLUSIE
Bananas is een vaak flauwe, soms geïnspireerde komedie die zonder de naam van Woody Allen op de titelrol al lang vergeten zou zijn. Niettemin bevat de prent een aantal leuke scènes die lichtpunten zijn in een zee van middelmatigheid. Beeld en geluid zijn niet top, maar scoren degelijk. Een bonussectie bevat deze schijf niet.