FILM
A Separation is een uitstekend gezinsdrama van de Iraanse regisseur Asghar Farhadi, dat wereldwijd onder zowel superlatieven als prijzen bedolven is. De prent begint met de scheiding van een Iraans koppel, waarvan de vrouw naar het buitenland wil verhuizen en de man niet. Dit ogenschijnlijk normale voorval zet een keten van gebeurtenissen in gang die de kijker niet alleen naar het puntje van zijn stoel zuigt, maar ook wezenlijke observaties maakt over religie, moraliteit en (gepercipieerde) vrijheid.


Hoewel ik de extatische gevoelens van andere filmcritici niet volledig kan bijtreden, is A Separation zonder meer een intrigerende film. Cineast Farhadi vindt namelijk een zeldzaam evenwicht tussen een naturalistisch drama en een meeslepende suspensefilm. De visuele stijl die hij hanteert, wijkt ogenschijnlijk nauwelijks af van wat we verwachten van wereldcinema: weinig innovatieve camerastandpunten, een quasi documentaire beeldvoering en een klaurenpalet dat de perceptie over de regio recht aandoet (in dit geval grauwe wittinten). Maar schijn bedriegt, want wie verder kijkt dan de oppervlakte merkt op dat de regisseur de kijker subtiel in het standpunt van de mannelijke protagonist dwingt. Zo verplaatsen we ons gemakkelijk in zijn leefwereld en gaan we volledig op in de laagtes en de hoogtes van het drama.


Een andere meesterzet van Farhadi is dat hij de film opent met een dominante vertolking van de vrouwelijke protagonist Simin, waardoor degene die oorspronkelijk als vijand aangezien wordt (haar stugge echtgenoot Nader) des te verrassender in zijn rol van ware protagonist kan groeien. Het doet denken aan het trucje dat Hitchcock toepaste in Psycho en het verklaart wellicht waarom velen A Separation al als Hitchockiaans hebben omschreven. Verhaaltechnisch heeft de cineast, die ook het voor een Oscar genomineerde script schreef, inderdaad goed naar de grootmeester gekeken: langzaam maar zeker ontrafelt hij de waarheid in een wereld die zowel op macroniveau (de Iraanse politiek en zeden) als op microniveau (het gezin) een vals masker opzet. Daarom is het jammer dat de weinig verrassende maar knappe wending, twintig minuten voor het einde, zo alledaags gepresenteerd wordt. Na de uitstekende opbouw van spanning, waarbij de kijker voortdurend zit de gissen welke richting het verhaal zal uitgaan, had de climax meer punch verdiend.


Naast de goede keuzes van de schrijver/regisseur valt ook de over de ganse lijn prima performance van de cast op. Als Nader zet Peyman Maadi een dijk van een vertolking neer: in het eerste halfuur wordt hij als een norse man getypeerd door het scenario, maar naarmate de film vordert, begin je zijn daden te begrijpen en uiteindelijk komt hij zelfs als het meest sympathieke en moreel eerlijke personage uit de verf. Leila Hatami heeft een verrassend beperkte rol als zijn gescheiden echtgenote, maar licht het scherm op telkens ze in beeld is. Ook haar karakterboog (van de onafhankelijke, zelfzekere vrouw naar iemand die door twijfel gekweld wordt) wordt prachtig gestalte gegeven. De rest van de cast komt minder aan bod, maar is daarom niet minder goed. Vooral de jonge Sarina Farhadi, als de dochter van het stel, imponeert met een gelaagde vertolking.


Toch blijft na afloop het gevoel hangen dat A Separation kansen laat liggen om van een goede film een onvergetelijke film te maken. De belangrijkste thema's sluimeren te vaak in de achtergrond en verliezen daardoor aan diepgang. Ook een geforceerde epiloog, die volledig los staat van het centrale dilemma van de prent, laat een wrange smaak na. En ook al is de mix tussen genuanceerd drama en familiale thriller meestal geslaagd, in een handvol scènes werken beide genres elkaar tegen. De kans is groot dat A Separation toch met de Oscar voor beste buitenlandse film aan de haal gaat, al is het maar omwille van de politieke boodschap die aan het Iraanse regime zou worden gestuurd. Maar met de bedenkingen die ik aanhaalde in het achterhoofd, is Rundskop zeker niet uitgeteld...

BEELD EN GELUID
Zowel beeld als geluid halen een degelijke kwaliteit op deze disk, maar zijn zeker niet perfect. Zo is er wat grain aanwezig in het beeld, blijkt de scherpte niet in elke scène even consequent en stellen de zwartniveaus teleur. De soundtrack bestaat uit een Dolby Digital 3.1-spoor dat de dialogen helder weergeeft, maar dat er te weinig in slaagt de sfeer van Teheran te laten doordringen in de mix.


EXTRA'S
De schijf bevat slechts een handvol extra's. Naast een aantal Trailers zijn er louter Interviews aanwezig met regisseur Asghar Farhadi en actrice Leila Hatami. Beide interviews duren ongeveer 8 minuten en raken belangrijke thematische en inhoudelijke punten aan, maar zonder veel diepgang of pathos.

CONCLUSIE
A Separation is een uitstekend familiedrama dat waarschuwt voor de verregaande morele gevolgen die een ogenschijnlijk impulsieve beslissing kan hebben. De prent is spannender en meer onvoorspelbaar dan je zou verwachten van een al bij al klassiek wereldcinemadrama, maar ook weer niet het meesterwerk waarvoor het her en der versleten wordt. Beeld en geluid halen een degelijk niveau op dvd. De bonussectie is helaas karig gevuld.