SERIE
Na de poging van hypnotiseur Jervis Tetch (Benedict Samuel) om in seizoen 3 de bevolking te vergiftigen, heeft Oswald "Penguin" Cobblepot (Robin Lord Taylor) de macht gegrepen in de onderwereld van Gotham. Met de compleet corrupte politie in zijn zak heeft hij zelf het euvele lef om "misdaadtoelatingen" uit te geven, een soort Verlaat De Gevangenis Zonder Betalen-kaartje dat de houder het recht geeft om misdaden te plegen, zo lang hij maar de helft van zijn winst aan Penguin afstaat. De laatste oncorrumpeerbare politieagent, Jim Gordon (Ben McKenzie), moet zelfs lijdzaam toezien hoe zijn partner Harvey Bullock (Donal Logue) geld aanneemt van de Penguin om een oogje dicht te knijpen. Hij meent dat de enige manier om de misdaadkoning te bestrijden is, om zelf een leger van misdadigers aan te wenden. Daarom roept hij de hulp in van de voormalige maffiabaas Carmine Falcone (John Doman), maar die is stervende. Zijn dochter Sofia (Crystal Reed) echter is erop gebrand om de Falcone-naam in Gotham in eer te herstellen, en ze probeert zich in te werken in de vertrouwenscirkel van Penguin, om hem uiteindelijk ten val te brengen. Haar doel: ervoor zorgen dat Gordon hoofdcommissaris wordt, zodat die de stal kan uitmesten.




En als de politie dat niet doet, dan doet Professor Pyg (Michael Cerveris) het wel. Deze vigilante is bezig met systematisch alle corrupte agenten uit te moorden, alsook al diegenen die met Penguin samenwerken. Op zijn lijstje staat simpelweg iédereen, behalve Jim Gordon, voor wie hij een idolate bewondering koestert. Terwijl de politie alle aandacht concentreert op het vangen van de Pyg, woedt in de onderwereld de strijd om de macht tussen Sofia Falcone en de Penguin, in die mate zelfs dat de vraag gesteld kan worden of de plotse verschijning van de Pyg niet toevallig één van de partijen goed uitkomt.




Bruce Wayne (David Mazouz) heeft het dan weer in zijn hoofd gestoken om de straten van Gotham schoon te vegen als gemaskerde burgerwacht, zeer tot ongenoegen van zijn mentor Alfred Pennyworth (Sean Pertwee). Bruce is op zijn zachtst gezegd nog niet droog achter de oren, en hij kan zijn erecode om niemand te doden moeilijk gestand doen wanneer hij door de tweeduizend jaar oude Ra's al Ghul (Alexander Siddig) wordt gedwongen om hem uit te schakelen met een antieke dolk, het enige wapen waarmee hij kan gedood worden. De dood hakt echter in op Bruce, die zich meer en meer als een verwaande playboy begint te gedragen, en in een fit van razenij zelfs Alfred aan de deur zet. Intussen heeft ecoterroriste Poison Ivy (Peyton List) een reeks dranken tot zich genomen waardoor ze iedereen door aanraking kan vergiftigen en planten uit iemands borstkas kan laten groeien. Ze voert een vendetta naar Wayne Enterprises toe, omdat daar een biotech-afdeling bezig is met experimenten op planten die in haar ogen een abominatie zijn. Als ook Bruce besmet wordt, wordt het tijd om zijn leven te overdenken.




Penguin heeft als trofee in zijn nachtclub het ingevrozen lichaam van Ed "The Riddler" Nygma (Cory Michael Smith) tentoongesteld. Wanneer die door een superfan ontdooid wordt, blijkt hij zijn scherpzinnige geest kwijt te zijn gespeeld. In The Narrows ontmoet hij Butch Gilzean (Drew Powell), die, nadat zijn lijk in een meer vol toxisch afval was gedumpt, is herrezen als Solomon Grundy, een krachtpatser die geen pijn voelt en zo sterk is dat hij met gemak zijn tegenstanders de ledematen afrukt. Vanuit een nachtclub in The Narrows probeert Ed via de prijsgevechten van Grundy geld in te zamelen om een dokter te betalen die zijn geheugenprobleem kan fiksen. In de club werkt Lee Thompson (Morena Baccarin) om de vechtersbazen uit de kooigevechten weer op te lappen. Na haar uren klust ze bij om de nodige zorgen aan de allerarmsten uit Gotham te verstrekken, en ze kan het geld van Ed wel gebruiken. Ze werpt zich op als spreekbuis van de minstbedeelden, en wordt bij handgeklap verkozen als hun vertegenwoordiger. Ze krijgt echter af te rekenen met hevige weerstand van concurrerende bendes. Ed worstelt intussen met zijn gespleten persoonlijkheid: de gevoelige Ed, die heimelijk verliefd is op Lee, of de maniakale Riddler.




De doodgewaande Barbara Kean (Erin Richards) is door Ra's al Ghul weer tot leven gewekt, en ze begint, nu ze haar nachtclub is kwijtgespeeld aan Penguin, samen met Tabitha Galavan (Jessica Lucas) en Selina Kyle (Camren Bicondova) een wapenwinkel, waar ze wapens verkoopt aan welke strijdende fractie ze maar wil hebben. Ra's al Ghul heeft voor zijn dood echter haar tot zijn opvolger benoemd, en haar een geheime gave gegeven die bekend staat als de Demon's Hand. Daarmee heeft ze de League of Shadows onder haar commando gekregen, maar de mannelijke helft van het moordgenootschap ziet het niet zitten om te dienen onder een vrouw. Wanneer Barbara echter haar moordgenootschap vooral blijkt te gebruiken voor persoonlijk gewin, in de plaats van de erfenis van Ra's al Ghul voort te zetten, komt die vanuit het graf haar persoonlijk ter verantwoording roepen. Selina wordt daarbij verscheurd tussen haar loyaliteit aan Barbara en haar vriendschap met Bruce.




Maar het grootste gevaar zit voorlopig in Arkham Asylum. Wanneer Penguin in de gevangenis belandt op verdenking van de moord op zijn jonge protégé Martin (Christopher Convery), verneemt hij dat Jerome Valeska (Cameron Monaghan) en Jervis Tetch een plan aan het uitbroeden zijn om met de hulp van Scarecrow (David Thompson) een gif dat gek maakt uit te spreiden onder de bevolking van Gotham. De gevangenen organiseren een massale uitbraak uit Arkham, maar hetgeen ze de bevolking van Gotham willen aandoen is zelfs voor Penguin te veel: want hoe kan hij anders ooit regeren over de onderwereld als de bovenwereld compleet gek geworden is? Jerome blijkt overigens nog een tweelingsbroer te hebben, die zich jarenlang heeft toegelegd op het creëren van een goedkope energiebron. Maar die kan ook als wapen worden gebruikt...




In tegenstelling tot seizoen 3 is seizoen 4 niet opgedeeld in twee helften met een aparte subtitel. De ondertitel van het hele vierde seizoen is A Dark Knight, en die titel verraadt al dat Bruce Wayne zich voor de eerste keer op het gladde ijs van het vigilanteschap waagt, zij het dat zijn eerste pogingen eerder amateuristisch zijn te noemen. Na drie seizoenen is het trucje van Gotham nogal formulaïsch geworden: de good guys and bad guys sluiten voortdurend tijdelijke allianties om de tegenpartij te naaien, waarbij elk verbond steevast eindigt op verraad en een mes in de rug, in die mate zelfs dat het voorspelbaar wordt, en dat is een beetje spijtig. Een pro is dan weer dat de acteurs heerlijk kunnen overacteren om hun kleurrijke personages in de verf te zetten, wat bij een rariteitenkabinet als Gotham een troef is. Vooral Robin Lord Taylor springt er als de neurotische Penguin weer uit, met Cory Michael Smith als de schizofrene Riddler in zijn kielzog. Gotham is zéér rauw: er worden voortdurend personages gespietst, handen afgehakt of met een hamer tot pulp bewerkt, en alhoewel niemand in Gotham echt dood is - Ra's al Ghul kan mensen weer tot leven wekken en past het trucje ook op zichzelf toe - wordt er kwistig met (nep)bloed rondgestrooid.

BEELD EN GELUID
Het vierde seizoen van Gotham is weer helemaal vergelijkbaar met de vorige twee. Er wordt veel in duistere omgevingen gefilmd, en als er al eens overdag wordt gefilmd, dan is het zeker geen landschap waar het zonnetje schijnt. De details zijn rauw en somber gekleurd, alsof héél Gotham een bijfiliaal van Arkham Asylum is, maar zijn voldoende geprononceerd om onderscheid te kunnen maken in de textuur. Als er al eens hevigere kleuren worden gebruikt, dan zijn het in de gifdrankjes van Poison Ivy, de gemilitairiseerde energiebronnen van Jeremiah Valeska of simpelweg het kostuum van de Riddler. De release beschikt over een zeer goeie DTS-HD MA 5.1-track, die sterk is in surrounds en de vele explosies en schietpartijen onderstreept. De vertaling is opmerkelijk beter dan de gemiddelde Warnervertalingen - de grapjes en woordspelingen van Riddler zijn niet altijd even makkelijk - en er staan geen dt-fouten meer in het ondertitelingsspoor. Ooit was dat anders. De UK-versie heeft overigens óók Nederlandse ondertiteling, maar alleen maar een Engels geluidsspoor, en ook nog eens Scandinavische ondertitels.




EXTRA'S
Na vier seizoenen is zowat alles al gezegd over het Gotham-concept. Het bonusmateriaal beperkt zich dan ook tot in totaal zes verwijderde scènes (3:23), een documentaire Solomon Grundy: Born on a Monday (9:53) over de transformatie van Butch Gilzean, The Sirens take Gotham (12:57) over de power-dames rondom Barbara Kean, en naar jaarlijkse gewoonte The best of DC TV's Comic-Con Panels San Diego 2017 (58:27), met een panelgesprek met cast en crew op 's werelds bekendste stripfestival.

CONCLUSIE
Het voorlaatste seizoen van Gotham werkt volgens de immer weer werkende formule van samenspannen en verraad, in die zin dat het geen verrassingen meer in petto heeft. Toch is de reeks bijzonder amusant, en is de Blu-ray van goede kwaliteit.