Volgens Caroline Weber van The New York Times (december, 2006) is Vogue het meest invloedrijke mode- en lifestylemagazine ter wereld. Het blad zag het daglicht in 1892 en breidde z’n territorium sindsdien uit tot de rest van de planeet. Tot 1973 was het een weekblad, sindsdien verschijnt het eens per maand met als top of the bill de septemberuitgave waarvoor kosten noch moeite worden gespaard. Daarvan worden in Amerika alleen al zo’n 13 miljoen exemplaren verkocht en met hoofdredactrice Anna Wintour sinds 1988 aan het roer, lijkt de absolute top nog lang niet bereikt. Wintour stond in 2006 model voor Miranda Priestley, de bikkelharde hoofdredactrice van het modeblad Runaway, op onnavolgbare wijze gestalte gegeven door Meryl Streep in The Devil Wears Prada. Van Anna Wintour is bekend dat ze nooit interviews geeft, dat mocht een Vlaamse journaliste in het voorjaar van 2010 ervaren toen ze tijdens de modeshow van Dries Van Noten in het chique hôtel de ville in Parijs de Amerikaanse een microfoon onder de neus duwde en werd afgewimpeld met de vage belofte over een reactie achteraf. Uiteraard was de vogel gevlogen.

 

Het is dan ook niet minder dan een godswonderplus dat documentairemaker Richard J. Cutler erin geslaagd is om Wintour voor z’n camera te halen en meer nog, om haar te mogen volgen en filmen tijdens de voorbereidingen voor The September Issue van 2007. Volgens Cutler in het interview in Extra’s (zie lager) kreeg hij in het contract met uitgever Condé Nast de totale journalistieke vrijheid, bleef het beeldmateriaal zijn eigendom en zou hij zich alleen moeten verantwoorden voor eventuele schade, veroorzaakt door zijn cameraploeg in de kantoren van Vogue. Bovendien kreeg hij permissie om ook met de medewerkers van Wintour te praten en die maken daarvan, zij het na enige aarzeling, graag gebruik. In The September Issue kijkt de toeschouwer voor het eerst achter de schermen van ’s werelds machtigste modemagazine. Hij ziet hoe grote namen als Karl Lagerfeld, Jean-Paul Gautier, Vera Wang en John Galliano zich in bochten wringen om het de ijskoningin naar de zin te maken en hoe het modehuis Prada meteen ingrijpt na Wintours mededeling dat hun nieuwe collectie prachtig is, maar jammer genoeg nauwelijks draagbaar wegens het gewicht van het gebruikte materiaal. Prada laat weten dat het een lichtere oplossing zoekt, bijv. door het gebruik van pure wol te beperken. In anderhalf uur maakt Richard Cutler alvast één ding duidelijk: in de modebusiness, een industrietak die jaarlijks 300 miljard dollar genereert wereldwijd, is Anna Wintour de oppermeesteres en bijgevolg één van de machtigste vrouwen op deze planeet.

 

 

Toch is Anna Wintour eerder een onopvallende verschijning. De jurken en mantelpakjes waarin we haar te zien krijgen tijdens de lange draaiperiode van regisseur Richard J. Cutler zijn kleurig en bont met opvallende motieven en zonder twijfel zijn ze peperduur, maar voor de hardnekkige, hautaine en immer chique geklede Miranda Priestley uit The Devil Wears Prada is de hoofdredactrice van Vogue geen partij. Wintour is een doorzetter, zeker, maar stilte is haar grootste troef. Tijdens de korte voorstelling van een nieuwe collectie van een gerenommeerd ontwerper komt ze niet verder dan hm… of aha…, en ook tijdens vergaderingen met haar medewerkers is ze meestal degene die het minst aan het woord komt. Ze luistert vooral, om vervolgens haar besluit bekend te maken. Protesteren en argumenteren mag, maar meestal is het oordeel al geveld. Bij Vogue heeft Anna Wintour total control en altijd het laatste woord, tot verdriet van haar medewerkers die het er niet altijd eens mee zijn, maar die toegeven dat zij Vogue groot heeft gemaakt en een neus heeft voor trends en nieuwe ontwikkelingen in de business.

 

 

Eén van Wintours naaste medewerkers is de roodharige Grace Coddington, afkomstig uit Noord-Wales. Zij was aanvankelijk fotomodel en ging na een auto-ongeluk en flink wat schoonheidschirurgie aan het gezicht aan de slag als modestilist bij Vogue in Londen. Nu werkt ze al 20 jaar op het hoofdkantoor in New York als creative director. In de voorbereidingen van The September Issue speelt ze een belangrijke rol. Nogal wat zware opdrachten worden haar toevertrouwd, doch haar eerste reportage over de mode in de jaren twintig van de vorige eeuw, wordt te licht bevonden: tijdens de selectie van de foto’s gaan haar beste opnamen er zonder meer uit wegens te druk, onscherp en te flets van kleur. Ook haar foto’s over een collectie jurken uit zwart leer vindt geen genade in de ogen van Anna Wintour: te weinig textuur, te kunstmatig, te gemaakt. Of de art director Grace persoonlijk op de hoogte wil brengen? Grace is er niet goed van en ze ziet het even niet meer zitten. Je moet een harde zijn in deze business, zegt ze ontmoedigd, anders houd je het nooit zo lang vol. En nog: ze heeft gewoon voor 50.000 dollar foto’s weggegooid. Met ‘ze’ gedoeld ze Anna Wintour, die ze al decennialang kent, die ze respecteert en die ze niettemin ook vaak tegenspreekt. Maar uiteindelijk is haar woord wet, voegt ze er droogjes aan toe, zo is het altijd geweest. Grace had op de steun van Wintours art director gerekend, maar heel gauw heeft de kijker door dat de arme man tot het kamp van de ja-knikkers behoort, tot degenen die nooit argumenteren en Wintour nooit ongelijk geven, kwestie van hun job niet in gevaar te brengen…

 

Hoofdartikel in The September Issue wordt een modereportage in Sienna die ook de cover zal sieren. Als die reportage een succes wordt, dan sneuvelen er beslist nog foto’s, zucht Grace. De Italiaanse fotograaf maakt er evenwel een potje van: hij levert veel te weinig foto’s en geen beeld voor de cover. Meteen wordt de verantwoordelijke medewerker en z’n assistent opgetrommeld om het uit te leggen in Wintours kantoor. De fotograaf wordt gesommeerd om z’n filmpjes door te stralen en stante pede naar New York te vliegen voor overleg. Voor het eerst ziet de kijker Anna Wintour met het hoofd in de handen: The September Issue moet over minder dan een week van de persen rollen en deze onverwachte tegenslag brengt het hele project in gevaar. Meteen wordt de alarmfase afgekondigd, want het belangrijkste nummer van het jaar, de bijbel van de modewereld, moet te allen prijze gered worden.

 

 

Regisseur en filmmaker Richard J. Cutler hanteert een bijzonder hoog tempo. Uit de vele uren materiaal heeft hij nauwelijks anderhalf uur geselecteerd en de informatie tot de essentie beperkt om de kijker alleen datgene mee te delen wat echt belangrijk is om een indruk te krijgen over hoe het eraan toe gaat in de kantoren van Vogue. Aanvankelijk heeft hij het moeilijk om het personeel aan de praat te krijgen, de medewerkers schuwen de camera en houden de lippen op elkaar. Pas nadat hij Grace Coddington van zijn goede bedoelingen heeft overtuigd, volgt de rest, wat hem in staat stelt om uniek beeldmateriaal te verzamelen, vergelijkbaar met wat Loïc Prigent tot stand bracht in Signé Chanel (2005) nadat hij Karl Lagerfelds directe medewerkster Martine voor zijn zaak had gewonnen. The September Issue is interessant, boeiend en vaak heel grappig en het portret dat Cutler van Anna Wintour ophangt is op z’n minst verrassend, waarbij hij afrekent met een aantal clichés die over haar de ronde doen. Daarbij krijgt hij haar directe hulp: hij mag haar thuis filmen in aanwezigheid van haar dochter die zegt liever rechten te gaan studeren omdat het modewereldje niet echt haar ding is. Mama Wintour zit er lachend en ontspannen bij: dat zien we nog wel, zegt ze voor een keer zonder haar eeuwige zonnebril. Anna Wintour is altijd op haar hoede en in haar kaarten laat ze nimmer kijken, zelfs niet op onbewaakte momenten. Alhoewel, net voor de eindtitels zegt ze wat niemand nog had verwacht, nl. dat Grace geniaal is, dat niemand een beeld kan visualiseren, een moderichting begrijpen of fotosessies produceren zoals zij. Grace is buitengewoon, voegt ze eraan toe en ze meent het, want volgens Richard J. Cutler ligt Anna Wintours grote kracht vooral in de manier waarop ze medewerkers kiest en zich laat omringen door de allerbeste adviseurs.

 

Ondanks heel veel onvoorziene omstandigheden is de beeldkwaliteit van The September Issue bijzonder goed. De kleuren zijn stevig en fel, hoewel de lichtintensiteit nogal eens schommelt. De transfer is netjes uitgevoerd zonder ongerechtigheden of technische tekortkomingen. Het geluid wordt in een 5.1-versie gepresenteerd, maar dat is teveel van het goede en het effect is niet indrukwekkend. Maar dat verwacht ook niemand van een dergelijke documentaire.

 

In het Interview met Regisseur Richard J. Cutler blijft de maker ons het antwoord schuldig op de vraag waarom Anna Wintour op zijn verzoek is ingegaan om een documentaire over haarzelf en Vogue te maken. Dat moet u haar zelf vragen, grapt hij, welbeseffend dat de kans klein is dat collega-journalisten daartoe de kans krijgen. De disk sluit af met een aantal Andere Trailers uit het Lumière-aanbod.

 

The September Issue is een prachtige documentaire over één van ’s werelds machtigste vrouwen. Regisseur Richard J. Cutler schept orde in de wanorde die gepaard gaat met de hectische voorbereidingen omtrent het septembernummer van het modeblad Vogue en doet dat op een grappig, geestig en informatieve manier, waarbij het portret dat hij van hoofdredactrice Anna Wintour schildert brandhout maakt van The Devil Wears Prada, want in werkelijkheid is ze menselijker, maar vele keren machtiger dan Miranda Priestley.