FILM
Aan de vooravond van de Franse revolutie breekt een politiek schandaal los waar de monarchie van op haar grondvesten davert. De jonge gravin Jeanne St. Remy de Valois (Hilary Swank) is getuige geweest hoe haar vader om politieke redenen werd uitgeschakeld, en haar moeder kort daarop aan een gebroken hart is gestorven. Ze heeft echter een listig plan uitgedacht om de goede naam van haar familie in ere te herstellen, zelfs al vraagt dat van haar het ultieme offer. Samen met haar om zakelijke redenen getrouwde echtgenoot Nicolas de la Motte (Adrien Brody) en haar minnaar Rétaux de Vilette (Simon Baker) vormt ze een bizar ménage-à-trois dat zich tot doel heeft gesteld de schraperige kardinaal Louis de Rohan (Jonathan Pryce) en de domme gans, koningin Marie-Antoinette (Joely Richardson), tegen elkaar uit te spelen. Het feit dat de twee al tien jaar officieel niet meer met elkaar praten, helpt hen natuurlijk enorm vooruit wanneer ze de kardinaal een kostbaar diamanten halssnoer voor de koningin laten kopen, in de hoop dat hij zich daarmee kan verzekeren van de post van eerste minister, zoals zijn illustere voorganger, kardinaal Richelieu. De koningin is echter niet geïnteresseerd in het kroonstuk van de ietwat zichzelf overschat hebbende juweliers Bohmer (Paul Brooke) en Bassenge (Peter Eyre), maar met behulp van wat vervalste zegels, brieven en een niet echt goed gelijkende dubbelgangster van de vorstin kan Jeanne de kardinaal van het tegendeel overtuigen. Tegen de tijd dat het bedrog uitkomt, en Jeanne en haar medeplichtigen, waaronder de Illuminati-hogepriester graaf Cagliostro, die veel invloed uitoefent op de kardinaal, gearresteerd worden, is het kwaad echter al geschied: kardinaal de Rohan is al zijn titels kwijt, het juweel is spoorloos verdwenen - alhoewel een deel duidelijk is omgezet in vastgoed, drank en luxe-spullen - en vooral, de reputatie van de koningin is onherstelbaar beschadigd. Alhoewel ze persoonlijk niet terecht staat, wordt het schandaal door de uitgehongerde Parisiens nog maar eens als een schoolvoorbeeld aangehaald als symptomatisch voor de decadentie van het vorstenhuis. En Marie-Antoinette was al niet echt populair...

The Affair Of The Necklace of Le Scandale du Collier wordt nog steeds als één van de directe aanleidingen gezien van de Franse revolutie. Terwijl de gewone man in de straat crepeerde van de honger, twistten de koningin en de kardinaal over een rekening van een peperduur diamanten halssnoer. De kritiek van het volk was niet mals, wat ertoe leidde dat koningin Marie-Antoinette zich nóg meer opsloot achter de veilige vergulden hekken van Versailles, uiteraard totdat deze het uiteindelijk zouden begeven en de laatste koningin van Frankrijk onder de guillotine zou eindigen. De grootste kritieken op deze film waren de alomtegenwoordige historische fouten: niet alleen plotgewijs belangrijke zaken - zo werd het karakter van Jeanne geromantiseerd afgebeeld; in werkelijkheid zou ze nooit van adel geweest zijn dan door haar huwelijk met graag de la Motte - maar ook enkele historische minimale details zoals het ras van de hond die de koningin altijd bij zich heeft dat toen nog niet bestond. Een groter probleem vormt volgens mij het feit dat iedereen in Parijs en Versailles Engels praat, liefst dan nog met om ter meest snottige accent. Dit is uiteraard een "foutje" waar in nogal veel historische films van Amerikaanse makelij terwille van het publiek een toegeving aan wordt gedaan. Alleszins blijft volgens mij wel de essentie van de broeierige pré-revolutionaire sfeer van het einde van de 18de eeuw hangen, en voorwaar, de film bezit nog een zekere actualiteitswaarde ook. Kan een monarchie van een land waar de economie sputtert, het zich bijvoorbeeld permitteren om de facturen van dure cadeautjes zoals de woonst van een prins door te schuiven naar de belastingbetaler? Zijn leden van koninklijken bloede die zich in hun paleis opsluiten, en bij elke beweging in de buitenwereld laten opmerken door hun wereldvreemdheid nog wel van deze tijd? Is het normaal dat de politieke mandaten worden verdeeld in functie van de trouw aan de kroon? En is vooral de rijkdom van de heersende klasse geen doorn in het oog van de hardwerkende bevolking? Allicht zijn deze vragen niet intentioneel van toepassing op bepaalde andere, welgekende monarchieën bedoeld, maar het geeft de film onder de vele lagen hoepelrokken alleszins een universeel en begrijpelijk basisthema mee. Het verhaal wordt ons overigens door de bril van Brian Cox' eerste minister-personage, dat in de plot zelf eerder een bescheiden rol speelt, verteld met gevoel voor evenwicht en begrip van de standpunten van beide partijen, de bedriegers en de bedrogenen. De historische blunders worden in nogal wat besprekingen van collega's onterecht afgeschoven op de prestaties van de acteurs; in werkelijkheid is er volgens mij aan de vertolkingen in deze film niets mis, alhoewel ik altijd wel een beetje een positieve bias zal hebben wanneer ik iets moet beoordelen waarin Hilary Swank in meespeelt. Echte ondermaatse prestaties zitten er niet in de film, de enige die er naast Swank ook nog bovenuit steekt is Christopher Walken met zijn griezelige vertolking van graaf Cagliostro.

BEELD EN GELUID
Onbegrijpelijk! Het zal wellicht niet bedoeld geweest zijn als kritiek omdat alle acteurs in Versailles Engels spreken, maar de originele, Engelse, geluidstrack is op deze release enkel in een Dolby Surround 2.0-versie terug te vinden, terwijl er blijkbaar wél plaats genoeg was voor een Franse Dolby Digital 5.1-dubbing. Veel heeft ongetwijfeld te maken dat de plaats op deze single layer-disc op was, en men bij RCV elke cent weer in tweeën heeft willen bijten, en eerder dan een volwaardige release te maken met een Engelse 5.1-track, een versie op de markt heeft gebracht die desnoods ook op de Franstalige markt kan worden gesleten. De geluidskwaliteit is okee, maar mist diepte, en voor een kostuumfilm van de proporties van deze film, waar enorm veel geld tegen de art direction is aangesmeten, is het verbazend dat de technische nazorg zo gebrekkig is. De mooie soundtrack van David Newman wordt oneer aangedaan. De beeldkwaliteit is overigens ook maar matig, maar tenminste wel in het juiste beeldformaat. Ruis is niet echt een probleem, maar het contrast is soms te laag om goed te zijn, en qua scherpte had het beeld véél aan rijkdom kunnen winnen. Nu zorgt de hoge compressiegraad vaak voor bijzonder weinig detail in de somptueuze decors.

EXTRA'S
In tegenstelling tot veel recentere RCV-releases heeft deze versie wél menuschermen, maar buiten drie cross-promotionele trailers is van het vele bonusmateriaal dat in buitenlandse versies terug te vinden is, niets weerhouden.

 

The Affair Of The Necklace is een heerlijk kostuumdrama dat misschien de historische waarheid een klein beetje geweld aandoet, maar zeker niet raakt aan de essentie van de boodschap. Op technisch vlak is dit alleszins een met het ondermaatse flirtende release.