FILM
Gabriel Van Helsing (Hugh Jackman): is hij een moordenaar of een heilige? Een beetje van alletwee, om hemzelf te kwoteren. Nadat hij op de trappen van het Vaticaan is aangetroffen met acuut geheugenverlies, wordt hij door een geheime transreligieuze tak die achter de schermen van het Vaticaan werkt, gerekruteerd. Zijn opdracht: alle wezens doden die niet menselijk zijn maar zich toch als mens voordoen. En zo zijn er blijkbaar heel wat op het einde van de 19de eeuw: levende doden, weerwolven, vampieren en zelfs de Mr. Hydes achter de Dr. Jekylls van deze wereld. Kardinaal Jinette (Alun Armstrong) stuurt hem voor zijn nieuwste opdracht samen met de sjofele wetenschapper broeder Carl (David Wenham) naar Transsylvanië, om de laatste afstammelingen van de familie Valerious te steunen in hun strijd tegen Graaf Vladislaus Dracula (Richard Roxburgh). De laatste twee overlevenden, Anna (Kate Beckinsale) en Velkan (Will Kemp) zijn de pineut omdat hun voorvader gezworen heeft dat geen van zijn famileleden ooit de hemelen zou betreden zo lang Dracula het voor het zeggen had. Dracula is echter geen gewone vampier; die kan je, naast door middel van kruisbeelden, knoflook en heruitzendingen van Het Swingpaleis voornamelijk doden door ze een zilveren staak door het hart te boren. Dracula heeft er echter geen, wat hem niet belet om er drie (vampier-)bruiden op na te houden, de oude snoeper. Een jaar voor Van Helsings aankomst heeft hij doctor Frankenstein (Samuel West) gedood, omdat die een gevarieerd assortiment aan lichaamsdelen, vers opgegraven van op het kerkhof, aaneen heeft genaaid en zo zijn fameus monster (Shuler Hensley) heeft geschapen. Dracula is wel geïnteresseerd in het geheim van het leven, want hijzelf en zijn drie bruiden denken aan kindjes. Véél kindjes. En kindjes maken is nu niet echt makkelijk als je zelf al zo'n vijfhonderd jaar dood bent...

In 1999 leverde Stephen Sommers met The Mummy een re-make van een horrorklassieker uit de jaren '30 af, die weinig of niets uit te staan had met het origineel, behalve dan de naam van de mummie in kwestie (allemaal samen: "Im-Ho-Tep! Im-Ho-Tep!"), én de Universal-studio's, die de auteursrechten heeft op de originele franchise, zag wel brood in een remake. Voor deze in stijl erg dicht daarbij aanleunende Van Helsing heeft Sommers zowaar een heel blik monsters opengetrokken: The Wolf Man, Frankenstein en Dracula, en dat alles zowaar in één film. Universal maakt - het moet gezegd - handig gebruik van deze Van Helsing om hun oude films nog eens onder de aandacht van het publiek te krijgen. Sommers zelf is blijkbaar een groot bewonderaar van dit soort films, want de in zwart-wit geschoten proloog bevat enkele letterlijk overgenomen stukjes uit horrorklassiekers zoals Frankenstein - de uitroep "It's Alive!" kent iedereen, en ook de scène met de brandende molen is in het collectieve geheugen van de filmkenners gegrift. Het idee om één van de bijfiguren uit Dracula, de vampierjager Abraham Van Helsing, te promoveren tot hoofdfiguur, was daarbij een goede zet, alhoewel die nu plots en niet toevallig Gabriël heet. Van Helsing is uiteindelijk een pastiche geworden die tevens een ode aan de monsterfilms uit de jaren '30 is geworden. Het verhaal is flinterdun en staat bol van de clichés, maar Sommers weet zich te handhaven dankzij spitse dialogen vol met poignante humor, en wordt daarin gesteund door zijn special effectsteam, dat met deze twee uur durende film zijn handen vol moet hebben gehad. Een ideale en peperdure pulpfilm dus om eens lekker het verstand mee op nul te zetten. Ondanks de bordkartonnen personages weten de acteurs zich goed in hun rol in te leven, vooral dan Hugh Jackman en Richard Roxburgh. Het leukste nevenpersonage is evenwel de doodgraver, die zo uit een strip van Lucky Luke schijnt weggelopen te zijn, U weet wel, het type dat bij wijze van kennismaking de maten alvast opneemt teneinde een zo ergonomisch mogelijke lijkkist te kunnen timmeren.

BEELD EN GELUID
Driewerf hoera! De verdere ontginning van de backcatalogus van Universal is een feit. Na een meer dan uitstekende Red Dragon krijgen we nu Van Helsing voorgeschoteld in een versie zoals u 'm nog nooit zag of hoorde (tenzij u een van de ongelukkigen was die gegokt had op het HD-DVD kamp. In dat geval hebt u onze grootste blijk van medeleven, en bent u uiteindelijk toch gesnut omdat alle HD-exclusieve titels toch niet zo exclusief blijken.)

Maar tot zover het leedvermaak. De beeldkwaliteit is bij deze film heel belangrijk omdat in het gotische Transsylvanië van een eeuw geleden zwart en een schare aan grijze tinten de dienst uitmaakten. De openingsscène is zelfs helemaal in zwart-wit gedraaid, wat ook weer bewust gedaan is om de liefhebbers van de oude monsterfilms van Universal een kluifje toe te werpen. De scherpte is voldoende accuraat om in al de donkere kathedralen en van spinnewebben vergeven achterafkamertjes ten huize Dracula de details eruit te tillen. De kleuren zijn sober maar scheppen een buitengewone sfeer; zo zijn de huidtinten soms bewust heel bleek gemaakt. De doodgraver van het dorp loopt er zelf als een wandelend lijk rond. De grootsheid van de beeldtransfer zie je echter op een ogenblik zoals die waarop Carl, Anna en het monster van Frankenstein 's nachts over een brug slingeren om zo een belangrijk voorwerp naar Van Helsing te kunnen brengen, terwijl de brug zelf door toedoen van de Mrs. (meervoud) Dracula lichtjes onbereidbaar wordt gemaakt. Compressieproblemen zijn niet aan de orde, en het geheel heeft een klein beetje een blauwe tint die de uitstraling van de film nog een beetje kouder moet maken dan dat die al is.

De dvd was slechts voorzien van een Dolby Digital 5.1-track met een bitrate van 384 Kbps die het vooral in de dynamiek wat liet afweten. Het grootste genoegen aan deze Blu-rayversie is dat dit euvel compleet is goedgemaakt. Het geluid is namelijk geupgradet naar een DTS HD-MA track die echt wel brokken maakt. Bijna letterlijk, want bij de openingsscène in zwart-wit dacht ik even dat de ramen aan mjin home-cinema aan vervanging toe waren. Dynamiek is het sleutelwoord: is Van Helsing inhoudelijk misschien een beetje, om het nog beleefd te houden, simplistisch qua opzet, dan wordt dit ruimschoots gecompenseerd door het feit dat de film één aaneenschakeling is van actiesequenties die bol staan van de ontploffingen, krijsende monsters en krakende tandwielen. Van Helsing is een film met enorm veel punch waarbij de surroundkanalen geen moment rust gegund worden en de subwoofer bij momenten op knappen staat. De hele mix heeft wel een enorm bombastische sfeer: ruimte voor subtielere momenten is er eenvoudig niet in dit actiespektakel, en onder meer de soundtrack van Alan Silvestri is een mengeling van zwaar slagwerk en gothische koren, die nog het best omschreven kan worden als de soundtrack bij een satanische eredienst. Normaal zou dan hier een quote komen over het feit of de dialogen in al dat geweld al dan niet gespaard blijven, maar zó veel dialoog bevat Van Helsing nu ook weer niet.

EXTRA'S
Yes! Alle extra's van de dubbeldisc-editie, op een paar trailers en domme interactieve featurettes na, staan op deze Blu-ray, en daarenboven bevat de disk ook nog nieuw materiaal wat totnogtoe op geen enkele andere editie te vinden was. Dit is hoe een Blu-ray moet zijn!

Beginnen doen we met twee audiocommentaartracks. In de eerste komen regisseur Stephen Sommers en editor Bob Ducsay aan het woord, die enorm enthousiast zijn over hun film, en honderduit praten over de productie, de speciale effecten, de locaties en de cast. De tweede track bevat commentaar van Richard Roxburgh (Dracula), Shuler Hersley (het monster van Frankenstein) en Will Kemp (Velkan). De toon is een stuk luchtiger, maar het blijft een vrolijke bedoening; pittig detail is dat ze deze commentaartrack hebben ingesproken toen ze de film zelf voor het eerst zagen.

De documentaires zijn verdeeld in groepjes. Het eerste kwintet, Van Helsing - The story, the life, the legend, begint met drie featurettes Frankenstein's Monster (9 min.), Dracula (12 min.) en The werewolves (12 min.), waarin ons wordt verteld waarom de creaturen uit de oude Universal-monsterfilms werden hernomen. Er zitten tal van fragmenten van de oude horrorfilms met Bela Lugosi en Boris Karloff in de documentaire verweven. Men mag niet vergeten dat de release van Van Helsing op dvd eertijds (toevallig) samenviel met de rerelease van een heleboel dergelijke horror uit de jaren '30, dus cross-promotionele plugging was zeker een motief bij het draaien van deze featurettes. In The women of Van Helsing: Anna and Dracula's brides (14 min.) zien we Kate Beckinsale alsook de drie exemplaren van de fairer sex die het bed (of de lijkkist) delen met graaf Dracula, aan het werk. In The Legend of Van Helsing (10 min.) komen we meer te weten over het Van Helsing-karakter, niet alleen in deze film maar ook in de oude Draculafilms van weleer, en zien we hoe de rol uiteindelijk in de schoot van Hugh Jackman is beland. Interessant is de vergelijking met de oude monsterfilms. De documentaires zijn een goede mengeling van feitenstudies uit de verschillende varianten van de legendes van Dracula en consoorten, en het "vertalen" van die legendes met de modernste digitale technieken.

Het volgende kwintet featurettes Track the adventure neemt ons mee naar verschillende setpieces. Dracula's castle (8 min.) is feitelijk één gigantische miniatuur, die we in deze featurette te zien krijgen, alsook hoe die zo gigantisch werd vergroot in de film. Niet kwaad, maar we vinden dat het optrekje van de heer Dracula wel héél erg lijkt op Minas Tirith. De scènes in Frankenstein's lab (7 min.) zijn feitelijk gefilmd met een onoverzichtelijk grote verzameling van authentieke rekwisieten. The Burning Windmill (7 min.), die zorgt voor de spectaculaire openingsscène, schreeuwt natuurlijk om wat achtergrondinformatie, en dat is precies wat je in deze featurette krijgt. In The Village (8 min.) worden we meegesleurd naar een "Transsylvanisch" dorpje dat in werkelijkheid niét ergens in een Oost-Europees boerengat ligt, maar vanuit het niets is opgebouwd door de crew, ook weer met veel oog voor detail. In The Vatican's armory (5 min.) zien we dat zelfs voor de korte sequentie in het ondergrondse laboratorium van het Vaticaan een uitgebreide set werd gebouwd. Of dacht U dat ze in de kelder van het Vaticaan werkelijk futuristische James Bond-wapens fabriceerden?

Trek voor Bringing The Monsters To Life (10 min.) je motion capture suit maar aan, want nu wordt het interessanter. In deze featurette geven de makers toelichting bij het digitale creatieproces van de diverse monsters in de film, zoals de VVV (vrouwelijke vliegende vampiers) en good ol' Frankie. Wie de rolverdeling niet nauwkeurig heeft bekeken, kan bijvoorbeeld ook zien dat voor de kleine bijrol van Mr. Hyde achter de zevenentwintig lagen computeranimatie feitelijk Robbie "Hagrid" Coltrane schuilt. Voor You Are In The Movie (4 min.) werden speciaal voor de dvd tijdens de film kleine cameraatjes geplaatst die de actie vanuit een andere hoek bezien. De intro meldt ons bovendien dat de acteurs en de crew niet van deze cameraatjes op de hoogte waren, maar dit lijkt ons eerder een verkoopstruc. Het eindresultaat is pover. In Music Of Van Helsing (10 min.) geeft Alan Silvestri toelichting bij de diverse muzikale themas die in Van Helsing werden gebruikt. Zeer leuke feature, want mijnheer Silvestri weet altijd wel te boeien. We zijn nooit een fan geweest van blooper reels (6 min.), en zullen het waarschijnlijk ook nooit worden. Te nemen of te laten. In Dracula's Lair Is Transformed (3 min.) wordt gedemonstreerd met een versnelde camera hoe de sets werden opgebouwd.

Exclusief voor de Blu-ray is de zeer goeie achtergronddocmentaire The masquerade ball scene unmasked (25 min.). Hierin wordt ons getoond hoe de choreografen een mengeling van dansschoolparen, straatartiesten en enkele ex-medewerkers van Cirque Du Soleil onder de arm hebben genomen om het grootste bal van Dracula te verfilmen. Als klap op de vuurpijl heeft de crew daarvoor een oude historische kerk in Praag mogen gebruiken, waardoor het spektakel nog net ietsje authentieker overkomt. Ook nog speciaal voor de Blu-rayrelease krijgen we 7 galerijen The art of Van Helsing (5 min.) waarin we conceptuele schetsen van achtereenvolgens Dracula, Frankenstein, de weerwolf Velkan, de Bruiden, de Van Helsing-wolf, het vleermuizengebroed dat het nageslacht van Dracula is, en Mr. Hyde te bewonderen krijgen. De drie filmpjes Monster eggs (2 min.) bevatten nog drie bloopers. Om de Blu-ray exclusieve sectie af te sluiten is er ook nog een U-controltrack aanwezig waarbij je tijdens de film een Picture in picture-optie kan oproepen.

CONCLUSIE
Universal blijft ons verwennen met uitstekende Blu-rayreleases. Deze Van Helsing mag weer zonder meer een status van Top-Bluray dragen, en het bonusmateriaal overklast dat van de dvd moeiteloos in kwantiteit. Van Helsing is een upgrade van dvd naar Blu-ray meer dan waard, al was het alleen voor de superieure geluidskwaliteit.