FILM
Momenteel lijken de hoogdagen van Emir Kusturica wat voorbij, zijn laatste (On Milky Road) dateert van 2016, maar in het midden van de jaren 80 was hij een hele tijd één van de geliefde gasten op gerenommeerde festivals en één van de eerste regisseurs die zich manifesteerde met auteurscinema.

De films van Kusturica hebben wel een luchtig karakter, zelfs slapstickachtig (vooral deze Black Cat, White Cat) toch is het bij nader inzicht allemaal even complex als het land waarin hij is geboren: het voormalige Joegoslavië. De cineast liet in 1981 voor het eerst van zich horen met Do You Remember Dolly Bell?, wat hem meteen de aandacht van de jury van het Filmfestival van Venetië opleverde. De grote doorbraak kwam vier jaar later met het bejubelde When Father Was Away On Business wat goed was voor een Gouden Palm in Cannes en een Oscar-nominatie voor Beste Buitenlandse Film.

Net zoals alle Europese wonderkinderen mocht ook Kusturica het eens in Amerika proberen, maar Arizona Dream met Johnny Depp deed de Hollywoodkassa’s niet bepaald rinkelen. Integendeel, de film werd door Warner pas maanden na zijn officiële release aan de bioscopen doorgegeven. De regisseur keerde naar zijn heimat terug, draaide in 1995 Underground en mocht voor een tweede keer een Gouden Palm in ontvangst nemen. Cinematografisch een hoogvlieger, maar de film die in Servië een televisieserie werd, kreeg ook bakken kritieken uit de politieke hoek te verwerken omdat tegenstanders vonden dat de (anti-)oorlogsfilm te veel Servische propaganda bevatte.

Drie jaar later, in 1998, maakte hij met Black Cat, White Cat zijn tweede zigeunerfilm waarmee hij de filmjury in Venetië kon paaien en een Zilveren Leeuw naar Servië mocht meenemen. Net als in zijn eerste zigeunerfilm (Time Of The Gypsies) die een jaar eerder verscheen, dompelt Kusturica je onder in de maffe wereld van Roemeense zigeuners. En geloof ons, eens je deze film gezien hebt, bekijk je zigeuners met andere ogen, ofschoon de clichés (niet te vertrouwen, gevaarlijke dieven) er in deze komedie in het lang en het breed worden ingesmeerd. Wel steeds met de glimlach en met komische situaties die zeer dicht in de buurt komt van de dolle fratsen van de helden uit de stomme films.

Centraal in deze Balkanfilm is een huwelijk. Wel een ongewilde. Matko Destanov (Bajram Severdžan) is een nietsnut die zijn zakken probeert te vullen met smokkelen. De Russen zijn daar dan ook de ideale partner voor. Elkaar bedriegen, het lijkt bij het leven te horen, maar wanneer de zigeuner zich inlaat met de levensgevaarlijke Dadan (Srđan Todorović) worden de zaken anders. Wanneer Matko door zijn onkunde een opdracht doet mislukken, en hiermee ook het geld kwijt speelt, komt hij in het krijt te staan bij de gangster. Terugbetalen kan de armoezaaier sowieso niet, en daarom wordt hij verplicht om zijn zoon Zare (Florijan Ajdini) uit te huwelijken aan diens lelijke zus. Maar Zare verzet zich, want hij is tot op zijn oren verliefd op de plaatselijke schone Ida (Branka Katić).

Een huwelijksceremonie (als we dat woord al kunnen gebruik) van ruim twee uur dus, maar wel één die je nog nooit gezien hebt. Naast het puike scenario speelt ook de balkanmuziek een voorname rol in deze zwarte komedie met een soundtrack van de No Smoking band waarin regisseur Kusturica de bassist van is. En geloof ons vrij, Dadan is een cokesnuivende vilain die ze zelfs bij Marvel niet kunnen verzinnen.

BEELD EN GELUID
Black Cat, White Cat is één van de eerste films die verscheen in de Quality Film Collection-reeks van A-Film. Schitterende titels daar niet van, maar men vond het toen ook nodig om de film uit zijn originele beeldvorming te halen waardoor deze prachtprent er op deze versie nogal belabberd uitziet. Personages met veel te brede ruggen, je kent het wel. Zoals dat (te) vaak gaat in de Benelux is dit de enige beschikbare release. Gelukkig is de beeldkwaliteit meer dan behoorlijk. De geluidsband is standaard, met een Dolby Surround 2.0-geluid in het Kroatisch. Wie de film volledig uit zijn vorm wil bekijken, kan ook opteren voor een Engelse versie.

EXTRA'S
Geen extra's op deze uitgave. Jammer, maar zo is het nu eenmaal.

CONCLUSIE
Ofschoon Black Cat, White Cat het etiket van auteurscinema verdient, kun je deze klassieker van Kusturica evengoed als een spetterende komedie voor een zeer breed publiek zien.