SERIE
Van alle parallelle werelden is deze alternatieve vorm van Oxford toch één van de speciaalste. In plaats van een ziel beschikken de mensen over een
daemon, een dier dat onveranderlijk met een mens verbonden is, wat onder meer betekent dat als één van de twee sterft, de ander ook sterft. Lyra Belacqua (Dafne Keen) is door haar oom, lord Asriel (James McAvoy) in de kostschool, Jordan College ondergebracht. Op een dag ziet ze hoe een priester van het Magisterium haar oom wil vergiftigen en zij kan nog net op tijd het glas uit zijn handen slaan. Blijkbaar zijn er ernstige tegenkantingen bij het voornemen van Asriel om er met een expeditie op uit te trekken, op zoek naar Dust, een mythische stof waardoor het mogelijk zou moeten zijn om door parallelle universa te reizen. Met oom Asriel uit de weg wordt Lyra op een avond benaderd door de mysterieuze mevrouw Coulter (Ruth Wilson), die de kleine maar wat graag mee zou nemen naar het hoge noorden. Aan Lyra is veel gelegen om haar ontvoerde vriendje, keukenhulpje Roger Parslow (Lewin Lloyd), terug te vinden. De hoofdmeester van Jordan College geeft haar een alethiometer mee. Met het op een gouden kompas lijkende ding kan iemand die er zich goed op concentreert, zich laten leiden naar de waarheid. Lyra blijkt bovendien het talent te hebben om het instrument te kunnen uitlezen zonder de vuistdikke boeken die als handleiding fungeren.
Lyra komt erachter dat Mrs. Coulter waarschijnlijk kwade zaak maakt met Gobblers, een mysteriuze groepering die zich bezighoudt met het ontvoeren van kinderen, waarbij het vermoeden rijst dat Roger hun slachtoffer is geworden. Vooral de kinderen van de Gyptians, een rondreizend soort zigeunervolk, zijn het slachtoffer, en Lyra reist met hen mee naar het hoge noorden, naar Svalbard, om daar op zoek te gaan naar het station van Bolvangar, waar de ontvoerde kinderen gevangen worden gehouden om er aan een gruwelijk medisch experiment te worden onderworpen. Onderweg maakt ze onder meer kennis met de aëronaut Lee Scoresby (Lin-Manuel Miranda), heer van de Gyptians John Faa (Lucian Msamati), heksenkoningin Serafina Pekkala (Ruta Gedmintas) en de aan lager wal geraakte ijsberenprins Iorek Byrneson (Joe Tandberg), die in een oneerlijk duel meester de troon van de IJsberenkoning heeft verloren aan de verraderlijke Iofur Raknisson (Joi Johannsson). Nadat Lyra Ioreks kostbare wapenuitrusting heeft gerecupereerd, zweert Iorek haar trouw, en samen trekken ze naar het barre noorden, waar ze eerst de confrontatie moeten aangaan met Iofur, die geobsedeerd is door het idee om zelf als niet-mens toch ook een daemon te verwerven.
Als u trouwe lezer bent van deze kolommen, dan hebt u waarschijnlijk door dat 90 % van deze samenvatting gepikt is van
The Golden Compass, een film uit 2007 van New Line Cinema. De verfilming uit 2007 werd geen eclatant succes omdat de prent altijd in de schaduw is blijven staan van de
Harry Potter-franchise, zodat de verfilmingen van het tweede en derde boek uit Philip Pullmans
Noorderlicht-trilogie uiteindelijk niet doorgingen. De kritiek was vooral inhoudelijk, want zo slecht deed
The Golden Compass het aan de kassa niet. Hoe dan ook, deze nieuwe televisiereeks van HBO biedt het werk van Pullman een tweede kans, en dat is alleen al te merken aan het feit dat vooral in de tweede helft van de reeks al een klein beetje inhoudelijk een voorafname gebeurt van
Het Listige Mes, het tweede deel van de trilogie, en ook het open einde suggereert iets in die richting. Pullman zelf is in het bonusmateriaal van deze schijven alleszins duidelijk meer een aanhanger van een bewerking op lange termijn.
Buiten het feit dat de reeks wat wordt aangedikt met elementen uit het tweede boek, is de reeks inhoudelijk erg gelijkend met de film. Wat betekent dat er hier en daar flink maïzena is gebruikt om de boel aan te dikken. De feitelijke afrekening tussen Lyra en Mrs. Coulter vindt al plaats in de zesde aflevering, wat betekent dat de twee laatste afleveringen redelijk traag van tempo zijn. Mocht u zich bovendien afvragen wat de hele bedoeling is van het personage van Carlo Boreal (Ariyon Bakare) die kan reizen tussen parallelle werelden, dan bent u waarschijnlijk na het bekijken van deze reeks niet veel wijzer indien u niet tenminste bekend bent met de korte inhoud van de boeken van Pullman.
The Golden Compass en ook deze
His Dark Materials krijgen nogal veel tegenwind uit religieuze kringen, hetzelfde soort dat zich graag onledig houdt met
Harry Potter-boekverbrandingen, omdat kritiek op georganiseerde religie door atheïst Philip Pullman niet geschuwd wordt, maar wie daarover valt, heeft blijkbaar nog nooit een fantasyfilm gezien, het hyperchristelijke
The Chronicles Of Narnia misschien uitgezonderd.
His Dark Materials is prestigieus. Er worden kosten noch moeite gespaard om het parallelle Noorderlicht-universum in beeld te brengen, wat resulteert in somptueuze decors vol
cyberpunk-elementen en grootse sneeuwlandschappen. Dafne Keen geeft haar Lyra Belacqua dezelfde intensiteit mee als haar rol als X-23 in
Logan, en het inruilen van Nicole Kidman voor Ruth Wilson en Daniel Craig voor James McAvoy zijn alleszins twee goeie zetten. De reeks volgt ook nauwer de boeken van Pullman, en enkele nevenpersonages zoals Ma Costa (Anne-Marie Duff) krijgen logischerwijze in deze reeks meer schermtijd. Dé grote winnaars van de productie zijn echter de CGI-kunstenaars die de
daemons en de ijsberen leven hebben ingeblazen, die er bijzonder levensecht uitzien. Het is overigens een leuk spelletje om te trachten de stemacteurs van de diverse daemons te herkennen, want zo stoot u occasioneel al eens op een naam als David "Poirot" Suchet.
BEELD EN GELUID
De Amerikaanse Blu-ray van Warner is qua vormgeving identiek aan de Beneluxversie. De beeldkwaliteit draagt de stempel van het HBO-kwaliteitslabel, en we krijgen dan ook een mooi en gedetailleerd beeld met veel diepte, waarin de computertrukerij gelukkig niet al te zeer opvalt. De stoffen van de Gyptians, de afdrukken in de sneeuw van het noorden, de tierlantijntjes aan de collegegebouwen in het alternatieve Oxford, alle details komen evenwichtig en goed tot hun recht, met scherpe aflijningen. Het stoort niet bijzonder dat veel van de actie zich in duistere omgevingen afspeelt, want zelfs in het zwart blijven de details overeind. Het kleurpalet is een beetje onderbelicht, wat de totale uitstraling eerder koel en afstandelijk maakt. In de DTS-HD MA 5.1-track is voldoende ruimte om geluidseffecten tot hun recht te laten komen, of het nu brullende ijsberen of ontploffende machines zijn. Subtielere effecten, zoals een snijdende wind in de achterkanalen, zijn ook ruimschoots aanwezig, en ook de ambiënte geluiden in Jordan College en in de karavaan van de Gyptians weten te overtuigen. Lorne Balfe tekende verder voor een heel mooie soundtrack.
De bonusmaterialen op de eerste schijf zijn veeleer kortere featurettes, waarbij er een langere documentaire is bewaard voor de tweede schijf. Op de eerste schijf zijn er eerst en vooral vier bijdragen,
Adapting His Dark Materials (4:04) over het bewerken van het boek,
Building His Dark Materials (5:54) over het set design,
Dressing His Dark Materials (3:15) over de kostuums en
The Daemons of His Dark Materials (3:43) over de CGI-dieren. Dan volgen er vier bijdragen van acteurs die het over hun personage hebben:
James McAvoy: Bringing Lord Asriel to life (3:17),
Lin-Manuel Miranda: Bringing Lee Scoresby to life (2:25),
Ruth Wilson: Bringing Mrs. Coulter to life (3:24) en
Dafne Keen: Bringing Lyra Belacqua to life (4:26). De inhoud legt zichzelf uit. Op de tweede schijf is er
Making His Dark Materials (31:33), een beter werkstuk dan de korte featurettes op de eerste disk, met enkele leuke behind the scenes-fragmentjes, waarin je onder meer ziet dat op de set de dieren werden vervangen door poppen, en dezelfde stukjes interview dan op de eerste schijf.
