FILM
Van een goede carrièreswitch gesproken. Dat de Britse videokunstenaar Steve McQueen enkele jaren geleden besloot om langspeelfilms te gaan regisseren hebben we geweten. Zo gooit hij momenteel hoge ogen met het voortreffelijke slavendrama 12 Years A Slave, zijn derde langspeler. Maar eigenlijk kun je van een hattrick spreken want zijn vorige film Shame was ook al een pareltje en zijn debuutfilm Hunger mag er eveneens wezen. De typische McQueen-stijl is hij al die tijd trouw gebleven. Hunger blinkt namelijk uit inzake engagement. McQueen koos ervoor om het relaas over IRA-strijder Bobby Sands (gespeeld door Michael Fassbender) te verfilmen. Die zat een celstraf uit in de Noord-Ierse Maze-gevangenis en begon in 1981 een hongerstaking om de Britse regering te dwingen om de IRA-gevangenen te erkennen als politieke gevangenen. Hij stierf 66 dagen later.

Hunger is een realistische en geëngageerde gevangenisfilm. De meeste scènes spelen zich binnenskamers af en McQueen laat de kans niet liggen om daarbij een claustrofobisch sfeertje te creëren. Hij maakt gebruik van lang aangehouden shots om een beeld te schetsen van het leven in de gevangenis, zowel uit het oogpunt van de bewakers als uit dat van de gevangenen. Dat het leven er geen pretje is tonen de beelden van het zogenaamde deken- en vuilprotest dat de gevangen opvoeren. Daarbij laten ze na om zich te wassen terwijl ze met hun feces – jawel - de celmuren bekladden. Punten voor sfeer en gezelligheid zitten er dan ook niet in. De bewakers hebben op hun beurt alle moeite van de wereld om de IRA-strijders de baas te blijven. Ze moeten hen vaak fysiek te lijf gaan in groep in een poging om de orde te bewaren. Dat laat sporen na. In een van de zeldzame scènes die zich buiten de gevangenismuren afspelen, zie je hoe een bewaker zijn eigen wagen inspecteert op bommen voor hij ’s morgens naar het werk vertrekt. Of hoe de schrik voor represailles van de IRA-beweging er dik inzit en het hele leven van de betrokken bewakers beheerst. Het is pas na een halfuur film dat McQueen Bobby Sands opvoert en het vervolg van de film rondom zijn hongerstaking laat draaien.

Hét moment van de film is zonder twijfel de scène waarin Sands met eerwaarde Dominic Morran (Liam Cunningham) in discussie gaat over zijn motieven om een hongerstaking te plannen. Er ontspint zich een potje verbaal vuurwerk dat een dikke twintig minuten duurt en dat voornamelijk vanuit één enkel standpunt wordt gefilmd. Het resultaat is een fascinerend staaltje cinema. Behalve in die ene scène wordt er bitter weinig gesproken in Hunger. McQueen heeft ook niet meer nodig om Sands’ standpunt duidelijk te maken. Hij laat op de achtergrond Margaret Thatcher horen die in de media de IRA-gevangenen afschildert als gevaarlijke criminelen die met een hongerstaking listig mikken op het medelijden van de bevolking. Het contrast met wat Bobby Sands de priester vertelt is meteen duidelijk, het punt efficiënt gemaakt.

Hunger is net als het andere werk van McQueen fysiek erg intens. De gevangenen lopen vaak naakt in beeld, krijgen flink wat klappen te verwerken en durven er zelf ook uitdelen. Tijdens de uiteindelijke hongerstaking krijgen we een uitgebreid beeld van het uitgemergelde lichaam van Sands, inclusief doorligwonden. De intense, bijna fysieke acteerprestatie van Fassbender mag er zijn. Hij liep al een tijdje rond in Hollywood, maar dankzij Hunger kon hij eindelijk écht doorbreken. Sinds zijn andere samenwerkingen met McQueen en zijn optredens in populaire films zoals Prometheus en Inglourious Basterds staat hij definitief op het lijstje van de betere acteurs van zijn generatie. En dat is meer dan terecht.

Niet iedereen zal de bemeten stijl van McQueen kunnen appreciëren. De lang aangehouden shots en de sterke aandacht voor de rituelen van de verschillende personages vallen in de categorie experimenteel. Maar, belangrijk, die stijl werkt wel en wekt ook bewondering voor de visie die hij ermee etaleert. Ondertussen krijgen we als kijker ook heel wat fraaie plaatjes te zien. Met dank aan cinematograaf Sean Bobbitt, die bezig is een indrukwekkend palmares uit te bouwen door de manier waarop hij schoonheid en rijkdom puurt uit op het eerste gezicht eenvoudige beelden zoals de bebloede kneukels van een van de bewakers.

BEELD EN GELUID
Hunger speelt zich grotendeels binnen af. De kleuren zijn dan ook overwegend donker en bruin. Er zit een zeker grain op de transfer en de kleurenovergangen ogen niet altijd even zuiver. Toch kan je de beeldkwaliteit op geen enkel moment storend noemen. De audio brengt het er beter van af, wat ook niet zo moeilijk is aangezien er amper muziek te horen valt en ook de dialogen schaars zijn.

EXTRA'S
Noppes. Of het moet zijn dat u enkele trailers echt als een extra beschouwt.

CONCLUSIE
Hunger is het indrukwekkende debuut van de Britse regisseur Steve McQueen. De film is geëngageerd, fysiek intens en erg bemeten. Vanwege de ietwat experimentele benadering misschien geen spek voor ieders bek, maar zeker de moeite waard, alleen al voor de lange, biologerende dialoog tussen Bobby Sands en een eerwaarde halfweg de film.