FILM
De opening van Red State, waarin drie tieners via een website contact zoeken met een oudere vrouw die hen met plezier wil ontmaagden, doet vermoeden dat de prent niets meer zal zijn dan een voorspelbaar nieuw hoofdstuk in de met seks en relaties geobsedeerde filmografie van Kevin Smith. Ook de dialogen hebben datzelfde puberale toontje dat we gewend zijn van de cineast. Maar na tien minuten neemt de film een wending die van Red State met voorsprong de meest atypische Smith-film tot nu toe maakt. De jongeren worden namelijk in de val gelokt door een religieuze sekte die hen voor hun geperverteerde bijna-zonde willen straffen met de dood. Alles verloopt echter niet volgens plan: bij de ontsnappingspoging van een van de jongeren vindt een toevallig passerende agent de dood en voor je 'wapengekke zuidelijke idioten' kan zeggen, wordt de schuilplaats van de sekte onder vuur genomen door een federale anti-terrorisme-eenheid.

Red State kreeg in de Verenigde Staten zowel vernietigende als lovende kritieken. Het is niet moeilijk te raden waarom: de film is zo wisselvallig, met verrassende pieken maar ook bschamende dalen, dat zowel de criticus als de adept van de cineast er genoeg voedingsbodem in vindt om de eigen ideeën te onderbouwen. Het zal evenmin verbazen dat men vooral in het zuiden van de VS niet mals was voor de prent. Die schildert de inwoners namelijk af als een groepje door vooroordelen geregeerde idioten: niet alleen de religieuze sekte krijgt ervan langs in Red State, ook de politiemacht en de jeugd worden neergezet als in het beste geval naïef en in het slechtste geval te dom om het te helpen donderen.

Als een liberaal uit New Jersey, een wereld die ver verwijderd ligt van die van de zuidelijke staten, hebben critici een punt als ze zeggen dat Smith clichés over de zogenaamde Bible Belt uitvergroot. De bevlogen maar gekke dominee? Check. De wapendragende matriarch? Present. De onoordeelkundige sheriff? Ook aanwezig. De cineast overgiet dit alles weliswaar met een knipogend exploitatiesfeertje dat doet denken aan de goedkope slashers van de jaren zeventig, maar er is ook een sérieux aanwezig in de vertelling die clasht met de vormelijke pastiche. Erger is echter dat Smith schijnbaar niet weet wie nu de slechterik van het verhaal is. De sekte lijkt een logische antagonist, maar naarmate de film vordert, richt de regisseur meer en meer zijn pijlen op een politiemacht die alles in staat stelt om eigen flaters te verhullen onder het mom van terrorismebestrijding. Voor de kijker blijft het dan ook voornamelijk genieten van een bepaalde scène of een verrassende sequentie, want als coherent geheel overtuigt Red State absoluut niet.

Hetzelfde geldt voor de acteerprestaties. Die houden het midden tussen een vaudeville en overdreven oprechtheid. Het meest in het oog springen zonder meer Melissa Leo en Michael Parks als respectievelijk de meest actieve matriarch en de opzwepende sekteleider. Hun performance is zo grotesk dat ze bijna lachwekkend wordt, maar anderzijds bezitten de vertolkingen een realisme dat ze net weer geloofwaardig maakt. Minder ambigu is het duo jongeren waarmee de prent opent: zij beantwoorden vooral aan het noodzakelijke stereotype van de hitsige tiener, zonder dat er nood is aan andere karakterkenmerken. Federaal anti-terreuragent John Goodman maakt pas halverwege de prent zijn opwachting, maar hij maakt er meteen het beste van als zonder twijfel de meest rationale persoon in het ensemble. De overige nevenpersonages variëren in kwaliteit van licht gestoord tot stapelgek.

Ergens moet je Kevin Smith een groot compliment geven omdat hij met Red State een film aflevert die serieus buiten zijn comfortzone ligt. In veel opzichten is de prent meer 'volwassen' dan we van hem gewoon zijn, vooral dan in de relevante maatschappelijke, religieuze en mediatieke thema's die hij aansnijdt. Ook in de cameravoering is Smith gegroeid: het simpele shot-tegenshot wordt hier vervangen door een schokkerige maar effective cinema véritéstijl. De film bevat zelfs een nu al klassieke scène met bazuinengeschal die de kijker even van de kook brengt in een van de meest onverwachte wendingen die ik de laatste jaren in een film zag. Maar in het laatste kwartier schiet de cineast zichzelf in de voet met een onnodig lange en praatzieke epiloog die leuke momenten van de film meteen in een minder daglicht plaatst. Red State blijft een ontzettend entertainende film die geen moment verveelt. Maar of het ook een goede film is, dat hangt ervan af in welke mate je mee wilt gaan in Kevin Smiths niet-aflatend redneckbashen.

BEELD EN GELUID
Met scherpte of contrast is er weinig verkeerd in de beeldtransfer, maar die heeft wel enkele andere serieuze problemen. De zwartniveaus zijn immers ondermaats ten gevolge van een veel te helder beeld. Het is mogelijk dat dit een artistieke ingreep is van Kevin Smith om de prent meer op de horrorfilms van de jaren zeventig te laten lijken, maar het resulteert wel in een weinig aantrekkelijk beeld, waarin alle zwarttinten grijs ogen. De audio is gelukkig een stuk beter: alle dialogen klinken extreem helder en zodra het langgerekte vuurgevecht begint, worden alle boxen op volle sterkte aangesproken. De mix is weinig subtiel, maar dat past wel bij een film als deze.

EXTRA'S
De enige extra's zijn de cross-promotionele trailers waarmee de disk opstart.

CONCLUSIE
Red State bespreken houdt in dat je een kant moet kiezen: ofwel ga je volledig mee in het religieuze exploitatietoontje, ofwel erger je je dood aan de ongenuanceerde blik op een zuidelijke sekte. Ik neig eerder naar de eerste optie, hoewel een slecht laatste kwartier nog bijna alles vergalt. De beeldkwaliteit is helaas ondermaats, terwijl de soundtrack wel hoge punten scoort. Enkele verklarende extra's waren een welkome toevoeging geweest, maar je zal ze niet terugvinden op deze disk.