BEANPOLE
Bespreking door: Didier - Geplaatst op: 2020-11-26
FILM
Rommel vind je in Russische cinema net als elders meer dan genoeg, maar gelukkig voor ons zijn het meestal de pareltjes die naar het Westen gestuurd worden. In het populaire genre is vooral Timur Bekmambetov een steeds weerkerende naam, en in het arthousegebied zijn het dan weer Andrey Zvyagintsev en Aleksandr Sokurov die de leiding nemen. Toeval of niet, het is bij die laatste dat Kantemir Balagov in de leer ging. Na het in Cannes bejubelde
Closeness is de jonge cineast (hij is amper 30) er opnieuw met een tweede mokerslag:
Beanpole.De film die in Cannes de Un Certain Regard-award voor Beste Regisseur won, werd ook de Russische inzending voor de Beste Internationale Speelfilm voor de Oscars, maar werd net zoals alles en iedereen in dat jaar overbluft door
Parasite van Bong Joon-ho.
Om maar meteen de grote woorden (of ontmoediging) van stal te halen.
Beanpole is een film die de kaap van twee uur overschrijdt en waar je je niet alleen voor dient te investeren, maar de kijker een zeer ongemakkelijk gevoel bezorgt. De aanleiding is een boek uit 1985 van Nobelprijswinnaar Svetlana Aleksijevitsj
The Unwomanly Face Of War die een compleet andere kijk geeft op het gevreesde Rode Leger tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een oorlog is jammer genoeg iets van alle tijden, maar één van de oudste activiteiten van de mensheid is nog geen beetje geëmancipeerd. Oorlog is iets namelijk voor mannen, maar niets is minder waar. De Russische media (en in feite geldt dat ook voor alle andere landen) tonen als oorlogsveteranen maar al te graag mannen die zich net niet verslikken door de medailles, maar vaak wordt vergeten dat er ook vrouwen aan het front vochten. In het geval van het Rode Leger tijdens de Tweede Wereldoorlog spreken we over niet minder dan één miljoen vrouwelijke soldaten. Geen vrouwen die in een tentje de gewonden moesten verzorgen, maar tot aan de tand bewapende soldaten die de Duitsers moesten tegenhouden. Onze soldaten, onze helden. Maar dat gold niet voor de vrouwen die hun leven riskeerden. Vaak werd op hun neergekeken, nietsnutten of zoals één van de jonge Russische mannen het verwoordde: "vrouwen die gemakkelijk hun broek naar beneden halen".
Het is tegen deze schrijnende achtergrond dat we het verhaal volgen van Iya Sergueeva (Viktoria Miroshnichenko) die zo lang is dat iedereen haar gewoon bonenstaak noemt en Masha (Vasilisa Perelygina). Leningrad, kort na het einde van de Tweede Wereldoorlog. Iya werkt als verpleegster in een ziekenhuis dat onder leiding staat van Dr. Nikolay Ivanovich (Andrey Bykov). Na haar werkuren zorgt de verlegen verpleegster voor Pashka. Het lijkt op het eerste gezicht haar eigen zoontje, maar kort nadien leren we dat dit het kind is van haar vriendin Masha die haar
zoontje aan Iya in bewaring gaf omdat ze onder de wapens moest. Tijdens een spelletje verstikt Iya per ongeluk de jonge kleuter. Masha reageert nogal onverschillig op de dood van haar kind, het is dan ook een vrouw die in de afgelopen jaren alle ellende in alle kanten en hoeken zelf heeft gemaakt. Gaandeweg vraagt Masha aan haar vriendin of ze in haar plaats een kind wil baren want door de vele abortussen is de soldate ondertussen onvruchtbaar geworden.
Niet onmiddellijk het soort film dat je tussen de soep en de patatten ziet. Een film die zich langzaam aan als een gewaad om je rond wikkelt, ook al zijn de personages ijskoud. Russen zijn sowieso van nature uit niet de vrolijkste snuiters, maar Iya toont niet de meeste emotie. Ze weent wel eens, ze denkt over iedere slenterende stap goed na, ze wordt door zowat iedereen uitgescholden maar voor de rest is haar wereld net zoals zijzelf: kil en vooral leeg. En het zijn net die eigenschappen die regisseur Kantemir Balagov op een bijna magische wijze weet om te bouwen. Niets dan miserie, de personages sterven net niet van de honger en toch is ieder shot een kleurrijke schilderij geworden die uitpuilt van vrolijke kleuren. Geen grijze tinten, maar wel gele en groenige kleuren die daarmee de film een zeer eigen beeld geven en waarvan je door hebt dat er over ieder shot enorm goed is nagedacht. Vrolijk word je er niet van en op het einde slaak je zelfs een zucht, maar dat zou wel eens kunnen omdat je beseft dat je een verbluffend stukje cinema hebt gezien, want dat is
Beanpole zeker en vast.
BEELD EN GELUID
Als gezegd goochelt de cineast hier graag met gele en groene kleuren. Hierdoor krijg je natuurlijk een zeer artificieel karakter waarbij het realisme ver te zoeken is, maar wel de visuele schoonheid naar een hoger niveau duwt. Net zoals bij een echt schilderij heb je soms het gevoel dat men niet steeds de kwast in bedwang heeft kunnen houden, maar ook dat is wat
Beanpole zo uniek maakt. Jammer genoeg is dit visueel pareltje bij ons alleen uit op dvd, maar gelukkig had het wel om een uiterst verzorgde release. De film bestaat voor het grootste deel uit Russische dialogen, en de muziek wordt vaak vervangen door een pijnlijke bieptoon die je in de oren hebt na een oorverdovend lawaai.
EXTRA'S
Zoals bij zo veel interessante films is ook hier het aantal seconden aan bonusmateriaal een nul.
CONCLUSIE
Beanpole is, om het straight tot he point te zeggen, arthouse voor gevorderden. Niet zo zeer omdat deze film van Kantemir Balagov een zeer aparte filmstijl gebruikt die er een unieke, maar ook niet al te toegankelijke, belevenis van maakt. Een van de sterkte Russische films van de afgelopen jaren.