David Kepesh, professor en literatuurcriticus aan de universiteit van New York, verleidt tijdens een feestje voor z’n eindejaarsstudenten de beeldschone Consuela Castillo, net 24 jaar en dochter van Cubaanse immigranten. Zoals hij zelf aangeeft in het commentaar bij de beelden is ze z’n zoveelste verovering. Elk jaar wacht hij braaf dit moment af om problemen met z’n werkgever te vermijden, maar het mooiste meisje uit z’n klas heeft gegarandeerd prijs. Het gespreksonderwerp is uiteraard literatuur of kunst en op het einde volgt er een invitatie om samen iets te drinken of te eten. Het trucje werkt feilloos, want David heeft ervaring. Sinds z’n gebroken huwelijk, decennia geleden, is hij een meester in de verleidingskunst geworden. Met hoeveel vrouwen heb je ’t al gedaan?, vraagt Consuela na hun eerste nacht samen. David telt ze niet meer, ze brengen afleiding en verstrooiing en na en tijdje verdwijnen ze uit z’n leven aan de arm van jongere mannen. Z’n enige zekerheid sinds vele jaren is Carolyn, een blonde zakenvrouw met wie hij eens per maand de liefde bedrijft. Ook zij heeft zich nooit kunnen binden, wegens een drukke carrière, en niet zoals David wegens het onvermogen om een emotionele band te smeden.

 

 

Consuela flirt met David, ze vrijt met hem, ze dringt voetje voor voetje in zijn leven binnen en op een keer beseft de vijftiger dat hij niet meer zonder haar kan, dat hij verliefd is. Hij praat erover met zijn beste vriend en dichter George O’Hearn die hem adviseert om met de jonge vrouw naar een romantische plek te gaan en het vervolgens uit te maken. David besluit dat dat de beste oplossing is om zijn zielenrust terug te vinden, maar hij doet precies het tegenovergestelde: hij belooft Consuela een reisje naar Europa, naar Parijs en Venetië. Langzaam groeit er een nauwe band tussen beiden, maar de afhankelijkheid en de voortdurende hunkering maken David onzeker. Hij krijgt het benauwd van het nieuwe gevoel dat ik hem is gegroeid en hij is bang om Consuela te verliezen aan een jongere man. Gevoelens van jaloezie steken de kop op en wanneer hij op een keer opduikt op een feestje waar Consuela en haar broer zijn uitgenodigd, interpreteert de jonge vrouw dat als controle, als een gebrek aan vertrouwen. Langzaam richt David een mooie relatie ten gronde.

 

De Spaanse regisseur Isabel Croixet maakt van Elegy, naar de roman The Dying Animal van de Amerikaanse auteur Philip Roth, een interessante karakterstudie van een oudere man die zijn zelfzekerheid verliest nadat hij verliefd wordt op een dertig jaar jongere vrouw. Hij komt in een storm van tegenstrijdige gevoelens terecht en z’n rustige leventje als populaire womanizer wordt compleet onderuitgehaald. Hij wordt overdonderd door gevoelens waarvoor hij immuun meende te zijn en Ben Kingsley slaagt erin om de innerlijke strijd van het personage perfect uit te drukken, alsof de rol voor hem was geschreven. De introductie van Dennis Hopper als klankbord voor zijn twijfels over het ouder worden en andere existentiële kwesties, het is een uitstekende keuze die rendeert. Maar de nevenplots over George O’Hearns privéleven had Croixet beter geschrapt: ze zijn nauwelijks interessant, doen weinig terzake en leiden de kijker af van wat echt belangrijk is in deze film, nl. de vraag waarom Consuela Castillo op een man valt die niet verder denkt dan z’n volgende onenightstand. Penélope Cruz doet er alles aan om de beweegredenen van haar personage zichtbaar te maken. Ze is tien jaar ouder dan Consuela, maar daardoor is ze ook in staat om het karakter meer diepgang te geven, terwijl ze voor de kijker inderdaad nauwelijks twintig lijkt. Cruz zet een indrukwekkende prestatie neer – en niet alleen omdat ze regelmatig uit de kleren gaat -  waarmee ze op geen enkel moment onder moet doen voor haar beresterke tegenspeler.

 

 

De relatie gaat uiteindelijk stuk, maar dat heeft de kijker al heel vroeg in de film begrepen, al is er de constante hoop dat het toch nog allemaal goed komt. Maar helaas, zo heeft Philip Roth het niet voorzien in z’n roman en Isabel Croixet voelt niet de minste behoefte om de auteur tegen te spreken. Dat is jammer, want Elegy was beslist een betere film geweest indien de regisseur op dat punt in de productie voor een korte en krachtige afwikkeling had gekozen, eentje waarbij David Kepesh de rekening betaalt voor zijn totale mislukking als mens en minnaar, een oplossing die een volwassen publiek beslist zou accepteren. Croixet kiest evenwel voor Roths weinig originele plotwending – die hier uiteraard niet mag worden verraden – waardoor de film emotioneel misschien hoge toppen scheert, maar tegelijk heel veel van zijn oorspronkelijke aantrekkelijkheid verliest. Enige pluspuntje: Penélope Cruz grijpt in de laatste rechte lijn de kans om nog eenmaal uitbundig te schitteren en Ben Kingsley definitief het nakijken te geven. Wat haar van harte is gegund.

 

Een nevenrol die helemaal de mist in gaat, is die van Davids zoon Kenneth. Hij neemt het zijn vader kwalijk dat ie hem destijds, na de scheiding, in de steek heeft gelaten. Maar Kenneth krijgt zelf ook huwelijksproblemen en hij begint een relatie met een andere vrouw. Het is niet de meest geslaagde rol uit Peter Sarsgaards carrière en een zwaktebod tout court in deze film wegens nauwelijks geloofwaardig en vooral irrelevant.

 

 

Hoewel Elegy overwegend een rustig film is waarin stiltes en sobere dialogen het voortouw nemen, kiest Isabel Croixet voor een handheldcameratechniek die eerder geassocieerd wordt met snelle actie en een broeierige of geheimzinnige sfeer. Het procédé staat in fel contrast met de vrij rustige muziek van Erik Satie die een totaal ander gevoel oproept en dat ook voortdurend suggereert. In een aantal sleutelscènes tussen David en Consuela waarin de psychologische spanning te snijden is, leidt dat zelfs af en is het totaal onduidelijk wat de meerwaarde zou kunnen zijn. Opnieuw een niet zo gelukkige keuze, terwijl er voldoende buitenscènes in de film zitten die wél geschikt zijn voor een lossecameratechniek.

De beeldkwaliteit van Elegy is goed. Croixet (The Secret Life Of Words, 2005) heeft een voorliefde voor donkere interieurs met veel bruin en zijige huidtinten en die tovert ze op een sublieme manier op het scherm in samenwerking met cameraman Jean-Claude Larrieu (Paris, Je T’Aime, 2006) die van Penélope Cruz’ bloedmooie lichaampje prachtige woestijnkleurige landschappen maakt. De soundtrack is opvallend aanwezig met prachtige pianomuziek van Erik Satie (Gnossiennes 3 & 4, door Troy Francis), Arvo Pärt (Spiegel im Spiegel), L. von Beethoven (Diabelli Variations 24 & 29), J.S. Bach (Adagio en Orgelfuga), A.Vivaldi (operamuziek uit Giustino) en tal van moderne composities, allemaal via de surround met diepe tonen van de subwoofer.

Het op de hoes aangekondigde scherm met de Hoofdstukindeling ontbreekt. De film start meteen na de Andere Trailers, die u alleen kan overslaan door de fastforwardtoets in te drukken.

 

Elegy van de Spaanse regisseur Isabel Croixet steekt heel sterk van wal met een uitstekende Ben Kingsley in de hoofdrol en als tegenspeler de al even indrukwekkende Penélope Cruz. Jammer genoeg heeft scenarist Nicolas Meyer niet echt in Philip Roths roman durven sabelen bij het schrijven van zijn scenario, waardoor een aantal minder interessante personages en nevenverhalen in de filmversie terecht zijn gekomen. Bovendien ruilt Isabel Croixet in de afwikkeling van de film haar vrij strakke en zuinige regie in voor een melodramatische finale die aan de algemene appreciatie afbreuk doet.