DVDInfo.be - Besprekingen

:: BESPREKINGEN ::

BOYHOOD (BLU-RAY)

Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2014-12-04

FILM
2002. Olivia (Patricia Arquette) en Mason (Ethan Hawke) Evans zijn niet dadelijk wat je modelouders zou kunnen noemen voor de 6 jaar oude Mason jr. (Ellar Coltrane) en zijn zus Samantha (Lorelei Linklater). Waarschijnlijk hebben ze de juiste beslissing genomen door uit elkaar te gaan; vader is zijn geluk gaan beproeven in Alaska, waar altijd plek is voor mensen die liever hebben dat er geen vragen over hen worden gesteld. Olivia speelt met het idee om van het platteland te verhuizen naar Houston om daar een universitaire opleiding te gaan volgen terwijl oma (Libby Villari) op de kinderen past. Als Olivia als een blok valt voor één van haar professoren, Bill Welbrock (Marco Perella), duurt het niet lang vooraleer ze hertrouwt. Haar kinderen kunnen het goed vinden met de twee leeftijdsgenoten die Bill uit zijn eerste huwelijk heeft meegebracht. Het leven is mooi, zeker als je één maal per jaar naar een middernachtelijke boekenverkoop van de nieuwe Harry Potter mag gaan.

Maar Bill blijkt zich niet alleen als een tiran te gedragen tegen de kinderen; hij is daarnaast ook nog eens een gemene alcoholicus die liefst lege flessen naar het hoofd van zijn vrouw gooit (uiteraard pas als ze leeg zijn, anders is het zonde van de whisky). Olivia trekt er met haar kinderen uit en vindt onderdak bij een vriendin. Mason sr. komt weer in beeld als hij oprechte pogingen doet om zijn zoon de dingen des levens tracht bij te brengen, zoals meisjes en de tweede Star Wars-trilogie. Olivia is intussen afgestudeerd en zelf docente en ze trouwt voor de derde keer met Jim (Brad Hawkins), een Irak-veteraan, die echter duidelijk aan Mason stelt dat in zijn huis zijn regels gelden. Mason raakt wat op de dool en experimenteert met drugs en drank, maar zijn vader, die intussen ook hertrouwd is met Annie (Jenni Tooley) en zelfs voor een klein broertje heeft gezorgd, neemt hem op sleeptouw. Het levert onder meer een bizarre road trip op naar Annies bijbelvaste ouders, die vinden dat de almachtige hun de wijsheid heeft gegeven om over het land te regeren onder het motto "met een dubbelloops in de hand schiet ik iedereen van mijn land".

En Mason jr. vindt eindelijk de roeping in zijn leven: hij blijkt kunstzinnige aanleg te hebben voor fotografie, slaat een vriendinnetje, Sheena (Zoe Graham) aan de haak en maakt kletterende ruzie met Jim over het uur waarop hij wordt geacht thuis te zijn. Ook het derde huwelijk van Olivia loopt op de klippen. Mason is intussen op zoek naar een goede universiteit om zijn creatief talent te ontwikkelen, maar het wordt duidelijk dat Sheena hem niet zal volgen. En dan is het plots 2013. Mason wordt meerderjarig en staat op het punt om uit het huis te vliegen: moeder verhuist naar een ietwat comfortabeler appartement en al wat de kinderen niet meenemen verdwijnt in de afvalcontainer. Terwijl het leven Mason toelacht vraagt Olivia zich met pijn in het hart af of het allemaal de moeite is geweest...

Zelden kreeg een film waarin er verhoudingsgewijs geen ruk gebeurt een dergelijke kritische bijval. Regisseur Richard Linklater heeft dan ook een bijzondere unique selling position aan zijn film toegevoegd: de twaalf jaren waarin we Mason zien opgroeien van jochie tot adolescent hebben effectief twaalf jaar geduurd om te filmen. Linklater heeft al die jaren dezelfde vaste kern van acteurs op regelmatige tijdstippen samengeroepen om een nieuwe episode aan het coming-of-ageverhaal van Mason te breien, wel degelijk met een plan voor ogen. Ook de andere acteurs verouderen; het is bijzonder grappig om zien dat de haartooi van Patricia Arquette dezelfde evolutie doormaakt als in Medium. Uiteraard hing het risico dat de film door het uitvallen van één van de protagonisten nooit zou afgeraken als een zwaard van Damocles boven de productie. Het is bijvoorbeeld principieel niet toegestaan om acteurs langer dan 7 jaar contractueel te binden, dus elke nuk van één van de hoofdrolspelers zou het project volledig op de helling hebben geset. Maar uiteindelijk is Linklater in zijn opzet geslaagd en Boyhood is naast een rechttoe-rechtaanverhaal een boeiend tijdsdocument dat de evolutie van twaalf jaar Amerika. De hypes van het moment zoals Star Wars en Harry Potter werden natuurlijk pas op het moment in kwestie in het scenario geschreven, dus een deel van het verhaal is zeker pas gaandeweg gegroeid zonder al te veel planning vooraf. Linklater houdt wel meer van dit soort geintjes: met de Before-films liet hij ook al gaten van tien jaar in zijn scenario, zij het dat hij die niet continu heeft opgevuld; in elk geval heeft hij blijkbaar een innige samenwerking met zijn favoriete acteur Ethan Hawke, die in beide films een centrale rol heeft. Af en toe dreigt wel het gevaar dat Linklaters met zijn over jaren gespreide films een beetje een one trick pony zal worden.

De gimmick van acteurs twaalf jaar onder contract te houden heeft allicht de film heel wat naambekendheid bezorgd. De werktitel van de film was overigens 12 Years, maar Richard Linklater besloot de titel op het laatste nippertje te veranderen om verwarring met 12 Years A Slave te vermijden. De film is zeker niet vrij van fouten: de cruciale momenten in het leven van Olivia zoals haar huwelijken en scheidingen krijgen we niet te zien, de film is eerder een bijna als documentaire te bekijen serie van momentopnamen waarbij je zelf nog de puntjes moet verbinden. Ook ruikt het casten van Linklaters eigen dochter Lorelei als Masons zus Samantha een beetje naar nepotisme. Als je daar allemaal echter wil overkijen is Boyhood een solide, goed gemaakte parabel over de groeipijnen op weg naar volwassenheid die twee uur en drie kwartier lang voortkabbelt maar toch ook nergens gaat vervelen. Boyhood is een fragiele road trip doorheen de tijd waarin de regisseur pertinente vragen stelt over de zin van het leven. Op het einde van de film is er een erg pakkende scène waarin de familie het huis herschildert vooraleer het op de markt wordt gegooid, en de vele kindertekeningen op de muren alsook de typische groeistreepjes in de deurstijl worden overschilderd. De scène zegt veel over de opzet van de film: de kindertijd is een herinnering die zó weer vervlogen is en alleen nog bestaat in een paar beduimelde en vergeelde fotoboeken. En koester je dan de pijntjes van het opgroeien en aanzie je ze als levenslessen op weg naar volwassenheid, of struikel je over je eigen beperkingen en kom je van de regen in de drop? Ik heb overigens altijd een boon gehad voor Patricia Arquette die niet dadelijk een babe met ideale maten is; de manier waarop ze op het einde van de film emotioneel instort getuigt van haar klasse. Of de relatieve bekendheid van haar en Ethan Hawke volstaan om de film van het arthousecircuit te redden zal nog moeten blijken; alleszins verdient Boyhood een breder publiek van de schrale schare kijkers die nog niet afgestompt zijn door de laatste Transformers.

BEELD EN GELUID
Lumière heeft Boyhood een mooie maar ietwat onscherpe beeldkwaliteit meegegeven. De kleuren zijn warm en levendig en het 1.85:1-formaat bevat enkele mooie composities die allicht in 2.40:1 niet zo mooi zouden zijn overgekomen. Het contrast mocht iets geprononceerder geweest zijn. Voor een dialoogfilm volstaat de DTS-HD 5.1-track ruimschoots - af en toe valt er surroundgewijs voorwaar wat te beleven, als bijvoorbeeld Olivia's tweede man een gooi doet naar het wereldrecord whiskyflessen naar het hoofd van zijn vrouw gooien. De film bevat geen eigen soundtrack maar het verhaal wordt opgehangen aan enkele songs uit het era 2002-2013 met onder meer Gnarls Barkley, Vampire Weekend, Kings Of Leon, Lady Gaga en Coldplay om uiteindelijk te eindigen bij Daft Punk en Pharell Williams. De dialogen lopen lichtjes asynchroon.

EXTRA'S
De making of-documentaire (2:32) is die naam amper waardig en ze is amper langer dan de trailer (1:43). Evenwel heeft Lumière deze film al uitgebracht terwijl ze in de Verenigde Staten, waar de film werd gemaakt, vooralsnog op hun kin kunnen kloppen.

CONCLUSIE
De opzet van Boyhood is uniek maar maakt de film niet beter dan hij is. Wat absoluut geen verwijt hoeft te zijn - als marketingtruc kan het evenwel tellen.