FILM
Je vraagt je af of het anno 2010 mogelijk zou zijn om een grootschalige Hollywood-productie te beginnen met een fragment uit de Koran waarin volop de lof wordt gezongen van Allah. Waarschijnlijk niet. Vijfentachtig jaar geleden was dat nochtans geen enkel probleem, want een van de grote klassiekers van het avonturenfilmgenre begint op die manier. The Thief Of Bagdad is echter geen film die de islam op een realistische manier in de verhaallijn wil integreren. De prent is in de eerste plaats entertainment van de bovenste plank: een unieke mix tussen een vrolijke spektakelfilm, spannende avonturen en fantasierijke speciale effecten. Studio United Artists gooide niet alleen handenvol geld in de strijd, maar ook de populairste ster van de jaren twintig: Douglas Fairbanks. Het resultaat is een film die de tand des tijds wonderwel heeft doorstaan, dankzij een meeslepende plot, geëngageerde performances en het uitmuntende oog voor visuele spektakelstukken van regisseur Raoul Walsh.

De plot is niet origineel, maar daarom niet minder amusant. Fairbanks speelt de dief uit de titel, die na het bemachtigen van een magisch touw het paleis van de Kalief binnendringt om er zijn grote slag te slaan. Hij komt er oog in oog te staan met de bloedmooie dochter van de Kalief. Het is liefde op het eerste gezicht, maar een dief en een prinses, dat kan nooit lukken. Of toch? Want als de prinses wordt uitgehuwelijkt, vermomt de dief zich als een prins, in de hoop dat het object van zijn affectie hem uit de gegadigden kiest. Helaas wordt hij ontmaskerd, maar door de genade van de prinses ontsnapt hij aan de dood en krijgt hij een tweede kans om haar voor zich te winnen, want de Kalief beslist dat degene die de meest unieke schat uit een ver land meebrengt de hand van zijn dochter krijgt. De dief wacht niet enkel de zware taak om in een magische wereld vol draken en verlokkingen een toverkistje te bemachtigen, hij moet dit ook doen voordat een Mongoolse concurrent zijn troepen in stelling brengt om Bagdad te veroveren.

Dat The Thief Of Bagdad de kijker bijna tweeëneenhalf uur in vervoering zal brengen, is nochtans niet evident in het begin. De opening van de prent bevat voldoende humoristische actie om de aandacht vast te houden, maar meer ook niet. In het eerste uur is het bovendien nooit duidelijk welke richting de prent  uitgaat. Zal de hele film zich in Bagdad afspelen? Is The Thief Of Bagdad eerder een romantische queeste dan een volbloed avonturenfilm? De kijker heeft er het raden naar. Pas wanneer de held halverwege de film op missie wordt gestuurd, maakt de prent haar potentieel ten volle waar. Dan verlaten we voor het eerst de stad uit de titel en begeven we ons door wonderlijke werelden, die associaties oproepen met de fantastische films die Georges Mélies vijftien jaar tevoren maakte. Magische onderwaterlandschappen worden afgewisseld met majestueuze gebouwen in de wolken en groezelige, door monsters bevolkte grotten. En bovenal: we gaan volledig mee in de zoektocht van de dief, waarvan het resultaat hem het meisje van zijn dromen moet opleveren.

Dat is ook de grote kracht van TheThief Of Bagdad: de wijze waarop de motivatie van het hoofdpersonage de plot stuwt, eerder dan de decors en de speciale effecten. Dit mogen we grotendeels op het conto schrijven van Raoul Walsh, een regisseur die in zijn carrière vele waterjes zou doorzwemmen en in elk genre wel een kleine klassieker maakte. Hij weet perfect alle elementen van de film te doseren en op het juiste moment een versnelling hoger te schakelen. De makke start mag dan de kijker initieel verwarren, het voorkomt ook dat The Thief Of Bagdad te vroeg piekt, waardoor het laatste uur van het ene hoogtepunt naar het andere klimt: van een memorabel gevecht met een angstaanjagende draak tot de ultieme climax tussen de uit magische rook opgetrokken legers van de dief en die van zijn rivaal uit Mongolië. De visuele pracht verliezen Walsh en zijn productieteam echter nooit uit het oog. De decors van met name de stad Bagdad stralen een nostalgische grootsheid uit die zo uit de verhalen van duizend-en-een-nacht lijken te komen. De visuele effecten ogen grotendeels gedateerd, maar de ritjes op een vliegend tapijt en de slow motion in de onderwaterwereld mogen er nog best zijn. Een gevleugeld paard daarentegen kan niet overtuigen.

Maar maakt dat iets uit wanneer de emotionele betrokkenheid van de kijker zich toch voornamelijk - en zoals het hoort - op de hoofdpersonages richt? Acteerspel in stille films neigt al te vaak naar het theatrale, maar in The Thief Of Bagdad zet de hele cast een dijk van een prestatie neer. Uiteraard is Douglas Fairbanks de gedroomde protagonist. De dief is het soort rol dat hij met zijn ogen dicht kan spelen, zonder dat het lijkt alsof hij zich niet hoeft in te spannen. Zijn charme is de rode draad die ervoor zorgt dat je met iedere passerende minuut dichter opschuift naar het puntje van je stoel. Verrassend is bovendien dat de prinses, vertolkt door Julanne Johnston, meer is dan een genot voor de ogen. Zij blijkt een sterke vrouw, met een eigen willetje, en gaat daarmee lijnrecht in tegen het beeld dat de meeste mensen hebben van de functie van de vrouw in de islam. Moderne filmmakers kunnen daar nog een voorbeeld aan nemen. Als de slechterik van dienst had Sojin niet beter gecast kunnen zijn. Hij mag dan een raciaal stereotype van een Aziatische krijgsheer zijn, in een film als deze past dat perfect.

The Thief Of Bagdad is echter meer dan een briljant vormgegeven, prima gecaste avonturenfilm met een meeslepende verhaallijn. De prent raakt je op een fundamenteel niveau: ze voert je terug naar je jeugd, naar een tijd toen je als kleine jongen droomde van het voeren van grootse veldslagen om op het einde van de rit met een knappe jonkvrouw de zonsondergang tegemoet te rijden. Hier wordt de kasteelsetting vervangen door Arabische zandduinen en het paard door een vliegend tapijt, maar de verandering is irrelevant. Want de magie blijft.

BEELD EN GELUID
Het is jammer dat een film met deze status niet de beeldkwaliteit krijgt die hij verdient. De print is erg matig, met een ondermaats contrast, een wild fluctuerende scherpte en zwartlevels die het toppunt van middelmatigheid zijn. Bovendien oogt het beeld erg vuil, met talloze beschadigingen en heel wat grain. Sommige scènes zijn echt een affront voor het oog. De soundtrack brengt het er beter van af, maar kan evenmin overtuigen. De muzikale score is opgenomen in 1975 en wordt vertolkt door een legendarische filmpianist, maar ze bevat geen greintje dynamiek en is te stil op de disk geperst.

EXTRA'S
De enige extra's op de schijf zijn een Filmografie van Douglas Fairbanks en een vermelding van andere klassieke titels van de distributeur.

CONCLUSIE
The Thief Of Bagdad is een wonderlijke fantasie uit de topperiode van de stille film. Magische wezens worden prachtig tot leven gebracht in epische decors die de verbeelding van de kijker spontaan op hol doen slaan. Bovendien is Douglas Fairbanks een sympathieke hoofdrolspeler en vindt regisseur Raoul Walsh een prima evenwicht tussen drama, suspense en humor. Helaas is het beeld van een schabouwelijke kwaliteit en kan de soundtrack evenmin overtuigen. De bonussectie is die naam nauwlijks waardig.